Όσο οι υψηλές θερμοκρασίες στέλνουν όλο και περισσότερο κόσμο στις παραλίες, η εικόνα των μεδουσών στα καταγάλανα ελληνικά νερά προκαλούν πανικό.

Ιδιαίτερα τώρα που, μετά τη γαλάζια, τη σκυτάλη παίρνει η μωβ μέδουσα, η οποία είναι σε έξαρση αυτή την εποχή, οι ιστορίες των κολυμβητών που, ακόμα και οκτώ μέρες έχουν τα σημάδια από την επαφή τους περιγράφουν τον τρόμο στους κολυμβητές.

Οι ειδικοί του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Βιοποικιλότητας ανέφεραν ότι οι αρχικές τους εκτιμήσεις για την ένταση της έξαρσης της μωβ μέδουσας στον Παγασητικό Κόλπο και τις γύρω περιοχές ήταν υποτιμημένες και πως η έξαρση εξαπλώνεται με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς από τους αναμενόμενους.

Οι επιστήμονες της περιβαλλοντικής οργάνωσης Αρχιπέλαγος πάντως, λένε πως η πραγματική συζήτηση θα έπρεπε να στρέφεται όχι στις μέδουσες και τον πληθυσμό τους, αλλά στους φυσικούς θηρευτές τους: τα ψάρια που υποφέρουν από την υπεραλίευση.

«Αν και η κολύμβηση θα πρέπει να αποφεύγεται σε περιοχές με προσωρινές εξάρσεις από συγκεκριμένα είδη μεδουσών, όταν υπάρχουν λίγες μέδουσες, το κολύμπι –ειδικά με τη χρήση μάσκας– είναι απολύτως ασφαλές.

Με λίγη προσοχή και κοινή λογική, μπορούμε να αξιολογήσουμε τις συνθήκες. Παρατηρώντας τα θαλάσσια ρεύματα και την κατεύθυνση του ανέμου, μπορούμε εύκολα να εντοπίσουμε ακτές όπου δεν συγκεντρώνονται μέδουσες και να επιλέξουμε σημεία κατάλληλα για ασφαλή κολύμβηση», αναφέρει η οργάνωση.

Το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας αναφέρει ότι η έξαρση των μωβ μεδουσών εντοπίζεται κυρίως στη Χαλκίδα και τον βόρειο Ευβοϊκό κόλπο.

Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζει η Βόρεια Εύβοια, επειδή αποτελεί διέξοδο του Παγασητικού προς τα ανοικτά, όπου επίσης παρατηρείται σημαντική παρουσία μεδουσών, κυρίως στις ανατολικές ακτές.

Δείτε ΕΔΩ τον live χάρτη με τις αναφορές για μωβ ή άλλες μέδουσες και τσούχτρες

Ποιες είναι οι επικίνδυνες περιοχές

Σύμφωνα με το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, υπάρχουν αναφορές για μωβ μέδουσες σε Χαλκίδα, βόρειο Ευβοϊκό, Παγασητικό, Σκιάθο και Σκόπελο και πιο πρόσφατα φέρεται να έκαναν την εμφάνισή τους σε Λαγονήσι Αττικής, αλλά και σε ίσθμια, Λουτράκι, Λίμνη Βουλιαγμένης και Μελίσσι στην Κορινθία. Επίσης, αναφορές υπάρχουν για μωβ μέδουσες σε Ροδιά, Κυανή Ακτή, Άγιο Βασίλειο και Λιμανάκι Καλογριάς στην Αχαΐα, στην παραλία Επιταλίου και το Γιαννιτσοχώρι Ηλείας.

Εμφανίζονται ιδιαίτερα σε περιοχές όπου οι πληθυσμοί των φυσικών της θηρευτών, όπως οι τόνοι, οι θαλάσσιες χελώνες και διάφορα είδη ψαριών, έχουν μειωθεί, κυρίως λόγω υπεραλίευσης.

Η παρουσία της ενισχύεται επίσης από αυξημένες θερμοκρασίες νερού, ήρεμες θαλάσσιες συνθήκες, αλλά και από μεταβολές στα θαλάσσια ρεύματα, οι οποίες μπορούν να τη μεταφέρουν μαζικά προς τις ακτές.

