Οι εκπομπές μικροσωματιδίων από την φθορά των ελαστικών αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη σε ποσοστά πηγή εκπομπών ρύπων σε μικροπλαστικά στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι έως το 2050 το 90% των εκπομπών σωματιδίων από τις οδικές μεταφορές στην Ευρώπη θα προέρχονται από τα αυτοκίνητα. Όχι τόσο από τη λειτουργία των κινητήρων εσωτερικής καύσης, αφού πλέον ο αριθμός τους θα είναι μικρός με την ηλεκτροκίνηση να έχει κάνει μεγάλα βήματα προόδου, αλλά από τα ελαστικά και τα φρένα.
Τα μικροσωματίδια που προέρχονται από τα ελαστικά περιλαμβάνουν μια σειρά επιβλαβών χημικών ουσιών που μπορούν να διαρρεύσουν στο περιβάλλον και να επηρεάσουν την ανθρώπινη υγεία. Σήμερα σχεδόν 2 δισεκατομμύρια ελαστικά κατασκευάζονται σε όλο τον κόσμο ετησίως. Και μόνο από το μέγεθος παραγωγής γίνεται αντιληπτή η σπουδαιότητα κατασκευής νέων πιο οικολογικών ελαστικών. Τα μικροσωματίδια μπορούν να περάσουν μέσω του πνεύμονα στο αίμα, με μεγάλες από αυτό το σημείο και έπειτα, επιπτώσεις στην υγεία. Μελέτη δείχνει ότι οι εκπομπές PM 2.5 και PM 10 από ελαστικά και φρένα υπερβαίνουν κατά πολύ την ποσότητα των εκπομπών που προέρχονται από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων σε πάρα πολλές πόλεις σε όλο τον κόσμο. Η γόμα των ελαστικών περιέχει περισσότερες από 400 χημικές ουσίες και ενώσεις, πολλές από τις οποίες είναι καρκινογόνες.
Τον Νοέμβριο του 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βλέποντας την σπουδαιότητα του θέματος πρότεινε μέτρα για τον περιορισμό των εκπομπών ρύπων που προέρχονται από τα ελαστικά. Άλλωστε αυτός ο τύπος των ρύπων έχει αποτελέσει και μέρος των νέων όρων εκπομπών ρύπων Euro 7. Στόχος της ΕΕ είναι η μείωση των μικροπλαστικών που απελευθερώνονται στο περιβάλλον κατά 30% έως το 2030. Άλλωστε τα σωματίδια από τα ελαστικά και τα φρένα αποτελούν βασικό κριτήριο μέτρησης των ρύπων στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Το θέμα ήδη προβληματίζει και τις ίδιες τις εταιρείες κατασκευής ελαστικών, οι οποίες αναζητούν λύσεις για την μείωση των εκπομπών ρύπων από τα ελαστικά. Στόχος των περισσοτέρων εταιρειών είναι να μειώσουν τις εκπομπές και τα ελαστικά τους να γίνουν πιο φιλικά προς το περιβάλλον. Από την άλλη, υπάρχουν και αρκετές εταιρείες που πειραματίζονται πάνω στα ελαστικά, με πατέντες και τεχνικές προκειμένου να συλλέγεται η σκόνη από τα ελαστικά.
Ήδη το θέμα απασχολεί πολλές μη κυβερνητικές οργανώσεις σε όλο τον κόσμο. Στην Ευρώπη όλες κάλεσαν να αντιμετωπιστεί το θέμα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο άμεσα. Πρότειναν να γίνουν εκτενείς συζητήσεις προκειμένου να παρθούν μέτρα, αλλά και να υπάρξουν εναλλακτικές λύσεις που θα έχουν ως απώτερο στόχο την μείωση των εκπομπών ρύπων που θα προέρχονται αποκλειστικά από τα ελαστικά και τα φρένα, ζητώντας αυτά τα μέτρα να έχουν πιο αυστηρή μορφή στα νέα πρότυπα ρύπων του Euro7.
Κυριάκος Παρασίδης – ΠΗΓΗ ΑΠΕ ΜΠΕ
