Ο Γιώργος Κογκαλίδης γράφει για τον αγώνα τον αγροτών, την αγροτική ανάπτυξη και τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει στην διατροφή μας
Κυρίαρχο ζήτημα των ημερών είναι οι αγροτικές κινητοποιήσεις, τα μπλόκα, ο αγώνας για αξιοπρέπεια, για δουλειά, για να μπορέσουν άνθρωποι που έχουν υποστεί τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής να σταθούν στα πόδια τους. Προδήλως είμαι με το μέρος τους, αλλά για την ώρα ας το αφήσουμε αυτό στο περιθώριο.
Είτε δικαιωθεί ο αγώνας τους, είτε όχι, η συζήτηση για την οικονομία (αναμφίβολα καθοριστικής σημασίας) δείχνει πως ακόμα δεν έχουμε ωριμάσει ως κοινωνία. Για μένα το ζητούμενο είναι «τι είδους αγρότες θέλουμε». Τι είδους αγροτική ανάπτυξη κι εντέλει αν και κατά πόσο μας απασχολεί η διατροφή των παιδιών μας.
Η κλιματική αλλαγή λειτουργεί ως επιταχυντής για να αντιληφθούμε πως ο παραδοσιακός τρόπος αξιοποίησης της γης ανήκει στο παρελθόν. Μεταλλαγμένες τροφές, χωράφια που δεν παίρνουν ανάσα, καλλιέργειες που έχουν μοναδική στόχευση την κερδοφορία και μια αλυσίδα επαγγελματιών, η οποία ανεβάζει παράλογα τις τιμές των προϊόντων, διαμορφώνουν μια διόλου αισιόδοξη προοπτική.
Η ντοματούλα από το χωριό απέκτησε τέλειο σχήμα τη στιγμή που απώλεσε τη γεύση της. Λες και βγαίνουν από φωτοτυπικό μηχάνημα τα ζαρζαβατικά, τα καρπούζια έχουν την ίδια άνοστη γεύση, η ποικιλία των αργίτικων πεπονιών μας έχει χαιρετήσει, η ακόρεστη βούληση για εποχικά φρούτα όλον τον χρόνο έχει διαταράξει την ισορροπία της φύσης. Όταν παρεμβαίνεις βίαια η φύση εκδικείται και γι’ αυτό έχουμε βιωματική εμπειρία, είτε με μπαζωμένα ρέματα και ποτάμια, είτε με άλλου είδους ατυχείς (με οδυνηρά αποτελέσματα) επιλογές.
Την ίδια στιγμή η τεχνολογία, τα κομπιούτερ, η προσέγγιση μιας μοντέρνας αγροτικής ανάπτυξης, αποτελούν αντίβαρο στα κορεσμένα χώματα. Υπάρχουν νέες μορφές αγροτικής παραγωγής, νέα προϊόντα, επιλογές που μπορεί να συνδυάσουν τον αξιοπρεπή βιοπορισμό, με την προστασία της διατροφής.
Η χώρα μας, κοινωνός της μεσογειακής διατροφής, έπρεπε να διαμορφώσει συνθήκες, ώστε η αγροτική παραγωγή να είναι σημείο αναφοράς. Δυστυχώς, δεν υπήρξε ποτέ σταθερή και σοβαρή αγροτική πολιτική, με αποτέλεσμα ολοένα και λιγότεροι νέοι να επιλέγουν τον συγκεκριμένο επαγγελματικό προσανατολισμό.
Αν το να φυτεύεις φωτοβολταϊκά (για παράδειγμα) είναι ασφαλέστερη επένδυση από το να σπείρεις το χωράφι, πρέπει να μάθουμε να τρεφόμαστε με ήλιο, γυαλιά και βίδες. Δεν κακίζω εκείνον που κάνει την καλύτερη επιλογή για την τσέπη του, αλλά την κεντρική εξουσία, που διαχρονικά δεν ασχολήθηκε με το θέμα «αγροτική ανάπτυξη».
Κάθε επαγγελματίας στοχεύει στο κέρδος, όμως δογματικά οφείλουμε να επενδύσουμε στο δίπτυχο της αγροτικής ανάπτυξης με την οικολογική προσέγγιση, η οποία προϋποθέτει προστασία της φύσης και σεβασμό στην καρποφορία.
Αν η τεχνολογία σεβαστεί παραδοσιακές (ορθολογιστικές) μεθόδους γονιμοποίησης της γης, το παραγόμενο προϊόν θα είναι όχι μόνο βρώσιμο, αλλά και πηγή ζωής, υγιεινή διατροφή. Σε διαφορετική περίπτωση, η άναρχη αγροτική παραγωγή ακόμα κι αν προσωρινά έχει οφέλη, μακροπρόθεσμα θα προκαλέσει -αν δεν έχει συμβεί ήδη- ανυπολόγιστες ζημιές.
Σκεφτείτε μια αλυσίδα: Αγρότης, που για να διασφαλίσει το κέρδος και να ικανοποιήσει το σούπερ μάρκετ που θέλει λαμπερά και καλοσχηματισμένα προϊόντα, παρακάμπτει πρωτόκολλα και αρχές ασφαλείας. Ο καταναλωτής, που στην πλειοψηφία είναι κι ο ίδιος ο αγρότης, οδηγείται με επιπλοκές στην υγεία του, λόγω (και) κακής διατροφής και συναντά έναν επίορκο ιατρό, που του ζητά φακελάκι για να τον σώσει. Η όποια καταγγελία πέφτει στα χέρια ενός δικηγόρου, που τα παίρνει και λειτουργεί μέσα από ένα διεφθαρμένο σύστημα και πάει λέγοντας.
Αυτή η σκέψη απέχει παρασάγγας από ένα χωράφι με καρποφορία και προϊόντα που αγοράζεις και μοσχοβολά το σπίτι. Ας επιλέξουμε τι προτιμάμε και ας ανοίξουμε κάποια στιγμή μια σοβαρή κουβέντα για τον αγρότη που θέλουμε.
