Ο Ζοχράν Μαμντάνι εξελέγη δήμαρχος της Νέας Υόρκης, εξασφαλίζοντας (σύμφωνα με τα μέχρι τώρα αποτελέσματα) λίγο πάνω από το 50,4% των ψήφων και σηματοδοτώντας μια ιστορική καμπή για την πολιτική σκηνή της πόλης. Σε ηλικία μόλις 34 ετών, ο δημοκρατικός σοσιαλιστής γίνεται ο νεότερος δήμαρχος της τελευταίας εκατονταετίας, καθώς και ο πρώτος μουσουλμάνος και πρώτος Νοτιοασιάτης που αναλαμβάνει τη θέση.
Η επικράτησή του έναντι του 67χρονου πρώην κυβερνήτη ‘Αντριου Κουόμο (41,6%), ο οποίος συμμετείχε ως ανεξάρτητος, και του υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών Κέρτις Σλίβα (7,1%), αντανακλά τη δύναμη μιας νεανικής, προοδευτικής συμμαχίας και μια δημόσια διάθεση που δίνει προτεραιότητα στο κόστος ζωής, στην έλλειψη στέγης και στην ανάγκη ηλικιακής ανανέωσης στην πολιτική σκηνή της πόλης. Η αποχώρηση του απερχόμενου δημάρχου Έρικ ‘Ανταμς από την κούρσα επανεκλογής του άνοιξε τον δρόμο για την ανοδική δυναμική της εκστρατείας του Μαμντάνι.
«Η ελπίδα νίκησε την τυραννία»
Στην επινίκια ομιλία του, ο 34χρονος που θα γίνει την 1η Ιανουαρίου ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της μεγαλύτερης πόλης των ΗΠΑ έκρινε ακόμη ότι νίκησε «η ελπίδα την τυραννία» και ότι «αυτή την περίοδο πολιτικού ερέβους, η Νέα Υόρκη θα γίνει το φως».
Χαρακτήρισε εξάλλου «δεσπότη» τον πρόεδρο Τραμπ.
Προσάπτοντας προσωπικά στον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ την ευθύνη για την πολιτική κατά της μετανάστευσης που σημαδεύεται από ενίοτε πολύ βίαιες εφόδους, ο Μαμντάνι τόνισε ότι «η Νέα Υόρκη θα παραμείνει πόλη μεταναστών» και ότι «για να φτάσει κανείς σε κάποιον από μας, πρέπει να περάσει από πάνω μας».
Την παραμονή της εκλογικής αναμέτρησης, ο ρεπουμπλικάνος κάλεσε τους πολίτες να ψηφίσουν τον βασικό αντίπαλό του, τον κεντρώο Άντριου Κουόμο – τον οποίο είχε κερδίσει ήδη ο κ. Μαμντάνι στην εσωκομματική διαδικασία των δημοκρατικών -, καθώς έκρινε πως ήταν «ικανός» να διαχειριστεί την πόλη τουλάχιστον 8,5 εκατ. κατοίκων.
«Αν ο κομμουνιστής υποψήφιος Ζόραν Μαμντάνι κερδίσει τις εκλογές και γίνει δήμαρχος της Νέας Υόρκης, είναι πολύ απίθανο να συνεχίσω να συνεισφέρω ομοσπονδιακά κεφάλαια» στην πόλη, «πέρα από τα ελάχιστα απαιτούμενα», προειδοποίησε ο πρόεδρος Τραμπ μέσω Truth Social.
Την ίδια την ημέρα της ψηφοφορίας, ο μεγιστάνας απευθύνθηκε στοχευμένα στους εβραίους ψηφοφόρους, προτρέποντάς τους να μην ψηφίσουν τον δημοκρατικό πολιτικό, γνωστό διότι τάσσεται υπέρ της παλαιστινιακής υπόθεσης.
Απαντώντας ο Μαμντάνι δεσμεύτηκε στην ομιλία μετά τη νίκη του ότι η δημαρχία του δεν θα εγκαταλείψει τον αγώνα «εναντίον της μάστιγας του αντισημιτισμού».
Ανέφερε επίσης ότι οι ένα εκατομμύριο και πλέον μουσουλμάνοι της Νέας Υόρκης θα έχουν θέση στους «διαδρόμους της εξουσίας».
Για άλλο ζήτημα που είχε ανησυχήσει μερίδα των ψηφοφόρων, μετά την έκκληση που είχε κάνει στο παρελθόν να «κοπεί η χρηματοδότηση» της αστυνομίας που είναι «ρατσιστική και κατά των ΛΟΑΤΚΙ», ο μελλοντικός δήμαρχος υποσχέθηκε να «εργαστεί χέρι με χέρι με τους αστυνομικούς που μειώνουν την εγκληματικότητα» και να «αγωνιστεί μετωπικά εναντίον των κρίσεων ψυχικής υγείας» και της αστεγίας.
