Οι έμμεσες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς για να εξασφαλιστεί η απελευθέρωση των ομήρων με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση παλαιστινίων κρατουμένων και το τέλος του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας άρχισαν χθες Δευτέρα στο Σαρμ ελ Σέιχ, λουτρόπολη της Αιγύπτου, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να διαβεβαιώνει πως το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα είναι διατεθειμένο να κάνει συμβιβασμούς.

Η πρώτη σειρά συνομιλιών ανάμεσα στη Χαμάς και τους μεσολαβητές – Αίγυπτος, Κατάρ, ΗΠΑ – ολοκληρώθηκε σε «θετική ατμόσφαιρα», μετέδωσε νωρίς σήμερα το Al Qahera News, τηλεοπτικό δίκτυο που θεωρείται προσκείμενο στην αιγυπτιακή υπηρεσία πληροφοριών, διευκρινίζοντας πως οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να συνεχιστούν σήμερα. Η ισραηλινή αντιπροσωπεία έφθασε εκεί χθες.

Οι αντιπρόσωποι της Αιγύπτου και του Κατάρ «συνεργάζονται με τα δυο μέρη για να δημιουργηθεί μηχανισμός» που θα επιτρέψει την απελευθέρωση των ομήρων με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση κρατουμένων, είχε αναφέρει το ίδιο μέσο νωρίτερα.

Οι συνομιλίες έχουν βάση σχέδιο 20 σημείων που πρότεινε ο αμερικανός πρόεδρος Τραμπ.

«Πιστεύω πως (η διαπραγμάτευση) πάει πολύ καλά και πιστεύω πως η Χαμάς δέχτηκε πολύ σημαντικά πράγματα», είπε χθες ο 79χρονος ρεπουμπλικάνος. «Θα εξασφαλίσουμε συμφωνία για τη Γάζα, είμαι αρκετά σίγουρος» γι’ αυτό, πρόσθεσε.

Οι διαπραγματεύσεις άρχισαν την παραμονή της δεύτερης επετείου της εφόδου άνευ προηγουμένου που εξαπέλυσε ο στρατιωτικός βραχίονας της Χαμάς σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023, που αποτέλεσμα έναυσμα του πολέμου.

«Αναμένουμε δύσκολες και περίπλοκες διαπραγματεύσεις», με δεδομένο πως το Ισραήλ «συνεχίζει τον πόλεμο εξολόθρευσης», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο πηγή προσκείμενη στις συνομιλίες, εκτιμώντας πως θα διαρκέσουν «αρκετές ημέρες».

Ο αμερικανός πρόεδρος Τραμπ, ο οποίος έδωσε εντολή να πάνε στην Αίγυπτο τον ειδικό απεσταλμένο του Στιβ Γουίτκοφ και τον γαμπρό του Τζάρεντ Κούσνερ, απαιτεί πρόοδο «γρήγορα».

Σύμφωνα με πηγές του AFP ενήμερες για τις συνομιλίες, αναμένεται η ισραηλινή αντιπροσωπεία και αυτή της Χαμάς να συμμετάσχουν σε έμμεσες διαπραγματεύσεις στο ίδιο κτίριο, αλλά σε χωριστές αίθουσες, με τους μεσολαβητές να μεταφέρουν τα μηνύματα της μιας πλευράς στην άλλη.

Κι αυτό προτού κλείσει μήνας μετά την απόπειρα δολοφονίας των διαπραγματευτών της Χαμάς με άνευ προηγουμένου αεροπορικό βομβαρδισμό του Ισραήλ στην πρωτεύουσα του Κατάρ.

Επικεφαλής της ομάδας του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος που πήγε στην Αίγυπτο είναι ο Χαλίλ αλ Χάγια, που γλίτωσε από εκείνη την επίθεση — στην οποία, ωστόσο, σκοτώθηκε ο γιος του.

«Μηχανισμοί»

Σύμφωνα με ανώτερο στέλεχος του κινήματος, η αντιπροσωπεία της Χαμάς επρόκειτο να έχει συνομιλίες χθες το πρωί στο Κάιρο με αξιωματούχους της Αιγύπτου και του Κατάρ, πριν από την επίσημη έναρξη των διαπραγματεύσεων στο Σαρμ ελ Σέιχ.

