Αίτηση ακύρωσης της εκτροπής του Αχελώου κατέθεσαν στο ΣτΕ περιβαλλοντικές οργανώσεις, ΟΤΑ και επιμελητήρια

Στο Συμβούλιο της Επικρατείας προσέφυγαν, για έβδομη φορά μέσα στα τελευταία τριάντα χρόνια, τέσσερις περιβαλλοντικές οργανώσεις, μαζί με φορείς της αυτοδιοίκησης από την Αιτωλοακαρνανία και επιμελητήρια*, με αφορμή το σχέδιο της εκτροπής του Αχελώου.

Με την προσφυγή τους, οι φορείς ζητούν την ακύρωση της δεύτερης αναθεώρησης των σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής (ΣΔΛΑΠ) Δυτικής Στερεάς και Θεσσαλίας, στο μέτρο που αυτή επιχειρεί τη νεκρανάσταση του μυθολογικών διαστάσεων φαραωνικού σχεδίου της εκτροπής του ποταμού Αχελώου προς τον Πηνειό, μέσω σήραγγας που διασχίζει την οροσειρά της Πίνδου.

Οι λόγοι ακυρώσεως

Οι λόγοι ακυρώσεως που προβάλλονται στην αίτηση αφορούν ουσιαστικές παραβιάσεις άρθρων των ευρωπαϊκών οδηγιών 2000/60/ΕΚ για τα ύδατα και 2001/42/ΕΚ για τη στρατηγική εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχεδίων. Συγκεκριμένα, τα δυο σχέδια, των οποίων η ολοκλήρωση αποτελεί υποχρέωση της χώρας στο πλαίσιο της εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ, επαναφέρουν ένα φάντασμα του παρελθόντος που θεωρούσαμε πως είχε εξαφανιστεί μετά από έξι ακυρωτικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και μια του Δικαστηρίου της ΕΕ: την εκτροπή του Αχελώου.

Η μυθολογία της εκτροπής του Αχελώου έχει εδώ και δεκαετίες βυθίσει τη Θεσσαλία σε επικίνδυνη πολιτική απραξία, καθυστερώντας την υλοποίηση ζωτικής σημασίας έργων βελτίωσης των δικτύων άρδευσης, πρόσθετων έργων ταμίευσης στη λεκάνη του Πηνειού, μέτρων για τη μείωση της κατανάλωσης αρδευτικού νερού, τεχνητού εμπλουτισμού των υδροφορέων, και υλοποίησης έργων ταμίευσης μέσω λιμνοδεξαμενών σε πεδινές ή λοφώδεις περιοχές.

Έργα με τεράστιο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος

Το προτεινόμενο με τα προσβαλλόμενα σχέδια περίπλοκο τεχνικό σύστημα εκτροπής υδάτων του Αχελώου προϋποθέτει τουλάχιστον την κατασκευή και λειτουργία του φράγματος της Συκιάς, την λειτουργία της σήραγγας προσαγωγής (Πετρωτό – Δρακότρυπα), καθώς και νέων δικτύων διοχέτευσης του νερού αυτού, δηλαδή έργων με τεράστιο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος, εγκαθιδρύοντας μία πανάκριβη υπηρεσία ύδατος για αγροτική χρήση.

Σε εποχή ιδιαίτερα έντονων και ολοένα και συχνότερων κλιματικών καταστροφών, με σοβαρότατες επιπτώσεις στη γεωργική δραστηριότητα της Θεσσαλίας, η επαναφορά στην πολιτική σκηνή ενός εντυπωσιοθηρικού έργου, αποτελεί άλλη μια θλιβερή απόδειξη πως η Ελλάδα βαδίζει προς το αβέβαιο κλιματικό μέλλον με τα μάτια προσκολλημένα στο παρελθόν.

Επίκεντρο και επείγουσες προτεραιότητες

Η εκτροπή του Αχελώου μόνο να συσκοτίσει μπορεί το αβέβαιο μέλλον μιας Θεσσαλίας που παραμένει παραμελημένη ενώ αγνοούνται αδικαιολόγητα σημαντικά έργα για την ανασυγκρότηση και θωράκιση της αγροτικής παραγωγής με βάση τα νέα κλιματικά δεδομένα.

Επίκεντρο και επείγουσες προτεραιότητες πρέπει να αποτελέσουν η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αγροσυστημάτων και η αποκατάσταση υποβαθμισμένων φυσικών οικοσυστημάτων που μπορούν να αποτελέσουν την πλέον αποδοτική λύση για την εξασφάλιση επάρκειας ύδατος για άρδευση και τη θωράκιση της Θεσσαλίας απέναντι στις εντεινόμενες κλιματικές καταστροφές.

*Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, Περιφερειακή Ένωση Δήμων Δυτικής Ελλάδας, Δήμος Αγρινίου, Δήμος Ιεράς Πόλης Μεσολογγίου, Αγροτικός Συνεταιρισμός Επεξεργασίας και Εμπορίας Αγροτικών Προϊόντων Αγρινίου – Ένωση Αγρινίου, Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας, Περιφερειακό Τμήμα ΤΕΕ Ν. Αιτωλοακαρνανίας, WWF Ελλάς, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, και Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.

