Ψυχική Υγεία: Πόσο καλά είμαστε σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο;

Ο Σωτήρης Γεωργίου με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας γράφει για όσα απειλούν καθημερινά την ψυχική και πνευματική μας ισορροπία και τη σημασία να μιλάμε ανοιχτά για ό,τι μας “πονάει”

Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας λοιπόν η 10η Οκτωβρίου και αλήθεια πόσο επίκαιρο ζήτημα. Πόσο πιο επίκαιρο σε μια εποχή που πίσω από τις “μάσκες” της καθημερινότητας υπάρχει πολύς πόνος και κατάθλιψη; Η Ψυχική Υγεία είναι η νέα μάστιγα της εποχής, που θα φέρει ασύλληπτα προβλήματα υγείας. Η ιατρική παραδέχεται πλέον, ότι η κακή ψυχική υγεία φέρνει σοβαρές επιπτώσεις και στην πραγματική υγεία. Και μάλιστα με ανεξέλεγκτες συνέπειες.

Φαινόμενο της εποχής

Ζούμε σε μια εποχή που καθημερινά ακούμε για τα ζητήματα ψυχικής υγείας οικονομικά εύρωστων και διάσημων ανθρώπων. Αυτών δηλαδή που θεωρητικά δεν θα έπρεπε να έχουν κανένα πρόβλημα! Πολλοί πλούσιοι άνθρωποι, σταρ, ηθοποιοί, αθλητές, τραγουδιστές, μοντέλα, επιχειρηματίες, άτομα της σόουμπιζ, εμφανίζονται δημόσια για να μιλήσουν σχετικά με το πρόβλημά τους. Μέχρι πρότινος το έκαναν σπάνια και απλά απορούσαμε γιατί πάνε στα νοσοκομεία ή σε συνεδρίες. Πλέον μιλάνε ανοιχτά κι αυτό είναι ελπιδοφόρο.

Είχαμε φτάσει σε μια κατάσταση να φοβόμαστε να μιλήσουμε για το πρόβλημά μας ή να ζητήσουμε βοήθεια. Άλλωστε πολλές φορές αυτός που έχει ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας, δε το γνωρίζει ή δεν το παραδέχεται και προσπαθεί πάντα να δικαιολογήσει τον εαυτό του μεταφέροντας το πρόβλημά του σε μια άλλη άσχετη συνήθως πρωτογενή αιτία ή στην αφορμή. Επίσης πολλοί και ειδικά λαμπερά ή διάσημα πρόσωπα, θεωρούσαν υποτιμητικό το να ζητήσουν ψυχολογική βοήθεια και στήριξη.

Η κατάθλιψη για μένα είναι η νέα μεγάλη μάστιγα, ξεκινώντας μάλιστα από μικρές ηλικίες. Ο θεσμός της οικογένειας είναι σε κρίση, το ίδιο και ο πραγματικός της ρόλος. Οι περισσότεροι γάμοι σήμερα, ακόμα κι αν φαινομενικά μοιάζουν ευτυχισμένοι, δεν είναι, κρύβοντας πολλά σκοτεινά σημεία και καταστάσεις που υποκινούνται περισσότερο απ’ το συμφέρον, παρά από το συναίσθημα. Στην ουσία όμως δεν προάγουν τα ιδεώδη του θεσμού του γάμου. Σε έναν κόσμο που τρέχει τόσο γρήγορα και όλοι πρέπει να είμαστε πανέμορφοι, αψεγάδιαστοι και τέλειοι και κάνουμε τα πάντα για να έχουμε και δουλειές και διαπροσωπικές σχέσεις, έχουμε καταλάβει μήπως πόσο κακό κάνουμε στην ψυχική μας υγεία; Και μετά στην πραγματική μας υγεία με τα περίφημα ψυχοσωματικά αλλά και αυτοάνοσα και πολλά ακόμη; Στην Ευρώπη μάλιστα, το 8,75% του συνολικού ποσοστού αναπηρίας είναι αναπηρία λόγω ψυχικής νόσου, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στις ΗΠΑ ανέρχεται στο 12,5%. (Πηγή: https://www.sansimera.gr/worldays/61).

