Η Λίλα Παπαπάσχου & ο Χρήστος Σούτος παρουσιάζουν το δεύτερο μέρος του μεγάλου αφιερώματος του Ecogreennet.gr στην Άνδρο, εστιάζοντας αυτήν τη φορά στην πλούσια πολιτιστική ζωή του νησιού των Κυκλάδων
Η Χώρα της Άνδρου είναι ένα απέραντο…αξιοθέατο. Όπου κι αν πας, όπου κι αν γυρίσεις το βλέμμα σου, θα δεις μία γκαλερί, ένα καλλιτεχνικό εργαστήρι και φυσικά μερικά από τα πιο όμορφα μουσεία της χώρας. Με περιοδικές και μόνιμες εκθέσεις και τα πάντα ενδιαφέροντα πωλητήρια τους, τα μουσεία (γενικότερα όχι μόνο της Άνδρου) έχουν αναβαθμιστεί πλήρως.
Πάνε οι εποχές που στο άκουσμα και μόνο της φράσης «πάμε στο μουσείο» φανταζόσουν κάτι βαρετές ξεναγήσεις, κοιτώντας εκθέματα που ειδικά στα παιδικά μάτια μοιάζουν μάλλον αδιάφορα. Στην εποχή μας η περιήγηση σε έναν μουσειακό χώρο σημαίνει για μικρούς και μεγάλους διάδραση, ψηφιακές απεικονίσεις και άκρως ενδιαφέρουσες ξεναγήσεις από ειδικούς.
Εμείς προλάβαμε να επισκεφτούμε το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή Ας ξεκινήσουμε λοιπόν την περιήγηση μας στους δύο αγαπημένους πολιτιστικούς χώρους της Άνδρου.
Αρχαιολογικό Μουσείο
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Άνδρου κτίσθηκε το 1981 με σχέδια του αρχιτέκτονα Στάμου Παπαδάκη και τη χορηγία του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή.
Σε αυτό στεγάζονται ευρήματα από ανασκαφές στην Άνδρο (κυρίως από την περιοχή της Ζαγοράς). Το μουσείο βρίσκεται στη Χώρα της Άνδρου, στην πλατεία Θεόφιλου Καΐρη.
Οι καλαίσθητες αίθουσές του είναι λειτουργικά διαμορφωμένες. Μέσα από τις φωτογραφίες και τα ομοιώματα ο επισκέπτης περιηγείται στην ιστορία του νησιού από τη νεολιθική εποχή έως τους Βυζαντινούς χρόνους.
Είναι πολύ σημαντικό για τους Έλληνες και ξένους επισκέπτες του μουσείου, ότι συνολικά ο χώρος τον βοηθάει να καταλάβει που βρίσκεται και τι σημαίνει πολιτισμός. Σημαντικά ευρήματα βρίσκονται σωστά τοποθετημένα και με σαφή πληροφόρηση, καθώς οι ταμπέλες τους είναι άκρως επεξηγηματικές μέσα στη λιτότητα της περιγραφής των εκθεμάτων.
Τι είδαμε στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Άνδρου
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Άνδρου στεγάζεται – μεταξύ άλλων – η σπουδαία συλλογή του γεωμετρικού οικισμού της Ζαγοράς. Επίσης, θα έχετε την ευκαιρία να δείτε και ένα πολύ καλά διατηρημένο αντίγραφο του χάρτη του Ρήγα Φεραίου.
Ένα από τα πιο σημαντικά και εντυπωσιακά εκθέματα του Μουσείου όμως είναι ο Ερμής της Άνδρου. Πρόκειται για ελληνιστικό αντίγραφο του ομώνυμου του Πραξιτέλη που βρέθηκε το 1833 στην Παλαιόπολη.
Άλλα σημαντικά εκθέματα του Αρχαιολογικού Μουσείο της Άνδρου είναι οι ακέφαλοι Κούροι, ο κορμός της Άρτεμης, ρωμαϊκό αντίγραφο του 2ου αι. π.Χ., επιγραφές γλυπτά της προβυζαντινής και βυζαντινής εποχής.
