Από τα ρινοδέλφινα ως τις φώκιες, η θάλασσα είναι γεμάτη ήχους.
Στον αθέατο κόσμο των ωκεανών, η σιωπή είναι μια ψευδαίσθηση.
Εκεί, η επικοινωνία δεν βασίζεται σε λέξεις ή κινήσεις, αλλά σε ήχους, φως και παλμούς. Τα θαλάσσια πλάσματα έχουν αναπτύξει μοναδικούς τρόπους συνεννόησης — από εκκωφαντικά κλικ έως διακριτικές λάμψεις — προσαρμοσμένους στις συνθήκες του βυθού.
Ο φυσητήρας, για παράδειγμα, είναι το πιο δυνατό “ηχείο” της φύσης. Τα κλικ του αγγίζουν τα 230 ντεσιμπέλ — πιο δυνατά και από απογείωση αεροσκάφους. O τρόπος που χρησιμοποιεί τον ήχο μπορεί να παρομοιαστεί με ενσωματωμένο υποβρύχιο ραντάρ.
Η γαλάζια φάλαινα επικοινωνεί με υπερχαμηλές συχνότητες — τόσο χαμηλές που οι άνθρωποι δεν τις ακούν, μα μπορούν να ταξιδέψουν χιλιάδες χιλιόμετρα μέσα στο νερό. Οι φωνές της λειτουργούν σαν ραδιοκύματα, καλώντας συντρόφους σε απέραντες αποστάσεις.
Τα ρινοδέλφινα έχουν μια αξιοθαύμαστη κοινωνική δομή. Χρησιμοποιούν κλικ, σφυρίγματα και μοναδικά “υπογραφικά” σήματα, σαν προσωπικά ονόματα, για να αναγνωρίζουν και να καλούν τα μέλη του κοπαδιού τους. Με ακρίβεια λέιζερ, συντονίζονται για το κυνήγι ή το παιχνίδι.
Η φάλαινα-μπελούγκα, γνωστή και ως το “καναρίνι της θάλασσας”, διαθέτει ένα εντυπωσιακό φωνητικό ρεπερτόριο. Τιτιβίσματα, σφυρίγματα και γουργουρητά που θυμίζουν ανθρώπινη ομιλία αποκαλύπτουν έναν κόσμο ήχων γεμάτο αποχρώσεις και σκοπούς.
Ακόμη και οι μικρότεροι κάτοικοι του βυθού εντυπωσιάζουν. Η γαρίδα “πιστόλι”, για παράδειγμα, δημιουργεί μια φυσαλίδα που εκρήγνυται, παράγοντας έναν ήχο που φτάνει τα 210 ντεσιμπέλ — ικανός να παραλύσει ή να σκοτώσει μικρό θήραμα. Ένας ήχος-όπλο, αλλά και μέσο επικοινωνίας.
Ακόμη και οι φώκιες, ιδιαίτερα κατά την περίοδο ζευγαρώματος, παράγουν “τραγούδια” κάτω από το νερό. Οι αρσενικές φώκιες δημιουργούν μελωδικές φωνές για να εντυπωσιάσουν τα θηλυκά, μια μορφή “θαλάσσιας σερενάτας”.
Ωστόσο, αυτός ο περίτεχνος ιστός επικοινωνίας κινδυνεύει. Η ανθρώπινη δραστηριότητα — ο υποβρύχιος θόρυβος από πλοία, εξορύξεις και στρατιωτικές ασκήσεις, η ρύπανση, η υπεραλίευση και η κλιματική κρίση — διαταράσσει την ηχητική ισορροπία των ωκεανών, και μαζί διαταράσσει την ικανότητα των πλασμάτων αυτών να βρουν τροφή, να βρουν τον προσανατολισμό τους, και τελικά να επιβιώσουν. Όταν οι φάλαινες δεν μπορούν να τραγουδήσουν, όταν το δελφίνι χάνει το σήμα του κοπαδιού, όταν οι σιωπές δεν είναι φυσικές, χάνεται κάτι ανεκτίμητο.
Δεν χάνεται μόνο η επικοινωνία. Χάνεται και η δυνατότητα να ακούσουμε τον κόσμο όπως είναι πραγματικά.
Η προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων είναι αναγκαία για να διατηρηθεί αυτός ο αόρατος διάλογος.
Πηγή: Greenpeace.org
