Κοινή ανακοίνωση εννέα περιβαλλοντικών οργανώσεων για τη λήψη άμεσων μέτρων για τους ΑΣΠΗΕ σε Έβρο και Ροδόπη με στόχο την προστασία των πουλιών και των οικοσυστημάτων

Η Βουλγαρία είναι ανάμεσα στις χώρες που βρίσκονται ψηλά για τον αριθμό των ζευγαριών κραυγαετών, σύμφωνα με έρευνα στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE για το Ενδιαίτημα του Αετού που παρουσιάστηκε από ειδικούς της Βουλγαρικής Εταιρείας για την Προστασία των Πτηνών.

Τα στοιχεία δείχνουν επίσης πως η Βουλγαρία είναι μεταναστευτική διαδρομή για το είδος και σημαντικός τόπος για το φώλιασμα, ανέφερε η Εκτελεστική Υπηρεσία Δασών.

Τι λένε οι ειδικοί για τα αποτελέσματα

Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα αποτελέσματα αυτά οφείλονται στην καλή κατάσταση και διαχείριση των δασών στις περιοχές των μελετών στη Νοτιοανατολική και Βορειοανατολική Βουλγαρία, όπου εφαρμόστηκε το πρόγραμμα.

Οι ειδικοί παρουσίασαν επίσης ενδιαφέροντα αποτελέσματα που εξασφαλίστηκαν με κραυγαετούς που έφεραν συσκευές εντοπισμού. Επτά από τις 12 συσκευές εντοπισμού που τοποθετήθηκαν από την έναρξη του προγράμματος εξακολουθούν να είναι ενεργές, βοηθώντας να εξαχθούν συμπεράσματα και ανάλυση που είναι μοναδικά στα Βαλκάνια.

Το πρόγραμμα LIFE για το Ενδιαίτημα του Αετού εφαρμόζεται από την Εκτελεστική Υπηρεσία Δασών σε συνεργασία με τη Βουλγαρική Εταιρεία για την Προστασία των Πτηνών, τη Νοτιοανατολική Κρατική Επιχείρηση και τη Βορειοανατολική Κρατική Επιχείρηση.

Λήψη άμεσων μέτρων για τους ΑΣΠΗΕ σε Έβρο και Ροδόπη με στόχο την προστασία των πουλιών και των οικοσυστημάτων

Μετά την καταστροφική πυρκαγιά στον Έβρο και στη Ροδόπη, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τα προστατευόμενα πουλιά και τα φυσικά οικοσυστήματα, με κοινή επιστολή προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εννέα οργανώσεις ζητούν τη λήψη άμεσων μέτρων σχετικά με την αδειοδότηση έργων με στόχο να διασφαλιστεί η προστασία των πουλιών και των οικοσυστημάτων.

Ήδη το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε την αναστολή των οικονομικών δραστηριοτήτων εντός των καμένων εκτάσεων έως την ολοκλήρωση σχετικής μελέτης που θα διερευνήσει το θέμα αυτό. Οι οργανώσεις αναγνωρίζουν ως θετική την πρωτοβουλία του υπουργείου και καταθέτουν συγκεκριμένες και τεκμηριωμένες προτάσεις ώστε η πρωτοβουλία αυτή να γίνει πράξη με νομοθετική ρύθμιση.

Συγκεκριμένα προτείνουν:

-την αναστολή για τουλάχιστον τρία χρόνια (έως την ολοκλήρωση σχετικής μελέτης που έχει ανακοινώσει ο ΟΦΥΠΕΚΑ) όλων των έργων που θα έχουν δυσμενείς επιπτώσεις (εκτός των απαραίτητων για την αποκατάσταση και των ωφέλιμων έργων) και σχεδιάζονται εντός των καμένων περιοχών

-την αναστολή όλων των αδειών για τους αιολικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) και σε παρακείμενες των καμένων περιοχές που είναι σημαντικές για την ευαίσθητη ορνιθοπανίδα μέτρα για τους ΑΣΠΗΕ που ήδη λειτουργούν σε αυτές τις περιοχές.

Οι επιπτώσεις των ΑΣΠΗΕ στα πουλιά αφορούν κυρίως στην άμεση θανάτωση τους ή τραυματισμό τους λόγω πρόσκρουσης στα πτερύγια των ανεμογεννητριών, στον εκτοπισμό τους από κατάλληλα ενδιαιτήματα, και στην απώλεια ενδιαιτημάτων (παρακάτω, μπορείτε να δείτε τα στοιχεία όπως έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα). Ακόμη, οι σωρευτικές επιπτώσεις σε προστατευόμενα είδη πουλιών και σε οικοτόπους από το σύνολο των ΑΣΠΗΕ που ήδη λειτουργούν στον Έβρο και στη Ροδόπη είναι ήδη πολύ σοβαρές και οι προβλέψεις για το μέλλον, βάσει του έως τώρα σχεδιασμού, είναι δυσοίωνες απειλώντας ακόμη και πληθυσμούς προστατευόμενων ειδών με εξαφάνιση.

Η λήψη των μέτρων που προτείνουν οι εννέα οργανώσεις δεν αποτελεί τροχοπέδη στην επίτευξη των ενεργειακών στόχων της χώρας μας, αντιθέτως αποτελεί συμμόρφωση στις υποχρεώσεις της στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών οδηγιών. Η προσωρινή προστασία των απειλούμενων πτηνών σε αυτές τις περιοχές έναντι των επιπτώσεων από τους ΑΣΠΗΕ θα συμβάλει στις προσπάθειες αποκατάστασης της βιοποικιλότητας μετά την πυρκαγιά, και παράλληλα θα εξασφαλίσει τη συνοχή του οικολογικού δικτύου Natura 2000.