Εμείς περιηγηθήκαμε στο σύνολο των χώρων του μουσείου ξεκινώντας από τη συλλογή ευρημάτων του Γεωμετρικού οικισμού Ζαγοράς, συνεχίζοντας με τη συλλογή γλυπτών από την αρχαϊκή μέχρι και τη ρωμαϊκή εποχή.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε και η συλλογή επιγραφών, μέσω της οποία είναι εμφανής η ακαδημαϊκή, εμπορική και πολιτιστική ανάπτυξη του νησιού. Τέλος, εξίσου σημαντική και η συλλογή γλυπτών πρωτοβυζαντινής και βυζαντινής εποχής, που αναδεικνύει και τις ιστορικές και πολιτισμικές αλλαγές που επέφερε στην τέχνη και τον πολιτισμό η συγκεκριμένη περίοδος.
Σε κάθε περίπτωση το Αρχαιολογικό Μουσείο της Άνδρου αξίζει λίγο από το χρόνο σας, έστω κι αν αυτό σημαίνει να θυσιάσετε κάποιες ώρες από το….μπάνιο σας!
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή
Ένας χώρος που δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Το εμβληματικό «αδελφάκι» του αντίστοιχου μουσείου της Αθήνας βρίσκεται στο κέντρο του παραδοσιακού οικισμού της Χώρας της Άνδρου. Η πρόσβαση σε αυτό γίνεται με τα πόδια, καθώς δεν υπάρχει η δυνατότητα διέλευσης και στάθμευσης οχημάτων στην περιοχή γύρω από το κτήριο.
Η Χώρα της Άνδρου είναι χτισμένη αμφιθεατρικά, με τα μικρά σοκάκια της να έχουν θέα στη θάλασσα, οπότε υπάρχουν αρκετά σκαλάκια προς κατάβαση και κυρίως…ανάβαση! Αν και την ημέρα που επισκεφτήκαμε το μουσείο είχε αρκετή ζέστη, πραγματικά απολαύσαμε την επίσκεψή μας, που συνέπεσε με μία ευτυχή συγκυρία.
Martine Franck (1938/2012): “Κοιτάζοντας τους άλλους” μία συγκλονιστική φωτογραφική έκθεση-ντοκουμέντο
Αυτή δεν είναι άλλη από την διπλή, τιμητική έκθεση του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, με τη συμβολή του Ιδρύματος Henri Cartier-Bresson. Τιμώμενα πρόσωπα, το μοναδικό ζευγάρι καλλιτεχνών Henri Cartier-Bresson (1908-2004) και Martine Franck (1938-2012) με ένα διπλό φωτογραφικό αφιέρωμα που παρουσιάζεται παράλληλα και στα δυο του μουσεία.
Στην Αθήνα ο H.C. Bresson και στην Άνδρο η Μ. Franck. Από τις 3 Ιουλίου έως τις 27 Οκτωβρίου 2024 δύο πραγματικά μοναδικές εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσει κανείς.
Κατά την επίσκεψή μας στο μουσείο περιηγηθήκαμε σε όλους τους χώρους της συγκλονιστικής αυτής έκθεσης (εκτείνεται σε τρεις ορόφους του μουσείου). Σε αυτήν την αναδρομική έκθεση της Martine Franck, με τίτλο Κοιτάζοντας τους άλλους, περιλαμβάνονται περίπου 150 φωτογραφίες της. Επίσης, ένα σημαντικό αρχειακό υλικό, που προσφέρει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να παρακολουθήσουν όλη την εξέλιξη της καλλιτεχνικής της πορείας. Από τα πρώτα της βήματα το 1963 έως τον θάνατό της το 2012.
Δυνατές ασπρόμαυρες εικόνες, περίτεχνες λήψεις με κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις. Η αγριότητα των τοπίων. Η νεότητα και το γήρας, τα πρώτα επαναστατικά κινήματα. Κομβικές στιγμές της νεώτερης ιστορίας αποτυπώνονται στο φακό της ακούραστης ταξιδιώτισσας, ολοζώντανα και διαχρονικά επίκαιρα. Η βελγικής καταγωγής φωτογράφος που έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής της στη Γαλλία, την Αγγλία και την Αμερική είδε και έζησε πολλά, καταγράφοντάς τα….μοναδικά.
Με μότο ζωής τη φράση «Πιστεύω ότι δεν μπορείς να είσαι καλός φωτογράφος αν δεν έχεις περιέργεια για τους άλλους […]» η πολιτικοποιημένη και στρατευμένη στην εποχή της καλλιτέχνης μιλάει για όλους και για όλα μέσα από τις φωτογραφίες της. Διαβάζοντας το “χρονολόγιο” της αντιλαμβάνεται κανείς την άμεση και στενή σχέση με τα θέματά της. Γυμνή η αλήθεια της, μας άγγιξε βαθιά, ειδικά σε μια μεταβατική εποχή όπως η δική μας, που επίκεινται πολλές αλλαγές, όχι απαραίτητα θετικές και το μέλλον φαντάζει στην καλύτερη περίπτωση αβέβαιο.