Επιμένοντας στις κυριότερες υποσχέσεις της εκστρατείας του (έλεγχος των τιμών των ενοικίων, δωρεάν μετακινήσεις με τα λεωφορεία, δωρεάν παιδικοί σταθμοί), ο Μαμντάνι έκρινε ότι έλαβε «εντολή για νέα μορφή πολιτικής, εντολή να κάνει προσιτή την πόλη» για τους κατοίκους της.
Η ατζέντα Μαμντάνι και οι νίκες των Δημοκρατικών
Ο Μαμντάνι βασίστηκε σε μια ατζέντα κοινωνικής δικαιοσύνης και οικονομικής ανακούφισης, δεσμευόμενος για πάγωμα ενοικίων σε κατοικίες με καθεστώς ελέγχου, διεύρυνση προγραμμάτων προσιτής κατοικίας, δωρεάν μετακίνηση με δημοτικά λεωφορεία και αύξηση της φορολόγησης των υψηλών εισοδημάτων.
Το αποτέλεσμα υπογραμμίζει επίσης μια αναδιάταξη στο εσωτερικό του Δημοκρατικού Κόμματος στην πόλη. Η ισχυρή επίδοση του Κουόμο ως ανεξάρτητου ανέδειξε βαθύτερες εσωκομματικές εντάσεις, ενώ το ποσοστό των Ρεπουμπλικανών παρέμεινε περιθωριακό.
Αναλυτές σημειώνουν ότι η άνοδος του Μαμντάνι ενδέχεται να ενισχύσει αντίστοιχα κινήματα σε άλλες μεγάλες μητροπόλεις των ΗΠΑ και να εμπνεύσει αντίστοιχες καμπάνιες.
Η ταυτότητα του Μαμντάνι, ως πρώτου μουσουλμάνου και Νοτιοασιάτη δημάρχου της Νέας Υόρκης, έχει ιδιαίτερο συμβολικό και πολιτικό βάρος σε μια μητρόπολη που χαρακτηρίζεται από τη διαφορετικότητά της.
Η νίκη του ήδη αποτελεί σημείο αναφοράς για κοινότητες της διασποράς και για όσους προωθούν την ενισχυμένη εκπροσώπηση μειονοτήτων στην πολιτική ζωή. Καθώς εξελίσσεται η περίοδος μετάβασης, η σύνθεση της νέας διοίκησης, οι πρώτες εκτελεστικές πράξεις και οι επιλογές στον προϋπολογισμό θα προσφέρουν σαφέστερη εικόνα για το εύρος και τον ρυθμό υλοποίησης της πολιτικής του ατζέντας.
Η ιστορική νίκη του Μαμντάνι ανακοινώθηκε εν μέσω μιας σειράς νικών των Δημοκρατικών σε ολόκληρη τη χώρα, με την βουλευτή Αμπιγκέιλ Σπάνμπεργκερ να γίνεται η πρώτη γυναίκα κυβερνήτης της Βιρτζίνια, τη Μίκι Σέριλ να υπερισχύει του υποστηριζόμενου από τον Τραμπ αντιπάλου της για την θέση του κυβερνήτη στο Νιου Τζέρσεϊ, αλλά και την Καλιφόρνια να ετοιμάζεται να ψηφίσει υπέρ της πρότασης του κυβερνήτη Γκάβιν Νιούσομ για αναδιαμόρφωση των εκλογικών περιφερειών, η οποία θα αποφέρει πέντε νέες έδρες στο Κογκρέσο για τους Δημοκρατικούς.
Η αντίδραση Τραμπ για τις ήττες σε Νέα Υόρκη, Νιου Τζέρσεϊ και Βιρτζίνια
Ο Ντόναλντ Τραμπ διαβεβαίωσε χθες Τρίτη μέσω Truth Social ότι οι ήττες που υπέστη η παράταξή του, το ρεπουμπλικανικό κόμμα, σε τοπικές εκλογικές αναμετρήσεις που διεξήχθησαν χθες (Νέα Υόρκη, Νιού Τζέρζι, Βιρτζίνια…) οφείλονται στο ότι δεν συμμετείχε ο ίδιος σε καμιά και στην παρατεινόμενη δημοσιονομική παράλυση στις ΗΠΑ.
«‘Το ότι ο Τραμπ δεν ήταν στο ψηφοδέλτιο και η δημοσιονομική παράλυση (είναι) οι δυο λόγοι για τους οποίους οι ρεπουμπλικάνοι έχασαν τις εκλογές απόψε’, σύμφωνα με δημοσκόπους», ανέφερε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Με σφυροδρέπανο ο Μαμντάνι στο εξώφυλλο της New York Post
Η νίκη του Μαμντάνι πρωταγωνιστεί σήμερα στα αμερικανικά ΜΜΕ, με διαφορετικές ερμηνείες και αντιδράσεις. Τα προοδευτικά μέσα υποδέχθηκαν την εκλογή του ως «ιστορική καμπή» για τη Νέα Υόρκη, ενώ τα συντηρητικά δίκτυα στάθηκαν κυρίως στις «ριζοσπαστικές του θέσεις«. Ορισμένοι σχολιαστές τονίζουν ότι η εκλογή του Μαμντάνι αντανακλά τη μετατόπιση του Δημοκρατικού Κόμματος προς πιο αριστερές πολιτικές, ιδίως σε μεγάλα αστικά κέντρα, ενώ άλλοι προειδοποιούν πως θα βρεθεί αντιμέτωπος με μεγάλες προκλήσεις στη διαχείριση μιας πόλης με βαθιές κοινωνικές ανισότητες και αυξημένα ποσοστά εγκληματικότητας.
