Έναν ακόμη χρόνο για να προσαρμοστούν στους νέους κανόνες της ΕΕ για την πρόληψη της αποψίλωσης των δασών, οι οποίοι έχουν ως στόχο την απαγόρευση πώλησης προϊόντων που προέρχονται από αποψιλωμένη γη στην ΕΕ, έχουν πλέον στη διάθεσή τους οι εταιρείες, καθώς, χθες το βράδυ, οι διαπραγματευτές από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (της ΕΕ) κατέληξαν σε προσωρινή πολιτική συμφωνία για την αναβολή της εφαρμογής της νομοθεσίας.
Η νέα νομοθεσία έχει ως στόχο τη ρύθμιση της εισόδου στην αγορά της ΕΕ και των εξαγωγών από την ΕΕ προϊόντων που συμβάλλουν στην αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών σε παγκόσμιο επίπεδο και να διασφαλίσει ότι τα εν λόγω προϊόντα και οι αλυσίδες εφοδιασμού τους θα αναδειχθούν σε «μηδενικής αποψίλωσης».
Τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο είναι το βόειο κρέας, το κακάο, ο καφές, το φοινικέλαιο, το καουτσούκ, η σόγια, η ξυλεία, ενώ αφορά και για ορισμένα παράγωγα προϊόντα, όπως η σοκολάτα, τα έπιπλα, το χαρτί εκτύπωσης και επιλεγμένα παράγωγα με βάση το φοινικέλαιο, όπως είναι κάποια που χρησιμοποιούνται ως συστατικά σε προϊόντα προσωπικής φροντίδας.
Βάσει της συμφωνίας, οι μεγάλοι φορείς εκμετάλλευσης και οι έμποροι θα πρέπει πλέον να τηρήσουν τις υποχρεώσεις αυτού του κανονισμού από τις 30 Δεκεμβρίου 2025 και οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις από τις 30 Ιουνίου 2026. Εκτιμάται, ότι «αυτός ο επιπλέον χρόνος προορίζεται να βοηθήσει τις εταιρείες σε όλο τον κόσμο να εφαρμόσουν τους κανόνες πιο ομαλά, χωρίς να υπονομεύονται οι στόχοι της νομοθεσίας».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την αναβολή της ημερομηνίας εφαρμογής του κανονισμού για την αποψίλωση των δασών κατά ένα έτος ως απάντηση στις ανησυχίες των κρατών-μελών της ΕΕ, τρίτων χωρών, εμπόρων και φορέων εκμετάλλευσης ότι δεν θα είναι σε θέση να συμμορφωθούν πλήρως με τους κανόνες εάν εφαρμοστούν από το τέλος του 2024, όπως αρχικά προβλεπόταν. Ο κανονισμός είχε τεθεί σε ισχύ στις 30 Ιουνίου 2023.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χαιρετίζοντας την επίτευξη της συμφωνίας, αναφέρει ότι αποσκοπεί στην ολοκλήρωση του συστήματος συγκριτικής αξιολόγησης ανά χώρα το συντομότερο δυνατόν και το αργότερο έως τις 30 Ιουνίου 2025, σε διάλογο με τις περισσότερες ενδιαφερόμενες χώρες, ενώ το Πληροφοριακό Σύστημα στο οποίο οι επιχειρήσεις θα καταχωρίζουν τις «δηλώσεις δέουσας επιμέλειας» («μηδενικής αποψίλωσης») θα τεθεί σε λειτουργία στις 4 Δεκεμβρίου.
Στο πλαίσιο της γενικής αναθεώρησης του κανονισμού, που αναμένεται το αργότερο στις 30 Ιουνίου 2028, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αναλύσει πρόσθετα μέτρα για την απλούστευση και τη μείωση του διοικητικού φόρτου.