Ο κόσμος μέσα από την ασπρόμαυρη φωτογραφική ματιά της Martine Franck
Ξεναγήσεις κι άλλες δράσεις του μουσείου
Είναι σημαντικό για τους επισκέπτες ότι από την 1η έως και τις 31/8/2024 θα πραγματοποιούνται ξεναγήσεις για το κοινό στα ελληνικά και στα αγγλικά, ενώ υπάρχει επίσης η δυνατότητα για ομαδικές ή ιδιωτικές ξεναγήσεις κατόπιν συνεννόησης.
Το μουσείο φιλοξενεί παράλληλα, εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 5-7 ετών και 8-12 ετών καθώς επίσης και διαδραστικές οικογενειακές ξεναγήσεις, που θα πραγματοποιούνται έως τις 25 Αυγούστου.
Στον προσεγμένο αυτό χώρο μπορείτε επίσης να βρείτε ένα πλούσιο πωλητήριο, την ενημερωμένη βιβλιοθήκη και το ατμοσφαιρικό δώμα του μουσείου για καφεδάκι και…αγνάντεμα στη θάλασσα.
Πρόσβαση στο μουσείο για άτομα ΑΜΕΑ
Να σημειωθεί ότι λόγω της δυσκολίας στην πρόσβαση ατόμων ΑΜΕΑ στο χώρο (πολλά τα σκαλοπάτια!) προτείνετε από το μουσείο εναλλακτική διαδρομή, προκείμενου για την προσβασιμότητα ατόμων με κινητικές αναπηρίες ή κινητικούς περιορισμούς.
Εμείς περάσαμε υπέροχα, μάθαμε πολλά, συγκινηθήκαμε με τις εικόνες της Μ. Franck και φέραμε όμορφα αναμνηστικά δώρα πίσω στην Αθήνα. Ραντεβού σύντομα και στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας για τον Henri Cartier-Bresson.
Μία φορά δεν είναι αρκετή!
Σίγουρα η πολιτιστική ζωή της Άνδρου δεν εξαντλείται σε αυτά τα δύο μουσεία. Όπως αναφέραμε ήδη, ολόκληρο το νησί και ειδικότερα η Χώρα του έχουν τεράστιο ενδιαφέρον, από όλες τις απόψεις.
Δυστυχώς, δεν πετύχαμε ανοιχτό το Ναυτικό Μουσείο τις ώρες και τις μέρες που βρεθήκαμε στη Χώρα (μέναμε στο Μπατσί). Είχαμε όμως την ευκαιρία να επισκεφτούμε, σε μία από τις πρωϊνές μας βόλτες, την περίφημη Καΐρειο Βιβλιοθήκη που δεσπόζει στο κέντρο της πρωτεύουσας του νησιού, ξεφυλλίζοντας βιβλία, λευκώματα και λοιπά συγγράμματα.
Η επονομαζόμενη και «Μικρά Αγγλία» είναι ένα νησί γεμάτο γοητευτικές αντιθέσεις. Όπως και η ομώνυμη ταινία του αγαπημένου Έλληνα σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη, με πρωταγωνιστές τις εξαιρετικές Ανέζα Παπαδοπούλου, Πηνελόπη Τσιλίκα και Σοφία Κόκκαλη και τους υπέροχους Ανδρέα Κωνσταντίνου και Μάξιμο Μουμούρη.
Το αποτύπωμα των γυρισμάτων μίας από τις πιο επιτυχημένες – καλλιτεχνικά και εμπορικά – ταινίες του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου είναι έντονο σε κάθε γωνιά του κυκλαδίτικου νησιού. Μαγική στιγμή η παρακολούθηση της εν λόγω ταινίας, μεταμεσονύκτια στο δωμάτιο του ξενοδοχείου, βιώνοντας πια τα μέρη και τα συναισθήματα από μιαν άλλη σκοπιά, πιο βιωματική, βαθιά προσωπική.
Σύντομα θα ξαναβρεθούμε στην Άνδρο για να ανακαλύψουμε ακόμα περισσότερους “πολιτιστικούς” – και όχι μόνο! -θησαυρούς, γιατί πολλά μπορούν να ειπωθούν για το δεύτερο σε μέγεθος νησί των Κυκλάδων, αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν τη βαριέσαι ποτέ…