Ενδεικτικά παραθέτουμε παρακάτω το εξώφυλλο της New York Post που χαρακτηρίζει τη Νέα Υόρκη «Κόκκινο Μήλο» και εμφανίζει τον νέο της δήμαρχο με… σφυροδρέπανο.
Ποιος είναι ο Ζοχράν Μαμντάνι
Γεννημένος στην Καμπάλα της Ουγκάντας, ο Μαμντάνι μετακόμισε στη Νέα Υόρκη με την οικογένειά του σε ηλικία επτά ετών. Γιος ενός καταξιωμένου σκηνοθέτη και μιας καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, φοίτησε στο δημόσιο σχολείο Bronx High School of Science, όπου συνέβαλε στο να δημιουργηθεί η πρώτη ομάδα κρίκετ του σχολείου. Απέκτησε πτυχίο στις Αφρικανικές Σπουδές από το Bowdoin College το 2014, όπου ίδρυσε και μια φοιτητική οργάνωση με σύνθημα «Δικαιοσύνη στην Παλαιστίνη». Το 2018 απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα.
Πριν εισέλθει στην πολιτική, ο Μαμντάνι εργάστηκε ως στεγαστικός σύμβουλος και ως μουσικός χιπ χοπ. Τον Νοέμβριο του 2020, εκλέχθηκε στην πολιτειακή συνέλευση εκπροσωπώντας την 36η περιφέρεια της Νέας Υόρκης. Ήταν ο πρώτος Νοτιοασιάτης, ο πρώτος Ουγκαντέζος και ένας από τους τρεις μόνο μουσουλμάνους που υπηρέτησαν ποτέ στο σώμα.
Το 2021, γνώρισε τη Σύρο-Αμερικανίδα καλλιτέχνιδα, εικονογράφο και κεραμίστρια Ράμα Ντουγουάτζι μέσω μιας εφαρμογής γνωριμιών. Οι δύο τους παντρεύτηκαν νωρίτερα φέτος.
Το πρώην «αουτσάιντερ» που εξελίχθηκε σε πρωταγωνιστή της πολιτικής σκηνής, γνώρισε ραγδαία άνοδο. Με έξυπνη παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μια καμπάνια που απευθυνόταν κυρίως στις τοπικές κοινότητες, η οποία προσέλκυσε διεθνή προσοχή και κινητοποίησε χιλιάδες νέους ψηφοφόρους, ο Μαμντάνι προσέφερε στους προοδευτικούς ένα νέο μοντέλο πολιτικής δράσης στο διαδίκτυο.
Τα ευρηματικά βίντεο που ανέβαζε στα social media παρουσίαζαν μια τρυφερή, αισιόδοξη εικόνα για τη Νέα Υόρκη, χτισμένη πάνω στην πεποίθηση ότι η ζωή δεν χρειάζεται να είναι τόσο δύσκολη όσο έχει γίνει.
Για όσους δεν τον γνωρίζουν, τα viral στιγμιότυπα του Μαμντάνι περιλαμβάνουν την επινόηση του όρου «halalflation» για την ακρίβεια, την υπόσχεσή του για «πάγωμα» των ενοικίων πριν βουτήξει στα παγωμένα νερά του Coney Island, καθώς και τις γαμήλιες φωτογραφίες του στο μετρό. Εμφανίστηκε επίσης να μιλά με πάθος για τις τιμές των ενοικίων ενώ έτρεχε στον Μαραθώνιο της Νέας Υόρκης.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής του καμπάνιας, που εστίαζε στο μεγάλο κόστος ζωής στη Νέα Υόρκη, διατήρησε σταθερό διψήφιο προβάδισμα. Αντιμέτωπος με αντιπάλους που η καμπάνια τους έφερε το αποτύπωμα της Ισλαμοφοβίας και του ρατσισμού, ο Μαμντάνι εκφωνούσε ομιλίες στα Ούρντου, Χίντι και Ισπανικά, μερικές φορές ακόμη και από τζαμιά, προσελκύοντας ψηφοφόρους από ένα ευρύ φάσμα κοινοτήτων της Νέας Υόρκης. Η αγάπη του για τη μουσουλμανική του πίστη, η υποστήριξή του για τη Γάζα και τα παλαιστινιακά δικαιώματα και η διάθεσή του να υπερασπιστεί τους μετανάστες «άγγιξαν» πολλούς πολίτες της μεγαλούπολης.
