Με Τεχνητή Νοημοσύνη και Ψηφιακό Βοηθό οι νεκροτομές – Οι υποθέσεις Μουρτζούκου και Πισπιρίγκου αλλάζουν τις Ιατροδικαστικές Υπηρεσίες

Με ένα tablet, περιγραφή με φωνητική λειτουργία και αυτόματη σύνταξη σχεδίου ιατροδικαστικής έκθεσης από ψηφιακό βοηθό, θα πραγματοποιούν πλέον τις νεκροτομές -νεκροψίες οι ιατροδικαστές στην Ελλάδα.

Οι υποθέσεις Μουρτζούκου και Πισπιρίγκου και τα όσα διαπιστώθηκαν για την Ιατροδικαστική Υπηρεσία της Πάτρας οδήγησαν το Υπουργείο Δικαιοσύνης να λάβει δραστικά μέτρα για τη ριζική αναδιοργάνωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών.

Η καθυστέρηση στη σύνταξη των ιατροδικαστικών εκθέσεων έφθανε μέχρι και τα τρία χρόνια, γεγονός που οδηγούσε ακόμη και στην αθώωση κατηγορουμένων από τα δικαστήρια, ενώ η έλλειψη οποιουδήποτε κανόνα για το υποχρεωτικό περιεχόμενό τους και ο «μεσαίωνας» σε ό,τι αφορά τη χρήση της τεχνολογίας στο πλαίσιο των ιατροδικαστικών πράξεων (όλα γίνονται ακόμη με «χαρτί και μολύβι») δημιουργούσαν την εικόνα μιας υπηρεσίας υπό διάλυση.

Υπό τα δεδομένα αυτά, το αρμόδιο Υπουργείο έχει ξεκινήσει εδώ και δύο χρόνια μια εμβληματική μεταρρύθμιση, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και τις εξελίξεις της τεχνολογίας, παράλληλα με τους πειθαρχικούς ελέγχους σε ιατροδικαστές για σοβαρά πειθαρχικά αδικήματα (2024-2025) με την επιβολή πειθαρχικών ποινών. Υπενθυμιζεται ότι προ ημερών ανεστάλη η λειτουργία της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Πατρών και μέχρι στιγμής 4 ιατροδικαστές βρίσκονται σε δυνητική αργία (οι 3 ασχολήθηκαν με υπόθεση Πισπιρίγκου), σε 3 έχει επιβληθεί πειθαρχική ποινή (παύση ενός έτους, πρόστιμο, επίπληξη) και για 2 εκκρεμεί πειθαρχική διαδικασία.

Ψηφιακός βοηθός στις νεκροψίες

Σε λίγους μήνες, οι Έλληνες Ιατροδικαστές θα έχουν στη διάθεσή τους ένα Πληροφοριακό Σύστημα που θα συνδυάζει προηγμένες τεχνολογίες ηλεκτρονικού υπολογιστή και Τεχνητής Νοημοσύνης. Ουσιαστικά θα έχουν ένα ψηφιακό βοηθό κατά τη διενέργεια των ιατροδικαστικών πράξεων, ο οποίος θα επιταχύνει σε μεγάλο βαθμό το έργο τους, προς όφελος της ταχείας και αποτελεσματικότερης απονομής της δικαιοσύνης.

Πρόκειται για μεγάλη καινοτομία, μοναδική παγκοσμίως, που θα υλοποιηθεί από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2025. Όπως μπορείτε να δείτε στο video, το Πληροφοριακό Σύστημα, εγκατεστημένο σε ένα tablet, θα είναι σε θέση να λαμβάνει εικόνες της σορού επί της οποίας επιχειρεί ο ιατροδικαστής. Παράλληλα, ο ιατροδικαστής, μέσω φωνητικής λειτουργίας θα προβαίνει σε προφορική περιγραφή των όσων ο ίδιος παρατηρεί αναφορικά με τη σορό.

