Ο Γιώργος Κογκαλίδης γράφει για το δικαίωμα ομόφυλων ζευγαριών στον γάμο και στη δυνατότητα να υιοθετήσουν ή να τεκνοποιήσουν, μέσω παρένθετης μητέρας

Αν δει κανείς επιφανειακά το ζήτημα του γάμου ανθρώπων που ερωτεύονται και θέλουν να συμβιώσουν με άνθρωπο του ίδιου φύλου, θα αντιληφθεί ότι το νέο συγκρούεται με το παλιό. Κι η σύγκρουση είναι σκληρή, αδυσώπητη. Δεν είναι παράξενο. Το αντίθετο θα μου έκανε εντύπωση…

Έχουμε μεγαλώσει με αναχρονιστικές, αντιδραστικές αντιλήψεις, βάσει των οποίων η γυναίκα έχει ως πρωταρχικό ρόλο την αποκλειστική ευθύνη για τη φροντίδα των παιδιών, της οικογένειας, ο άνδρας πρέπει να είναι ο «κουβαλητής». Ακόμα και σήμερα, που η γυναίκα έχει βγει στην αγορά εργασίας, οι ρόλοι παραμένουν… διακριτοί.

Τα περισσότερα θρησκευτικά δόγματα, συμπεριλαμβανομένης της ορθόδοξης χριστιανικής θρησκείας, διαχωρίζουν τους ρόλους, τόσο μέσα στην οικογένεια, όσο και μέσα στην κοινωνία. Σε μια θρησκεία «αγάπης», όροι όπως συντροφικότητα, φροντίδα, η ίδια η αγάπη, μοιάζουν με κενά γράμματα, την ίδια στιγμή που το συντριπτικά μεγάλο μέρος της εκκλησιαστικής νομενκλατούρας θεωρεί τα ομόφυλα άτομα… χρήζοντα ιατρικής βοήθειας.

Πλήθος παραγόντων επιδρά στη σκέψη μας και καθορίζει τη στάση ζωής μας. Είναι παράγοντες που δεν αναιρούνται από τη μια μέρα στην άλλη. Ο πολιτικός γάμος παραμένει «ταμπού» για μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, σε ακραίες περιπτώσεις άνθρωποι που έκαναν τη συγκεκριμένη επιλογή βρίσκονται σε αμήχανη θέση, όταν επιχειρούν να βαφτίσουν παιδιά ως νονοί και πάει λέγοντας.

Επιχειρήματα τού τύπου «αφού δεν συμφωνείς με τη θρησκεία, δεν είσαι άξιος για νονός», σε οδηγούν σε συμπάθεια και κατανόηση σ’ εκείνους που πιστεύουν ότι η γη είναι επίπεδη. Αν τους πεις ότι αντιστοίχως, δεν μπορούν να κοινωνήσουν και δεν έχουν λόγο να νηστεύουν, αν δεν ακολουθήσουν το τρίπτυχο «νηστεία, εξομολόγηση, κοινωνία», είναι υπαρκτός ο κίνδυνος αυτανάφλεξης των δύο πολύτιμων εγκεφαλικών νευρώνων τους, οπότε νισάφι με την εκκλησία.

Σχέση σημαίνει αλληλεπίδραση. Οι σχέσεις δεν περνούν μέσα από νόμους και κανονιστικές διατάξεις. Το Σύνταγμα και οι Διεθνείς Συμβάσεις, που έχει υπογράψει το ελληνικό κράτος για την περιβόητη «ισότητα των φύλων» στην εργασία, στην οικογένεια, την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής και σεξουαλικής βίας κτλ, δημιουργούν την εντύπωση ότι όλα είναι λυμένα, εφόσον είναι νομικά κατοχυρωμένα ως ατομικά δικαιώματα. Η καθημερινότητα πείθει για το αντίθετο.