Επρόκειτο να είναι επικεντρωμένες στους «μηχανισμούς κατάπαυσης του πυρός, αποχώρησης των δυνάμεων κατοχής και ανταλλαγής αιχμαλώτων», εξήγησε.

Προχθές Κυριακή, η Χαμάς εξέφρασε τη βούλησή της να «αρχίσει αμέσως τη διαδικασία ανταλλαγής αιχμαλώτων».

Το κίνημα απαιτεί «το Ισραήλ να τερματίσει όλες τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στο σύνολο της Λωρίδας της Γάζας» και λέει πως παράλληλα «οι παρατάξεις της αντίστασης θα βάλουν τέλος στις στρατιωτικές επιχειρήσεις τους».

Το σχέδιο του αμερικανού προέδρου, που ανακοινώθηκε την 29η Σεπτεμβρίου, προβλέπει κατάπαυση του πυρός, απελευθέρωση εντός 72 ωρών των ομήρων, την απόσυρση κατά στάδια του ισραηλινού στρατού από τη Λωρίδα της Γάζας και τον αφοπλισμό του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος.

Στην απάντησή της στο σχέδιο Τραμπ, η Χαμάς ανέφερε την Παρασκευή πως είναι έτοιμη να απελευθερώσει όλους τους ομήρους για να εξασφαλιστεί «το τέλος του πολέμου» και η «πλήρης ισραηλινή απόσυρση» από τον μικρό παραθαλάσσιο θύλακο.

Όμως δεν έκανε καμιά αναφορά στον αφοπλισμό της, στοιχείο κλειδί της πρότασης, τονίζοντας εξάλλου ότι εννοεί να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε συζήτηση για το μέλλον της Γάζας, κάτι που δεν προβλέπει το αμερικανικό σχέδιο.

Μέγας σύμμαχος του αμερικανού προέδρου, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου διαβεβαιώνει πως υποστηρίζει το σχέδιο Τραμπ, όμως ταυτόχρονα διαμηνύει πως ο στρατός του θα παραμείνει στο μεγαλύτερο μέρος της Λωρίδας της Γάζας, που κατά ισραηλινές πηγές ελέγχει σήμερα κατά περίπου το 75%. Επιμένει ακόμη πως θεωρεί απαραίτητη προϋπόθεση τον αφοπλισμό της Χαμάς.

Βομβαρδισμοί

Σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων «θα ξαναρχίσουμε τη μάχη», απείλησε προχθές ο επικεφαλής του γενικού επιτελείου του Ισραήλ, ο Εγιάλ Ζαμίρ.

Οι προσπάθειες των μεσολαβητών έχουν ως τώρα αποτύχει να εξασφαλίσουν κατάπαυση του πυρός με διάρκεια. Οι δυο προηγούμενες συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός, τον Νοέμβριο του 2023 και στις αρχές του 2025, επέτρεψαν να επιστρέψουν ισραηλινοί όμηροι και σοροί με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση παλαιστινίων κρατουμένων σε ισραηλινές φυλακές.

Στη Λωρίδα της Γάζας, η πολιτική προστασία έκανε λόγο για νέους βομβαρδισμούς του Ισραήλ ιδίως στην πόλη της Γάζας (βόρεια) και στη Χαν Γιούνις (νότια), όπου σκοτώθηκαν τουλάχιστον δυο Παλαιστίνιοι.

Εκδηλώσεις για την επέτειο της 7ης Οκτωβρίου

Εκδηλώσεις για τη δεύτερη επέτειο της 7ης Οκτωβρίου, της πιο φονικής ημέρας στην ιστορία του Ισραήλ, πραγματοποιούνται σήμερα με φόντο έμμεσες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στη Χαμάς και την ισραηλινή κυβέρνηση, οι οποίες δημιουργούν ελπίδες για την απελευθέρωση των ομήρων που εξακολουθούν να κρατούνται στη Γάζα και για ένα τέλος στον πόλεμο που έχει καταστρέψει το έδαφος αυτό.

Στη Ρέιμ, τον τόπο διεξαγωγής του μουσικού φεστιβάλ Nova, όπου περισσότεροι από 370 άνθρωποι σκοτώθηκαν από τους ενόπλους της Χαμάς, δεκάδες μέλη των οικογενειών και φίλοι των θυμάτων τήρησαν ενός λεπτού σιγή στις 6:29 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας), ακριβώς την ώρα που άρχισε η επίθεση της ισλαμιστικής παλαιστινιακής οργάνωσης στο νότιο Ισραήλ.