Στη συνέχεια, το Πληροφοριακό Σύστημα, ανατρέχοντας σε βάσεις δεδομένων ιατροδικαστικών στοιχείων και εικόνων και με τη χρήση τεχνολογίας ΑΙ, θα προβαίνει σε επεξεργασία των εικόνων και των φωνητικών δεδομένων που έχει εισάγει ο ιατροδικαστής, καταλήγοντας στην αυτόματη σύνταξη σχεδίου ιατροδικαστικής έκθεσης.

Το Πληροφοριακό Σύστημα θα προβαίνει, δηλαδή, σε μια λογική σύνδεση των ευρημάτων ώστε να παρουσιάσει στον ιατροδικαστή μια εκτίμηση αναφορικά με την αιτία θανάτου, τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τις εικόνες και τις περιγραφές που ο ίδιος έχει εισάγει στο σύστημα, δίνοντας στον ιατροδικαστή μια πρώτη εικόνα για την υπόθεση, η οποία στηρίζεται στα επιστημονικά δεδομένα της ιατροδικαστικής επιστήμης.

Μετά την αυτόματη σύνταξη του σχεδίου, ο ιατροδικαστής θα μπορεί να επεξεργαστεί το κείμενο της έκθεσης προκειμένου ο ίδιος να προβεί σε συμπληρώσεις ή και αλλαγές εφόσον κατά την αιτιολογημένη επιστημονική κρίση του φρονεί πως το αρχικό συμπέρασμα του Πληροφοριακού Συστήματος δεν είναι εκείνο στο οποίο και ο ίδιος καταλήγει.

Με αυτόν τον τρόπο, μειώνεται κατακόρυφα ο κίνδυνος λανθασμένης εκτίμησης του ιατροδικαστή αλλά και ο χρόνος που απαιτείται για την ορθή, πλήρη και επιστημονικά τεκμηριωμένη σύνταξη της ιατροδικαστικής έκθεσης. Το Πληροφοριακό Σύστημα της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας του Κράτους αποτελεί ένα πολύτιμο και αναγκαίο εργαλείο που, μαζί με τη διοικητική αναδιοργάνωση, φέρνει μια «νέα εποχή» στην ιατροδικαστική διερεύνηση σοβαρών υποθέσεων, όπως ενδοοικογενειακής ή έμφυλης βίας, υποθέσεις με θύματα ανήλικα, αλλά και υποθέσεις βιασμού ή σεξουαλικής κακοποίησης, στην ταχύτερη σύνταξη των εκθέσεων, αλλά και στη διαφάνεια κάθε βήματος ώστε να μην υπάρχουν αμφισβητήσεις από τα διάδικα μέρη.

Τι αλλάζει στις Ιατροδικαστικές Υπηρεσίες

Εκτός από τους πειθαρχικούς ελέγχους που έχουν πραγματοποιηθεί ήδη, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, εδώ και δύο χρόνια που έχει ξεκινήσει τη σχετική μεταρρύθμιση έχει προχωρήσει και στην πρόσληψη 32 ιατροδικαστών ενώ έχει αλλάξει και τον τρόπο πρόσληψης νεκροτόμων, χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια.

Παράλληλα, οργάνωσε τις Ιατροδικαστικές Υπηρεσίες της χώρας σε δομή Δημόσιας Υπηρεσίας, υπαγόμενες στη νεοσυσταθείσα Γενική Διεύθυνση Ιατροδικαστικής στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.

Καθορίστηκε το ελάχιστο υποχρεωτικό περιεχόμενο για την ιατροδικαστική έκθεση και συστάθηκε Τριμελής Επιτροπή για την επαναξιολόγηση των ιατροδικαστικών εκθέσεων. Η Eπιτροπή αυτή μπορεί να επιλαμβάνεται μετά από εισαγγελική παραγγελία ή μετά από αιτήματα ατόμων σε περιπτώσεις που υπάρχουν εκτιμήσεις ότι κάτι δεν πάει καλά. Επίσης, καταρτίζεται Κώδικας Δεοντολογίας και Πρωτοκόλλων που σχετίζονται με την ιατροδικαστική.