Κάθε προσωπικότητα έχει τη μοναδικότητά της, με τα προτερήματα και στα μειονεκτήματά της. Συνεπώς είναι ανόητο να θεωρεί κανείς ότι με αποκλεισμούς και βία -σωματική ή λεκτική- μπορεί να αντιμετωπίσει (αν συντρέχουν λόγοι) την αύξηση του ποσοστού των ανθρώπων, που επιλέγουν να συνδεθούν ερωτικά με άνθρωπο ίδιου φύλου. Ειδικά αν δεν συντρέχουν ειδικοί λόγοι, όπως για παράδειγμα πόλεμοι, που μειώνουν τον ανδρικό πληθυσμό κτλ.

Ο γάμος είναι επίσης μια συγκεκριμένη προσέγγιση στην οριοθέτηση της σχέσης δύο ανθρώπων. Είτε με την παραδοσιακή του μορφή, είτε ως σύμφωνο συμβίωσης, επιχειρεί να ρυθμίσει ζητήματα νομικής ή κοινωνικής υφής, δίχως μεγάλη επιτυχία. Επειδή, όμως, υπάρχουν θέματα, όπως για παράδειγμα η εισαγωγή ενός εκ των δύο συντρόφων στο νοσοκομείο, που αποκλείει τον έτερο σύντροφο, αν δεν είναι συγγενής πρώτου βαθμού, οφείλουμε να κάνουμε το βήμα.

Στην ουσία κανένα ζήτημα δεν λύνεται, δεν πρόκειται για «ισότητα», αλλά για κανονιστικές διατάξεις, που ρυθμίζουν τα απολύτως απαραίτητα. Όπως και να ‘χει, το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση είναι αυτονόητο σε σύγχρονες κοινωνίες.

Τι γίνεται με τα παιδιά

«Αγκάθι» αποτελεί η δυνατότητα σε ομόφυλα ζευγάρια να υιοθετήσουν ή να τεκνοποιήσουν, μέσω παρένθετης μητέρας, ή τρίτου προσώπου. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι χρειάζεται προσοχή, ώστε να μην μετατραπεί αυτή η διάθεση σε εμπόριο «παρένθετων». Το «κάθε… εμπόριο για καλό» δεν μας βρίσκει σύμφωνους.

Αλήθεια, οι φανατικοί κατά της υιοθεσίας, αντιλαμβάνονται ότι μπορεί ένας εκ των δύο (ή και οι δύο) που συνάπτουν σχέση, ενδέχεται να έχουν παιδιά από προηγούμενο γάμο; Φαντάζομαι δεν μπορεί να απαγορευτεί σ’ έναν γονιό να δει το παιδί του, επειδή μπήκε σε ομόφυλη σχέση, αλλά να του απαγορεύσουμε να υιοθετήσει, ή να κάνει άλλο. Λογικό μου ακούγεται.

Ναι χρειάζεται η εικόνα των δύο φύλων για τα παιδιά, αλλά αυτή μπορεί να δοθεί μέσω άλλων συγγενών (παππούς / γιαγιά), φίλων κτλ. Ζητούμενο δεν είναι να υπάρχουν γονείς διαφορετικού φύλου, αλλά να υπάρχει περίσσευμα αγάπης και φροντίδας. Γιατί αυτό είναι σχέση.

Επί της ουσίας: Ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία, για εκείνους που παραμένουν ετερόφυλοι, να δουν κατά πόσο όλα αυτά τα κατάλοιπα κι οι αναχρονιστικές αντιλήψεις, οι οποίες καθορίζουν συμπεριφορές ή και ζωές, έχουν ριζώσει βαθιά μέσα τους. Η ερωτική αυτοδιάθεση, η ελευθερία στην επιλογή, έπρεπε να είναι αυτονόητες αντιλήψεις.

Αν πρέπει να μας απασχολήσει η αύξηση του ποσοστού ανθρώπων, που επιλέγουν ερωτικό σύντροφο ίδιου φύλου, δεν έχουμε παρά να ζητήσουμε από την επιστημονική κοινότητα απαντήσεις. Στατιστικές αναλύσεις, ψυχολογική και κοινωνική προσέγγιση, όχι για να… αντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο, αλλά για να αντιληφθούμε γιατί συμβαίνει ό,τι συμβαίνει.