Μια περιοχή μεγαλύτερη από την ΕΕ χάθηκε λόγω της αποψίλωσης των δασών μεταξύ 1990 και 2020
Η νέα νομοθεσία κινείται στη γενικότερη πολιτική της ΕΕ, ώστε να επιτευχθεί μείωση της αποψίλωσης και της υποβάθμισης των δασών σε παγκόσμιο επίπεδο, να αντιμετωπιστεί η παράνομη υλοτομία και να προστατευτεί η βιοποικιλότητα και η ικανότητα των δασών να δεσμεύουν το διοξείδιο του άνθρακα.
Για τη στήριξη των πρωτοβουλιών αυτών, Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κοινοποιούν στοιχεία από μελέτες και έρευνες που καταγράφουν την κατάσταση και αποδεικνύουν την αναγκαιότητα λήψης μέτρων.
Έτσι, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Παγκόσμιων Πόρων, κάθε λεπτό ο πλανήτης χάνει έκταση δάσους ίση με 10 γήπεδα ποδοσφαίρου, ενώ σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) εκτιμά ότι 420 εκατομμύρια εκτάρια δάσους -μια έκταση μεγαλύτερη από την ΕΕ- χάθηκαν λόγω αποψίλωσης μεταξύ 1990 και 2020.
Η κατανάλωση στην ΕΕ αντιπροσωπεύει περίπου το 10% της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών και το φοινικέλαιο και η σόγια ευθύνονται για περισσότερα από τα δύο τρίτα αυτής.
Επιπλέον, το 80% της παγκόσμιας χερσαίας βιοποικιλότητας εντοπίζεται στα δάση, ενώ 86 εκατ. πράσινες θέσεις εργασίας παγκοσμίως οφείλονται στα δάση.
Κριστίν Σνάιντερ «Το υποσχεθήκαμε και το πραγματοποιήσαμε»
«Το υποσχεθήκαμε και το πραγματοποιήσαμε», δήλωσε η εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ευρωβουλευτής των Χριστιανοδημοκρατών, Κριστίν Σνάιντερ μετά την επίτευξη της πολιτικής συμφωνίας μεταξύ των δύο ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. «Αυτή η αναβολή σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις, οι δασολόγοι (σ.σ.: δασοκόμοι κ.ά.), οι αγρότες και οι αρχές θα έχουν ένα επιπλέον έτος για να προετοιμαστούν», σημείωσε, προσθέτοντας ότι «διασφαλίσαμε ότι η (Ευρωπαϊκή) Επιτροπή θα ολοκληρώσει την ηλεκτρονική πλατφόρμα και την κατηγοριοποίηση κινδύνου σε έξι μήνες, διασφαλίζοντας μεγαλύτερη προβλεψιμότητα σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού».
Όπως είπε, θα ακολουθήσει «μία εκτίμηση επιπτώσεων και περαιτέρω απλούστευσης» στο στάδιο επανεξέτασης της νέας νομοθεσίας για χώρες και περιοχές χαμηλού κινδύνου και όσον αφορά και στη βελτίωση των πρακτικών τους για τη διατήρηση των δασών (μέσω κινήτρων). «Θα προτιμούσαμε να δούμε πολλά ζητήματα να κατοχυρώνονται άμεσα στο (ευρωπαϊκό) νόμο, αλλά το Συμβούλιο (της ΕΕ) αρνήθηκε», υπογράμμισε, τονίζοντας ότι «εναπόκειται πλέον στην (Ευρωπαϊκή) Επιτροπή να τηρήσει τις δεσμεύσεις της» και ότι «εμείς, οι ευρωβουλευτές, θα παρακολουθούμε στενά αυτή τη διαδικασία, ιδίως τις προσπάθειες για τη μείωση της γραφειοκρατίας».
Η ψηφοφορία για την επικύρωση της πολιτικής (άτυπης) συμφωνίας μεταξύ των συννομοθετών της ΕΕ θα προστεθεί στην ημερήσια διάταξη της επόμενης συνόδου της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (16-19 Δεκεμβρίου) και για να τεθεί σε ισχύ η αναβολή, το συμφωνηθέν κείμενο πρέπει να εγκριθεί τόσο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και από το Συμβούλιο και να δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ πριν από το τέλος του έτους.