Στον Πειραιά και την Πάτρα ιδρύθηκαν τοξικολογικά εργαστήρια και έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες για νέο νεκροτομείο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη (2025), ενώ έχει υπάρξει μέριμνα τόσο για την ταφή δεκάδων αζήτητων σορών τουλάχιστον επί τριετία του νεκροτομείου Αθηνών στο κοιμητήριο Σχιστού όσο και για τις αζήτητες σορούς των λοιπών νεκροτομείων της χώρας.

Φλωρίδης: Σύσταση Εθνικής επιτροπής ιατροδικαστών για πρώτη φορά στην Ελλάδα

Την απόφασή του να τεθεί σε αναστολή η Ιατροδικαστική Υπηρεσία της Πάτρας, με αφορμή την υπόθεση Μουρτζούκου, μετά την ομολογία της ότι ευθύνεται για τον θάνατο τριών μωρών και της αδερφής της, σχολίασε νωρίτερα ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, ο οποίος στάθηκε, μεταξύ άλλων, στην πλήρη ανασυγκρότηση της συγκεκριμένης υπηρεσίας και στη σύσταση – για πρώτη φορά – Εθνικής Επιτροπής Ιατροδικαστών.

«Κοιτώντας αυτή την κατάσταση, όχι στην Πάτρα, αλλά συνολικά το πώς είχε εξελιχθεί η Ιατροδικαστική υπηρεσία της χώρας, μόνο υπηρεσία δεν ήταν. Και δεν ήταν υπηρεσία με την έννοια ότι ενώ υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, το Υπουργείο Δικαιοσύνης δεν είχε καμία δομή δική του για να τις εποπτεύει. Δηλαδή, στο υπουργείο δεν υπήρχε Γενική Διεύθυνση αρμόδια για τις ιατροδικαστικές. Ήταν, δυστυχώς, απολύτως ανεξέλεγκτη. Ο καθένας ήταν μια μονάδα οπουδήποτε, χωρίς καμία εποπτεία, χωρίς καμία διοίκηση, χωρίς καμία περιφερειακή διεύθυνση, χωρίς τίποτα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Δικαιοσύνης.

Και συμπλήρωσε: «Εμείς, λοιπόν, φτιάξαμε ένα νόμο ο οποίος ήδη εφαρμόζεται. Οργανώσαμε Γενική Διεύθυνση στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, Περιφερειακές Διευθύνσεις και τοπικές Διευθύνσεις. Άρα, αυτό το σύστημα μπήκε στον έλεγχο (…). Τώρα, η τελευταία εξέλιξη οδήγησε στο να αναστείλουμε συνολικά τη λειτουργία της Πάτρας (…). Και θα διεξαχθεί η έρευνα που διέταξε ο εισαγγελέας Εφετών της Πάτρας για να δούμε τυχόν ποινικές ευθύνες. Άρα, ανεστάλη όλη η λειτουργία σε μια υπηρεσία που δεν είχε πια δυνατότητες να προσφέρει. Επομένως, τώρα πρέπει να την ανασυγκροτήσουμε από την αρχή και για να μπορέσει αυτή η υπηρεσία γρήγορα να λειτουργήσει. Δεν μπορεί η Πάτρα να μένει χωρίς ιατροδικαστική υπηρεσία. Είμαστε σε διαδικασία συνολικής αναδιάρθρωσης αυτής της υπηρεσίας που, προσέξτε, είναι πολύ απαραίτητη για την απονομή της δικαιοσύνης. Διότι, πάρα πολλές δικαστικές αποφάσεις και πάρα πολλές αστυνομικές και δικαστικές έρευνες εξαρτώνται από τα αποτελέσματα των δικών τους ερευνών».