Υφιστάμενη κατάσταση:

Στις Π.Ε. Έβρου και Ροδόπης έχουν ήδη εγκατασταθεί και λειτουργούν 28 ΑΣΠΗΕ με 276 ανεμογεννήτριες, συνολικής ισχύος 506,3 MW εκ των οποίων:

18 ΑΣΠΗΕ με 170 ανεμογεννήτριες εντός περιοχών Natura
το σύνολο των 28 ΑΣΠΗΕ με 266 ανεμογεννήτριες εντός ΣΠΠ
8 ΑΣΠΗΕ με 54 ανεμογεννήτριες εντός καμένης έκτασης
Στις δύο Π.Ε. έχουν λάβει ΑΕΠΟ ή ΠΠΔ (αλλά δεν έχουν εγκατασταθεί ακόμη) 30 ΑΣΠΗΕ με 221 ανεμογεννήτριες, συνολικής ισχύος 863 MW εκ των οποίων:

9 ΑΣΠΗΕ με 68 ανεμογεννήτριες εντός περιοχών Natura
22 ΑΣΠΗΕ με 123 ανεμογεννήτριες εντός ΣΠΠ
8 ΑΣΠΗΕ με 19 ανεμογεννήτριες εντός καμένης έκτασης
Επιπλέον αυτών είναι σε διαβούλευση για την έγκριση περιβαλλοντικής αδειοδότησης 38 ΑΣΠΗΕ με 348 ανεμογεννήτριες συνολικής ισχύος 1818,1 MW, εκ των οποίων:

8 ΑΣΠΗΕ με 42 ανεμογεννήτριες εντός περιοχών Natura
27 ΑΣΠΗΕ με 238 ανεμογεννήτριες εντός ΣΠΠ
11 ΑΣΠΗΕ με 52 ανεμογεννήτριες εντός καμένης έκτασης
Περιστατικά πρόσκρουσης:

Έως σήμερα, στον Έβρο και τη Ροδόπη έχουν καταγραφεί 494 περιστατικά πρόσκρουσης πουλιών και νυχτερίδων στις ανεμογεννήτριες στις Π.Ε. Έβρου και Ροδόπης. Από αυτά:

34 είναι αρπακτικά πουλιά (15 από αυτά γύπες)
170 είναι πουλιά άλλων ειδών
290 είναι νυχτερίδες

Επιπλέον της θανάτωσης των πουλιών λόγω πρόσκρουσης, οι ανεμογεννήτριες επιφέρουν σημαντικές επιπτώσεις (είτε μεμονωμένα είτε σωρευτικά) και σε άλλα προστατευόμενα είδη (π.χ. νυχτερίδες) και οικοτόπους.

Ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων είναι σαφώς μεγαλύτερος από τα καταγεγραμμένα, αφού όπως έχει αποδειχθεί στην πράξη (δορυφορικοί πομποί και έρευνες), σε πολλές περιπτώσεις τα πουλιά μετά την πρόσκρουση πέφτουν σε μεγάλη απόσταση από τις ανεμογεννήτριες, ή σε περιοχές με πυκνή βλάστηση, ή τραυματίζονται και έως ότου πεθάνουν μετακινούμενα στο έδαφος απομακρύνονται από τις ανεμογεννήτριες ή καταναλώνονται από θηλαστικά στο μεσοδιάστημα των ερευνών.

Σημειώνεται ότι τρία προστατευόμενα αρπακτικά πουλιά (ένας μαυρόγυπας, ένας γερακαετός και ένας σφηκιάρης) προσέκρουσαν σε ανεμογεννήτριες που είχαν εγκατεστημένο αυτοματοποιημένο σύστημα αποτροπής προσκρούσεων και ενώ το σύστημα εντόπισε μέσω των καμερών την προσέγγιση των πουλιών, οι ανεμογεννήτριες δεν κατάφεραν να σταματήσουν εγκαίρως με αποτέλεσμα τα πουλιά να προσκρούσουν σε αυτές. Λαμβάνοντας υπόψη τα περιστατικά πρόσκρουσης σε ανεμογεννήτριες που είχαν εγκατεστημένο αυτοματοποιημένο σύστημα για την αποτροπή πρόσκρουσης, καθώς και άλλα περιστατικά που έχουν καταγραφεί στο εξωτερικό και επιπλέον το γεγονός ότι οι ήχοι αποτροπής που εκπέμπουν έχει αποδειχθεί ότι προκαλούν εκτοπισμό των πουλιών από κατάλληλες γι’ αυτά περιοχές, καταδεικνύεται πως τα συστήματα αυτά δεν είναι πλήρως αποτελεσματικά και ως εκ τούτου δεν μπορούν να διασφαλίσουν τον μετριασμό των επιπτώσεων στα προστατευόμενα είδη.

Κραυγαετός – Clanga pomarina

Ο Κραυγαετός είναι ο ανατολίτης αετός καθώς συναντάται στην Ανατολική Ευρώπη, για αυτό και η παρουσία του στη Θράκη είναι σημαντική για το είδος. Ετοιμάζει τις φωλιές του σε στέρεες διχάλες μεταξύ των χοντρών κλαδιών και του κορμού των δέντρων. Τρέφεται με αμφίβια, ερπετά, μικρά πουλιά και θηλαστικά, και περιστασιακά με νεκρά ζώα. Μεταναστεύει στην Αφρική τον Σεπτέμβριο και επιστρέφει στη Θράκη τον Απρίλιο. Είναι ο αετός των χωραφιών και των ρεμάτων, καθώς εκεί περνά τον περισσότερο χρόνο του για να βρει την τροφή του, για αυτό και οι φωλιές του πολλές φορές βρίσκονται στα όρια δάσους και χωραφιών.