Ανάμεσα στους κάκτους και τους ευκαλύπτους, μια νωπογραφία αναπαριστά τα πορτρέτα όλων αυτών που σκοτώθηκαν σ’ αυτή τη μουσική γιορτή, που μετατράπηκε σε σφαγή.

«Είμαι εδώ για να είμαι μαζί της, επειδή είναι η τελευταία φορά που ήταν ζωντανή, εδώ μαζί με τον αρραβωνιαστικό της, τον Μοσέ», που σκοτώθηκε κι αυτός εκείνη την ημέρα, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Ορίτ Μπάρον, 57 ετών, μητέρα της Γιουβάλ Μπάρον, μιας από τα θύματα του φονικού.

«Είναι σαν αυτή τη στιγμή να είναι εδώ μαζί μου. Έτσι αισθάνομαι», λέει ενώ από τη γειτονική λωρίδα της Γάζας ακούγονται πυρά πυροβολικού και εκρήξεις.

Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε πως εντόπισε ένα βλήμα που εκτοξεύθηκε από το βόρειο τμήμα της λωρίδας της Γάζας προς το νότιο Ισραήλ, χωρίς να προκαλέσει θύματα.

– Πλατεία των Ομήρων –

Η άλλη σημαντική στιγμή της σημερινής ημέρας θα είναι όταν πέσει η νύχτα στο Τελ Αβίβ, όπου προβλέπεται να διεξαχθεί τελετή οργανωμένη με πρωτοβουλία των οικογενειών των θυμάτων στην εμβληματική «πλατεία των Ομήρων», επίκεντρο της κινητοποίησης για την απελευθέρωση όλων των ανθρώπων που απήχθησαν στη διάρκεια της επίθεσης της Χαμάς.

Οι επίσημες επιμνημόσυνες τελετές προβλέπονται για τις 16 Οκτωβρίου, μετά τις εβραϊκές γιορτές του Σουκότ. Η 7η Οκτωβρίου συμπίπτει φέτος με την πρώτη ημέρα αυτής της εορταστικής περιόδου.

Πριν από δύο χρόνια, η επίθεση είχε πραγματοποιηθεί την τελευταία ημέρα αυτής της γιορτής.

Υπό την κάλυψη ενός καταιγισμού από ρουκέτες που εκτοξεύονταν από τη λωρίδα της Γάζας, χιλιάδες μαχητές της Χαμάς και άλλων παλαιστινιακών οργανώσεων είχαν περάσει τον φράκτη ασφαλείας που έχει υψώσει το Ισραήλ κατά μήκος της λωρίδας της Γάζας, είχαν επιτεθεί σε στρατιωτικές βάσεις και είχαν σκοτώσει στα τυφλά ανθρώπους στο δρόμο, στα κιμπούτς, σε πόλεις και σε χωριά.

Το Ισραήλ είχε χρειασθεί τρεις ημέρες για να ανακτήσει τον έλεγχο της περιοχής, με αντίτιμο βαριές απώλειες.

Τα θύματα του πολέμου

Από την ισραηλινή πλευρά, η επίθεση στοίχισε τη ζωή σε 1.219 ανθρώπους, στην πλειονότητά τους αμάχων, σύμφωνα με απολογισμό του Γαλλικού Πρακτορείου με βάση επίσημα στοιχεία. Από τους 251 ανθρώπους, που είχαν απαχθεί εκείνη την ημέρα, 47 εξακολουθούν να είναι όμηροι στη Γάζα, από τους οποίους οι 25 είναι νεκροί, σύμφωνα με το στρατό.

Έκτοτε περισσότεροι από 67.160 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί στη λωρίδα της Γάζας κατά την ισραηλινή στρατιωτική εκστρατεία αντιποίνων, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας, που ελέγχεται από τη Χαμάς.

Το υπουργείο, τα στοιχεία του οποίου θεωρούνται αξιόπιστα από τον ΟΗΕ, δεν διευκρινίζει τον αριθμό των μαχητών που σκοτώνονται, όμως τα στοιχεία που ανακοινώνει δείχνουν ότι περισσότεροι από τους μισούς από τους νεκρούς είναι ανήλικοι και γυναίκες.