Αναφορικά με την Κόρινθο, όπου υπάρχει ένας ιατροδικαστής, ο οποίος είχε κάνει την πρώτη άστοχη εξέταση, στην υπόθεση της Μουρτζούκου, ο κ. Φλωρίδης είπε: «Εγώ δεν το γνωρίζω αυτό. Θα το δούμε. Αλλά εν πάση περιπτώσει, υπάρχουν κι άλλοι ιατροδικαστές, αλλά είπαμε ότι θα ενισχύσουμε την Κόρινθο και από την Αθήνα, όπου χρειάζεται, για να μπορέσει να ανταποκριθεί κανονικά».

Ο υπουργός Δικαιοσύνης τόνισε ακόμα πως «αυτό που κάναμε, λοιπόν, με την καινούργια νομοθεσία δεν είναι μόνο να συγκροτήσουμε αυτή την υπηρεσία ως μία κανονική υπηρεσία της χώρας, η οποία να ελέγχεται επιτέλους. Είναι ότι κάναμε τρία καινούργια πράγματα:

Νομοθετήσαμε μια τριμελή επιτροπή ιατροδικαστών, η οποία εδρεύει στην Αθήνα και μπορεί να επιλαμβάνεται όλων των ιατροδικαστών εκθέσεων που με εντολή κάποιου εισαγγελέα ή κάποιου ανακριτή, κάποιου πολίτη ή ένα αίτημα ενός πολίτη φαίνεται ότι αυτή ιατροδικαστική έκθεση πάσχει. Άρα, λοιπόν, αυτό ιδρύεται πρώτη φορά στην Ελλάδα. Θα είναι μια δευτεροβάθμια εξέταση, πρώτη φορά στη χώρα μας, η οποία αποκτά μια Εθνική επιτροπή ιατροδικαστών, η οποία εντός των επόμενων ημερών θα συντάξει και το πόρισμα για την υπόθεση Μουρτζούκου (…).

Οι ιατροδικαστικές εκθέσεις δεν ήταν αναγκασμένες να τηρούν έναν τύπο, όπου δηλαδή περιλαμβάνονται οπωσδήποτε κάποια σημαντικά στοιχεία ή κάποια βασικά στοιχεία. Αυτό το νομοθετήσαμε και τώρα έχει δημιουργηθεί ένα πρωτόκολλο, το οποίο λέει ότι κάθε ιατροδικαστική έκθεση για να μπορέσει να γίνει αποδεκτή από οπουδήποτε, θα πρέπει να έχει οπωσδήποτε κάποια στοιχεία (…). Άρα, τώρα οι ιατροδικαστικές εκθέσεις θα οφείλουν να είναι πλήρεις και να απαντούν στα συγκεκριμένα ερωτήματα, τα οποία θέτει αυτό το πρωτόκολλο και να μην υπεκφεύγουν.

Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι εξελίσσεται αυτό τον καιρό μία πρωτοποριακή έρευνα στην Ελλάδα, με μια προγραμματική σύμβαση που έκανε το Υπουργείο Δικαιοσύνης με το Πανεπιστήμιο Πειραιά με ένα ειδικό τμήμα εκεί, για να μπορέσουν οι Ιατροδικαστικές Υπηρεσίες της χώρας, παντού σε όλη την Ελλάδα, να αποκτήσουν δυνατότητα ιατροδικαστικών εξετάσεων με τεχνητή νοημοσύνη. Πράγμα που σημαίνει ότι ο ιατροδικαστής έχει στα χέρια του ένα εργαλείο πολύ πιο προωθημένο επιστημονικά για να μπορεί να κάνει τη δουλειά του ταχύτατα και να την κάνει πιο αξιόπιστα. Όταν θα το παρουσιάσουμε αυτό, θα καταλάβει ο κόσμος τι ακριβώς εννοούμε. Και δεν είναι τυχαίο ότι αυτή ακριβώς η παρέμβαση πολεμείται λυσσαλέα από κάποια κυκλώματα αυτή τη στιγμή».