Επανήλθε στο πολιτικό προσκήνιο η συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια, με επίκεντρο την ακόμα μη εφαρμοσμένη τεχνολογία των αρθρωτών πυρηνικών αντιδραστήρων (small modular reactors).
Το WWF Ελλάς επισημαίνει ότι η πυρηνική ενέργεια ενέχει:
Υψηλό φορτίο επικίνδυνων αποβλήτων, ενώ όπως προκύπτει από όλες τις (λίγες μέχρι στιγμής) διαθέσιμες έρευνες οι μικροί πυρηνικοί αντιδραστήρες θα παράγουν πολύ μεγαλύτερο όγκο από εξαιρετικά επικίνδυνα ραδιενεργά απόβλητα. Aυτή τη στιγμή, στις ΗΠΑ και στην ΕΕ, υπάρχουν ελάχιστα project “τελικής διάθεσης” των αποβλήτων αυτών (deep geological repository). Τα απόβλητα αποθηκεύονται προσωρινά (δηλαδή για δεκαετίες) σε ειδικές εγκαταστάσεις, κατά κανόνα μέσα ή κοντά στους σταθμούς.
Πολύ μεγάλο οικονομικό κόστος, το οποίο πιθανότερο είναι ότι θα μετακυλιστεί ως επιβάρυνση στα νοικοκυριά. Σε αυτό θα πρέπει να συνυπολογιστεί το κόστος απόσυρσης καθώς και το κόστος (αέναης μέχρι σήμερα) αποθήκευσης των αποβλήτων. Από όλες τις διαθέσιμες εκτιμήσεις προκύπτει ότι οι μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες (SMR) είναι πολύ πιο ακριβοί από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τόσο ως δαπάνη κεφαλαίου όσο και από σε επίπεδο σταθμισμένου κόστους ηλεκτρικής ενέργειας (LCOE).
Μεγάλες απαιτήσεις σε νερό: Όπως και οι μεγάλες πυρηνικές μονάδες, έτσι και οι SMR απαιτούν νερό για ψύξη. Εκτός από την ίδια τη χρήση υδάτινων πόρων που σε καιρό κλιματικής κρίσης είναι ολοένα και πιο σπάνιοι. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Γαλλία, κατά τη διάρκεια καυσώνων (όταν οι ανάγκες σε ηλεκτρισμό εκτοξεύονται) πυρηνικοί σταθμοί κλείνουν λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας των νερών των ποταμών που χρησιμοποιούνται για ψύξη. Φετινό παράδειγμα: πυρηνικά εργοστάσια στην Κοιλάδα του Ροδανού αυτές τις μέρες έκλεισαν λόγω των υψηλών θερμοκρασιών του Ιουνίου στη Γαλλία.
Γεωπολιτική εξάρτηση: Όπως κάθε πυρηνική μονάδα, έτσι και οι SMR χρησιμοποιούν ουράνιο ως καύσιμο για τη λειτουργία τους και την επίτευξη πυρηνικής σχάσης. Το ουράνιο δεν είναι στοιχείο απλώς ραδιενεργό και εξαιρετικά επικίνδυνο. Σε πρόσφατο μάλιστα ψήφισμά του υπέρ της ανάπτυξης SMR στην Ευρώπη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «υπενθυμίζει ότι η ΕΕ εξακολουθεί να εξαρτάται από εισαγόμενο ουράνιο, γεγονός που ενέχει εγγενείς κινδύνους για τη στρατηγική κυριαρχία και την ασφάλεια του εφοδιασμού της».
Συμπερασματικά, η πυρηνική ενέργεια, είτε με τη μορφή μικρών αντιδραστήρων είτε ως μεγαλύτερες μονάδες, εγκλωβίζει το ενεργειακό σύστημα της χώρας μας σε ισχυρή εξάρτηση από κράτη που παράγουν εξορύσσουν ουράνιο, θέτουν σε κίνδυνο πολύτιμους υδάτινους πόρους για την ψύξη τους, ενώ αποτελούν την πιο ακριβή τεχνολογία παραγωγής ηλεκτρισμού.
Δεν χρειαζόμαστε θαυματουργές τεχνολογικές υποσχέσεις για να επιτύχουμε τη ζωτικά κατεπείγουσα κλιματική ουδετερότητα. Η κατασκευή νέων πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής είναι πολύ αργή, πολύ δαπανηρή, γεωπολιτικά ασταθής και πολύ επικίνδυνη. Επίσης, αποσπά την πολιτική και κοινωνική προσοχή από πραγματικές λύσεις που είναι περιβαλλοντικά και γεωπολιτικά ασφαλέστερες, αποκεντρωμένες και πρέπει να αναπτυχθούν με περιβαλλοντικές διασφαλίσεις και κοινωνική συμμετοχή.
Η πυρηνική ενέργεια δεν μπορεί και δεν πρέπει να θεωρηθεί μέρος της επείγουσας ενεργειακής μετάβασης. Πολιτική βούληση χρειάζεται, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, ώστε η μετάβαση σε ένα σύστημα ηλεκτροπαραγωγής 100% ΑΠΕ να προχωρήσει με περιβαλλοντικά υποδειγματικό, κοινωνικά δίκαιο και οικονομικά αποδοτικό τρόπο.
