Προτάσεις βελτίωσης της κατάστασης διατήρησης του αμμοθινικού οικοσυστήματος
Εκτάσεις με αμμοθίνες και εντυπωσιακά κρινάκια της θάλασσας καθώς και εκατοντάδες μεσογειακές χελώνες (Testudo hermannii) περιλαμβάνονται στο μοναδικό οικοσύστημα της Αλυκής Κίτρους Πιερίας, που χρήζει συνεχούς προστασίας. Με αυτό τον στόχο, αλλά και για να συζητηθούν οι προκλήσεις και οι απειλές που αντιμετωπίζουν τα οικοσυστήματα της παράκτιας ζώνης, πραγματοποιείται σήμερα ημερίδα στην Κατερίνη, με τίτλο «Το πολύτιμο αμμοθινικό σύστημα της Αλυκής Κίτρους και η προστασία του». Η ημερίδα διοργανώνεται από τη Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής Μακεδονίας τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ).
Όπως εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο βιολόγος – περιβαλλοντολόγος Δημήτρης Μπούσμπουρας, ο οποίος παρουσίασε στην ημερίδα αποτελέσματα έργων παρακολούθησης στις αμμοθίνες της Αλυκής Κίτρους καταγράφηκαν -μεταξύ άλλων- 123 είδη χλωρίδας και μία χελώνα, κατά μέσο όρο, ανά στρέμμα, αριθμός που επιβεβαιώνει για ακόμη μια φορά ότι πρόκειται για τη σημαντικότερη περιοχή για τις χελώνες στην Ευρώπη.
«Παράλληλα, στην έκταση μήκους 5,5 χιλιομέτρων και πλάτους από 50 έως 150 μέτρα που ερευνήσαμε την περίοδο 2021-2022, διαπιστώσαμε ότι υπήρχαν σκουπίδια σε επιφάνεια 3 – 15% των δειγματοληπτικών εκτάσεων» ανέφερε ο κ. Μπούσμπουρας.
Όπως υπογράμμισε, σημαντικότερη απειλή για το οικοσύστημα είναι ο άνθρωπος καθώς η πρόσβαση χρηστών ΙΧ στην περιοχή, καταστρέφει τα κρινάκια της θάλασσας, ενώ πολλές χελώνες καταλήγουν στις ρόδες αυτοκινήτων.
«Ακόμη και αν μια περιοχή έχει καεί, τα κρινάκια μπορούν να ξαναφυτρώσουν, αλλά αν έχει πατηθεί από άνθρωπο, είναι πολύ δύσκολο. Βλέπουμε πολύ συχνά σκοτωμένες χελώνες από αυτοκίνητα, τα οποία στην κυριολεξία “οργώνουν” παράνομα την προστατευόμενη περιοχή, κινούμενα εκτός των αγροτικών δρόμων. Συνήθως πρόκειται για άτομα που πηγαίνουν να ψαρέψουν, να κυνηγήσουν παράνομα ή να βγάλουν σκουλήκια για δολώματα» εξηγεί ο ερευνητής.
Σημειώνεται ότι τα αμμοθινικά οικοσυστήματα αποτελούν σημαντικά δομικά και λειτουργικά στοιχεία των παράκτιων Προστατευόμενων Περιοχών, τα οποία τα τελευταία σαράντα χρόνια έχουν υποβαθμιστεί ή καταστραφεί σε όλο το εύρος της Μεσογείου. Η χωρίς έλεγχο ή όρια τουριστική αξιοποίηση των ακτών, η ανεξέλεγκτη δόμηση, η κατασκευή δρόμων, αλλά και η επιδεινούμενη κλιματική κρίση οδηγούν στον περιορισμό ή ακόμη και την εξαφάνιση των αμμοθινικών συστημάτων και την ανεπανόρθωτη αλλοίωση του τοπίου.
Οι αμμοθίνες της Αλυκής Κίτρους
Η αμμοθινική έκταση στην περιοχή της Αλυκής Κίτρους είναι από τις μεγαλύτερες στην Ελλάδα, αλλά σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της Μονάδας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής Μακεδονίας του ΟΦΥΠΕΚΑ, υπάρχει υποβάθμιση κυρίως λόγω της ανεξέλεγκτης πρόσβασης επισκεπτών και χρηστών ΙΧ ή βαρέων οχημάτων. Το εκτεταμένο αμμοθινικό σύστημα, με συνολικό μήκος περίπου 7 χιλιομέτρων, παρεμβάλλεται ανάμεσα στη θάλασσα, τη λιμνοθάλασσα και τον ευρύτερο υγρότοπο, δημιουργώντας ένα ενιαίο, δυναμικό οικοσύστημα, που πέρα από την ομορφιά και τα φιλόξενα ενδιαιτήματα για τα είδη ερπετών – αμφίβιων, πτηνών και θηλαστικών, προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στις ανθρώπινες κοινωνίες: προστατεύει την παραλία από την παράκτια διάβρωση και την ανύψωση της στάθμης της θάλασσας, και την ενδοχώρα από τις πλημμύρες και τις επιπτώσεις του έντονου κυματισμού και των θυελλωδών ανέμων.
Αν και η περιοχή δεν δέχεται έντονες πιέσεις λόγω τουριστικής αξιοποίησης, ωστόσο, η αλόγιστη χρήση, κίνηση και στάθμευση ΙΧ οχημάτων μέσα και πάνω στις αμμοθίνες από επισκέπτες ή αλιείς όλον τον χρόνο και χρήστες της παραλίας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, επιφέρει σημαντικές αλλοιώσεις στην αμμόφιλη βλάστηση και κατακερματισμό των ενδιαιτημάτων αναπαραγωγής, τροφοληψίας και ξεκούρασης της πανίδας.
Με την ολοκλήρωση των έργων παρακολούθησης στις αμμοθίνες της Αλυκής Κίτρους, ο κ. Μπούσμπουρας κατέθεσε προτάσεις βελτίωσης της κατάστασης διατήρησης του αμμοθινικού οικοσυστήματος.
«Είναι απαραίτητη η ενημέρωση των πολιτών, η ενεργοποίηση των αστυνομικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών φύλαξης με επιβολή προστίμων, η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος με ρυθμίσεις για την περιοχή και η αποκατάσταση των περιφράξεων. Επίσης πρέπει να υλοποιηθεί εκτεταμένο έργο καθαρισμού και απομάκρυνσης των σκουπιδιών (εκτός εποχής αναπαραγωγής), να ελεγχθεί η λαθροθηρία και να απομακρυνθεί παράνομη καλύβα λαθροκυνηγών».