Σε περίπτωση που σας τσιμπήσει μωβ μέδουσα

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, εάν σας τσιμπήσει μωβ μέδουσα, η οποία είναι και η πιο επικίνδυνη, απομακρύνετε τα τυχόν κολλημένα στο σώμα σας πλοκάμια. Όχι όμως με γυμνά χέρια, διότι αυτό θα οδηγήσει σε κόλλημα των πλοκαμιών στα χέρια και μεταφορά του ερεθισμού εκεί.

Ξεπλύνετε την περιοχή του τσιμπήματος με άφθονο θαλασσινό νερό. Αν δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος, γεμίστε τη χούφτα σας με άμμο και τρίψτε το σημείο του σώματος που είναι κολλημένα τα πλοκάμια της τσούχτρας. Μη χρησιμοποιείτε γλυκό νερό, διότι μπορεί να ενεργοποιήσει κεντριά που έχουν μείνει στο δέρμα.

Τοποθετείστε στο σημείο του τσιμπήματος πάγο ή κρύες κομπρέσες. Αυτό περιορίζει τα τοπικά φαινόμενα από το δέρμα.

Αλείψτε την πάσχουσα περιοχή με κορτιζονούχο κρέμα. Περιορίζει την τοπική φλεγμονώδη αντίδραση και ανακουφίζει γρήγορα από το τσούξιμο και την φαγούρα.

Πάρτε κάποιο χάπι αντιισταμινικό. Με τα αντιισταμινικά αντιμετωπίζονται συστηματικότερα συμπτώματα όπως ο κνησμός. Η ανάγκη για φάρμακα τέτοιου είδους είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η έκταση του προσβληθέντος δέρματος.

Τέλος αν τα συμπτώματα είναι έντονα και ιδιαίτερα αν δεν υποχωρούν μετά την εφαρμογή των τοπικών μέτρων, μπορεί να χρειασθεί κάποια ένεση κορτιζόνης. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει οπωσδήποτε να πάτε στο νοσοκομείο ή να επισκεφθείτε κάποιο Κέντρο Υγείας.

Οι μπλε μέδουσες και οι διαφορές τους με τις μωβ

Μετά τις μωβ (Pelagia noctiluca), καταγράφονται και αρκετές γαλάζιες μέσουσες (Rhizostoma pulmo). Το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, σε μια ανάρτησή του στα social media, αναφέρεται στα χαρακτηριστικά των δύο ειδών αυτών αλλά και στο πόσο «επικίνδυνα» είναι.

Όπως σημειώνει το Παρατηρητήριο, η γαλάζια μέδουσα (Rhizostoma pulmo) κάνει την εμφάνισή της κάθε χρόνο στις ελληνικές θάλασσες, με μικρές τοπικές εξάρσεις που κορυφώνονται από τα τέλη Ιουνίου έως τα μέσα Ιουλίου.

  • Είναι από τα μεγαλύτερα είδη που συναντάμε
  • Το τσίμπημά της είναι συνήθως ήπιο
  • Οι εξάρσεις της στην Ελλάδα είναι περιορισμένες σε σχέση με γειτονικές χώρες, και αποτελούν φυσικό και επαναλαμβανόμενο φαινόμενο

Μάλιστα όπως επισημαίνεται, «δεν πρόκειται για εισβολή ούτε για απειλή. Αν τη δείτε στη θάλασσα ή στην ακτή, παρατηρήστε την με ενδιαφέρον και σεβασμό».

Προσοχή μόνο: Η Rhizostoma pulmo εκκρίνει βλέννα. Αν κολυμπήσετε κοντά της, μην αγγίξετε το πρόσωπό σας, γιατί μπορεί να παρουσιαστεί ήπιο πρήξιμο.

Η μωβ μέδουσα (Pelagia noctiluca):

  • Έχει μικρή καμπάνα (έως 12 εκατοστά) με έντονες κηλίδες
  • Το χρώμα της κυμαίνεται από πορτοκαλοκαφέ (ως νεαρή) μέχρι ροζ ή πορφυρό μωβ (ως ενήλικη)
  • Τα νημάτιά της περιμετρικά μπορούν να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν τα 2 μέτρα

Η γαλάζια μέδουσα (Rhizostoma pulmo):

  • Έχει μεγάλη, σχεδόν ημισφαιρική καμπάνα
  • Φέρει χαρακτηριστική μωβ ιριδίζουσα γραμμή στην περιφέρεια της
  • Το σώμα της μπορεί να έχει χρώμα από γαλακτερό λευκό μέχρι έντονο μπλε
  • Δεν διαθέτει λεπτά νημάτια, αλλά παχιές, λοβωτές στοές