Ποια είναι τα βαθύτερα αίτια που οδηγούν στην κατάθλιψη;

Φυσικά όπως είπαμε ήδη, έχουμε τις ψυχικές ασθένειες από μικρές ηλικίες που προέρχονται από καταπιέσεις και μπούλινγκ στα σχολεία, στην οικογένεια, στο συγγενικό περιβάλλον. Ψυχική ασθένεια με ανυπολόγιστες συνέπειες δεν είναι και το άγχος και το στρες; Σε μια εποχή και κοινωνία που είναι τόσο τοξική και απαιτεί γερό στομάχι; Σε μια εποχή που ο άνθρωπος ειδικά στην Ελλάδα που είναι μια χώρα προβληματική γενικότερα, πιέζεται καθημερινά για να τα φέρει βόλτα ή καταπιέζει τον εαυτό του και καταπατά τις αξίες του για να επιβιώσει. Κάτι που θα βρει μπροστά του και αυτό είναι ένα τεράστιο ζήτημα, το οποίο θα έπρεπε να απασχολεί και την ψυχολογία. Το τι κάνουμε ενάντια στην πραγματική μας θέληση ή και την Θεία Θέληση προκειμένου να πετύχουμε τους στόχους μας σε έναν κόσμο ύλης, θα το βρούμε μπροστά μας μετά. Γιατί όταν καταπιέζεις τον πραγματικό σου εαυτό και τη συνείδησή σου για να ταΐσεις τη ματαιοδοξία σου, αυτός θα επαναστατήσει και ενδέχετα να σου δημιουργήσει ένα αρχικά ενδόμυχο ψυχολογικό πρόβλημα με απρόβλεπτη και ανεξέλεγκτη συνέχεια,

Η πίεση στην εργασία, η μελαγχολία που αισθάνονται κυρίως οι σοβαροί και σκεπτόμενοι και μη επιφανειακοί άνθρωποι βλέποντας έναν προβληματικό περίγυρο, είναι πηγές προβλημάτων που μπορούν να κλονίσουν την ψυχική υγεία. Το ίδιο και οι κρίσεις πανικού που παρατηρούμε πλέον να συμβαίνουν και σε πολύ νεαρές ηλικίες. Ο θυμός και η οργή επίσης καταδεικνύουν προβλήματα ψυχικής υγείας.

Αν κοιτάξετε γύρω σας βλέπετε αλήθεια κάποιον χωρίς κανένα πρόβλημα ψυχικής υγείας, ακόμα και σε μικρό ή πρώιμο επίπεδο; Αν κοιτάξετε τον εαυτό σας; Όπως και να έχει μιλάμε, δεν είναι ντροπή. Και απευθυνόμαστε και σε ειδικούς. Στους ανθρώπους που εμπιστευόμαστε και έχουν γνώση. Γιατί πολλές φορές η πραγματική και ουσιαστική επικοινωνία μπορεί να μας σώσει.

Αν το πρόβλημα σοβαρέψει πάμε στον ειδικό. Στον ψυχολόγο. Δεν είναι κακό. Δεν είναι ντροπή. Γιατί όταν το πρόβλημα μεγαλώσει μπορεί να γίνει χειρότερο και να μην θέλουμε την ίδια μας την ζωή. Μάλιστα ο κόβιντ έφερε ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα ψυχικής υγείας με τον εγκλεισμό. Αν και εδώ υπάρχει ένα αιώνιο αναπάντητο ερώτημα φιλοσοφικό βασικά. Είναι καλή η μοναξιά; Όχι. Αλλά αν είναι να συναναστρέφεσαι τοξικά άτομα που σε υπονομεύουν και σε εκμεταλλεύονται είναι μάλλον καλύτερη η μοναξιά!

Προσοχή στους “επιτήδειους”

Τέλος προσοχή σε όσους υπόσχονται έτσι απλοϊκά λύσεις στα προβλήματά σας. Ακόμα και σε ειδικούς που όμως αν δεν έχουν ενσυναίσθηση, αν δεν μπουν μέσα σας να κατανοήσουν την γενεσιουργό αιτία της πιθανής ψυχικής νόσου, πως θα προτείνουν την πραγματική και σωστή λύση;