Η αδυναμία προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή σε παγκόσμιο επίπεδο επιβαρύνει τη ζωή, την υγεία και την ευημερία των ανθρώπων με το ποσοστό των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη να αυξάνεται κατά 23% από τη δεκαετία του 1990. Αυτό διαπιστώνει η έκθεση «Lancet Countdown on Health and Climate Change» που δημοσιεύεται στο περιοδικό Lancet.
Το 2024 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ, με καταστροφικές συνέπειες για την υγεία και τη ζωή των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με την έκθεση. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο μέσος άνθρωπος εκτέθηκε σε 16 επιπλέον ημέρες επικίνδυνης ζέστης εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, με τις πιο ευάλωτες ομάδες (βρέφη κάτω του ενός έτους και ηλικιωμένους άνω των 65) να βιώνουν κατά μέσο όρο 20 ημέρες καύσωνα, αύξηση 389% και 304% αντίστοιχα σε σύγκριση με τον ετήσιο μέσο όρο της περιόδου 1986-2005.
Παράλληλα, ένας νέος δείκτης της φετινής έκθεσης δείχνει ότι η θνησιμότητα που σχετίζεται με τη ζέστη ανά 100.000 κατοίκους έχει αυξηθεί κατά 23% από τη δεκαετία του 1990, με τον συνολικό αριθμό των θανάτων να φτάνει τους 546.000 ετησίως κατά μέσο όρο την περίοδο 2012-2021.
Οι πιο ζεστές και ξηρές συνθήκες τροφοδότησαν επίσης τις δασικές πυρκαγιές, με τη ρύπανση από μικροσωματίδια (PM 2.5) τα οποία προέρχονται από τον καπνό των πυρκαγιών, να ευθύνεται για τον αριθμό ρεκόρ των 154.000 θανάτων το 2024, αύξηση 36% σε σχέση με τον ετήσιο μέσο όρο της περιόδου 2003-2012. Παράλληλα, οι ξηρασίες και τα κύματα καύσωνα αύξησαν τον αριθμό των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν μέτρια ή σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια κατά 123 εκατομμύρια το 2023, σε σύγκριση με τον ετήσιο μέσο όρο της περιόδου 1981-2010.
Οι συγγραφείς της έκθεσης επισημαίνουν επιπλέον ότι 2,5 εκατομμύρια θάνατοι κάθε χρόνο αποδίδονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση που προέρχεται από τη συνεχιζόμενη καύση ορυκτών καυσίμων. Η εξάρτηση αυτή από τα ορυκτά καύσιμα επιβαρύνει επίσης τους εθνικούς προϋπολογισμούς. Καθώς οι τιμές των ορυκτών καυσίμων εκτοξεύθηκαν στα ύψη, οι κυβερνήσεις δαπάνησαν συλλογικά 956 δισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια σε καθαρές επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων το 2023. Την ίδια στιγμή, οι κολοσσοί πετρελαίου και φυσικού αερίου συνεχίζουν να επεκτείνουν τα σχέδια παραγωγής τους σε κλίμακα τριπλάσια από αυτή που μπορεί να αντέξει ένας βιώσιμος πλανήτης.
Ανησυχητικό είναι και το γεγονός ότι ενώ οι εκπομπές ρύπων καταγράφουν νέα ρεκόρ, πάνω από 128 εκατομμύρια εκτάρια δάσους καταστράφηκαν το 2023, αριθμός αυξημένος κατά 24% σε σχέση με το 2022.
Ενώ ορισμένες κυβερνήσεις υπαναχωρούν από τις κλιματικές δεσμεύσεις τους, η έκθεση αναδεικνύει επίσης τον σωτήριο αντίκτυπο των δράσεων που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. Υπολογίζεται ότι 160.000 ζωές σώζονται ετησίως χάρη στην απομάκρυνση από τον άνθρακα και στον καθαρότερο αέρα που προκύπτει, ενώ η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έφτασε σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Οι συγγραφείς της έκθεσης απευθύνουν έκκληση προκειμένου να επιταχυνθούν και να ενταθούν οι προσπάθειες με στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Η ένατη ετήσια έκθεση δεικτών του «Lancet Countdown on Health and Climate Change», με επικεφαλής το University College London και σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, είναι το αποτέλεσμα του έργου 128 κορυφαίων εμπειρογνωμόνων από 71 ακαδημαϊκά ιδρύματα και οργανισμούς του ΟΗΕ παγκοσμίως.