Στη βουλή πρόταση νόμου για ενίσχυση της κοινωνικής συμμετοχής στις περιβαλλοντικές αποφάσεις

Η WWF Greece χαιρετίζει την κατάθεση στη Βουλή των Ελλήνων της πρότασης νόμου για την ενίσχυση και επέκταση της συμμετοχής του κοινού στα περιβαλλοντικά θέματα. Την πρόταση νόμου κατέθεσε στη Βουλή η Νέα Αριστερά, ανταποκρινόμενη θετικά στην πρόσκληση που απηύθυναν προς όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα οι 12 οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που έχουν κοινή πρωτοβουλία για αντιμετώπιση του σοβαρού ελλείμματος ενημέρωσης και ουσιαστικής συμμετοχής του κοινού στις διαδικασίες διαμόρφωσης πολιτικών και λήψης περιβαλλοντικών αποφάσεων.

Τον περασμένο Μάιο, οι συνυπογράφοντες φορείς της κοινωνίας των πολιτών επεσήμαναν με παρέμβασή τους προς τα μέλη της Βουλής των Ελλήνων το σοβαρό έλλειμμα ουσιαστικής συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων που αφορούν το περιβάλλον.

Μέσω της παρέμβασής τους, οι φορείς ζητούσαν από τους βουλευτές να προσφέρουν τον απαραίτητο χρόνο και να οργανώσουν τις απαραίτητες συζητήσεις, ώστε κατά το δυνατόν να επιτευχθεί διακομματική συναίνεση για την ανάδειξη της ανάγκης ενίσχυσης της ουσιαστικής συμμετοχής του κοινού στη διαδικασία λήψης αποφάσεων που αφορούν στο περιβάλλον, στη βάση της ολοκληρωμένης νομοθετικής πρότασης που έχει τεθεί στην κρίση τους.

Η ευρεία και αποτελεσματική συμμετοχή του κοινού στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για το περιβάλλον μπορεί να προάγει, μεταξύ άλλων, μια πιο φιλόδοξη κλιματική πολιτική που αντικατοπτρίζει τις πραγματικές ανάγκες πολιτών και κοινωνιών, ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων, και ενισχύει τα θεμέλια της μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα, διαφυλάσσοντας τα περιβαλλοντικά αγαθά.

Οι προτάσεις των 12 φορέων

Συνοπτικά, οι προτάσεις των 12 φορέων, οι οποίες περιλαμβάνονται στην πρόταση νόμου που έχει τεθεί στην κρίση των βουλευτών, συνοψίζονται ως εξής:

Δημιουργία ενιαίου δικτυακού τόπου ανοιχτής πρόσβασης, όπου θα διενεργούνται όλες οι διαδικασίες συμμετοχής του κοινού στη λήψη αποφάσεων για το περιβάλλον.
Θέσπιση διασφαλίσεων για την αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων συμμετοχής (π.χ. αποθάρρυνση καταχρηστικών διώξεων).

Ενίσχυση της συμμετοχής με υποχρέωση έγκαιρης γνωστοποίησης επικείμενων διαβουλεύσεων, επέκταση των δημόσιων διαβουλεύσεων σε νέες πράξεις (π.χ. πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, τροπολογίες, προτάσεις νόμων και προτάσεις αναθεώρησης του Συντάγματος κ.λπ.), και διενέργεια διερευνητικών διαβουλεύσεων, θεσμού που αποτελεί πρώτο βήμα πριν την τελική διαβούλευση, όταν όλα τα ενδεχόμενα και οι επιλογές πολιτικής είναι ακόμα ανοιχτά.

Ισχυροποίηση του ρόλου των τοπικών κοινωνιών με δεσμευτικά τοπικά δημοψηφίσματα.
Θέσπιση νέας διαδικασίας που αφορά την «Πρωτοβουλία πολιτών» με αίτημα προς τις αρμόδιες διοικητικές αρχές για την έκδοση κανονιστικής πράξης που προβλέπεται σε εξουσιοδοτική διάταξη νόμου.

Ενίσχυση της δυνατότητας κάθε πολίτη να υποβάλει αίτημα για έλεγχο οποιουδήποτε περιστατικού θεωρεί ότι επηρεάζει δυσμενώς το περιβάλλον.

Οι συνυπογράφοντες φορείς ευελπιστούμε ότι όλα τα κόμματα και κάθε μέλος της Βουλής των Ελλήνων θα στηρίξουν την πρόταση νόμου, που αποσκοπεί στην ενίσχυση της Δημοκρατίας, με σκοπό τη βελτίωση των αποφάσεων που λαμβάνονται για το περιβάλλον, μέσω της αξιοποίησης καινοτόμων ιδεών, καθώς και την επίτευξη ευρύτερης κοινωνικής αποδοχής των εκάστοτε ρυθμιστικών πλαισίων και μέτρων που αφορούν το περιβάλλον, το κλίμα και την ενέργεια.

Οι φορείς:

Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας
Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς
Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
Εταιρία Προστασίας Πρεσπών
Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Καλλιστώ
Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛ/ΛΑΚ)
Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών
Greenpeace
Vouliwatch
WWF Ελλάς