Υπεγράφη μνημόνιο συνεργασίας του Ιδρύματος με το υπουργείο Πολιτισμού
Τουλάχιστον 684.000 τεμάχια συνολικού βάρους 518,413 τόνων απορριμμάτων, εντοπίστηκαν στο νομό Αργολίδας -ακόμη και εντός της περιμέτρου του αρχαιολογικού χώρου των Μυκηνών. Ενδεικτικά, στα υλικά απόβλητα περιλαμβάνονταν ελαστικά ΙΧ και φορτηγών, επεξεργασμένα ξύλα και κομμάτια από κουφώματα, πλαστικά κάθε είδους και μεγέθους, σιδηρικά και υλικά οικοδομών, ακόμη και… έπιπλα.
Τα φωτογραφικά πειστήρια των «ευρημάτων» από τους 15 αρχαιολογικούς χώρους της Αργολίδας, συμπεριλαμβανομένων των Μυκηνών, ήταν πραγματικά αποκαρδιωτικές. Οι εικόνες αυτές προβλήθηκαν κατά την παρουσίαση του νέου προγράμματος «Cyclone Project» του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης», σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού.
Το στοιχείο, δε, που καθιστά τη φωτογραφία από τις Μυκήνες, ιδιαιτέρως, ακόμη πιο οδυνηρά ντροπιαστική, είναι ότι τα απορρίμματα εντοπίστηκαν από την ομάδα του Cyclone Project σε σχετικά μικρή απόσταση από τον περίφημο «Θησαυρού του Ατρέως», ενός αρχαιολογικού μνημείου που κατατάσσεται μεταξύ των σημαντικότερων της Ελλάδας, το οποίο προσελκύει περί τους 400.000 επισκέπτες κάθε χρόνο
Και αυτή ήταν απλώς μία από τις δεκάδες παρόμοιες περιπτώσεις αλόγιστης ρύπανσης που συνάντησε το «Cyclone Project», ακόμη και στην περιοχή ευθύνης μίας από τις πιο δραστήριες και επιμελείς Εφορείες Αρχαιοτήτων, όπως αυτή της Αργολίδας. Γεγονός που καταδεικνύει την αναγκαιότητα της συνέργειας μεταξύ φορέων ιδιωτικής πρωτοβουλίας, όπως το Κοινωφελές Ίδρυμα «Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης», από κοινού με τις υπηρεσίες του ελληνικού δημοσίου.
Στο πλαίσιο της παρουσίασης του «Cyclone Project» με την πρωτοβουλία του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης», η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας, καθώς και επικεφαλής αρμόδιων τμημάτων του ΥΠΠΟ τόνισαν, με διάφορους τρόπους, ότι η συμβολή του «Cyclone Project» δεν είναι απλώς υπόδειγμα καλής πρακτικής, αλλά και μια δράση εξαιρετικά καίρια και αποτελεσματική. Δεδομένου ότι οι δυνάμεις των αρμόδιων υπηρεσιών και διευθύνσεων δεν επαρκούν, ειδικά σε ό,τι αφορά στις εργασίες συστηματικού καθαρισμού και ευπρεπισμού του περιβάλλοντος χώρου σε σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος αλλά και ευρύτερα.
Δύσβατα σημεία στον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών
Εκ μέρους του ΥΠΠΟ, η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων κα Έλενα Κουντούρη, παρουσίασε εκτενώς τις εργασίες διαχείρισης της βλάστησης στους αρχαιολογικούς χώρους, τόσο για την προστασία και ανάδειξη των μνημείων, όσο και για την αντιπυρική πρόληψη. Παρόλ’ αυτά, όπως ανέφερε ακολούθως στη δική της ομιλία η κα Άλκηστις Παπαδημητρίου, ως προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αργολίδων, ένας αρχαιολογικός χώρος του μεγέθους των Μυκηνών, ο οποίος εκτείνεται σε εκατοντάδες στρέμματα και μοιραία περιλαμβάνει δύσβατα σημεία, είναι πέραν των δυνατοτήτων συστηματικής επιτήρησης και φροντίδας του διαθέσιμου προσωπικού. Πολλώ δε μάλλον όταν οι περίοικοι ή διερχόμενοι, χωρίς ίχνος συναίσθησης των συνεπειών, ρυπαίνουν το περιβάλλον με απορρίμματα κάθε είδους.
Το πρόγραμμα «Cyclone Project», αλλιώς ο «Κυκλώνας», ο οποίος ακολουθεί τα βήματα του «Τυφώνα», της ναυαρχίδας των προγραμμάτων απορρύπανσης του φυσικού περιβάλλοντος που αναπτύσσει συστηματικά το Κοινωφελές Ίδρυμα «Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης», διανύει την πρώτη περίοδο εφαρμογής του, έχοντας ξεκινήσει στις αρχές Μαΐου 2024 από την Αργολίδα.
Το λανσάρισμα του «Κυκλώνα»
Η επίσημη παρουσίαση της νέας μεγάλης περιβαλλοντικής πρωτοβουλίας του Ιδρύματος «Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης» πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου, στο Αμφιθέατρο της Εθνικής Πινακοθήκης. Παρέστησαν η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη -η οποία και συνυπέγραψε το σχετικό μνημόνιο συνεργασίας με την Πρόεδρο του Ιδρύματος «Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης», κα Εύη Λαζού-Λασκαρίδη- ο Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας, υφυπουργοί, ανώτατα στελέχη του ΥΠΠΟ, εκπρόσωποι του Πυροσβεστικού Σώματος κ.α.
Ο «Τυφώνας», στη διάρκεια των προηγούμενων πέντε ετών κατόρθωσε να ολοκληρώσει έναν πρώτο κύκλο απορρύπανσης της ακτογραμμής σε όλη την ελληνική επικράτεια, στο πλαίσιο μιας πρωτοποριακής πρωτοβουλίας του Ιδρύματος «Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης», όχι μόνο για τα ελληνικά δεδομένα, αλλά ακόμη και σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά, από κάθε άποψη, με μια «συγκομιδή» στερεών αποβλήτων από δυσπρόσιτες παραλίες και ακτές, εκατοντάδων τόνων.
Αξιοποιώντας την τεχνογνωσία και τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τον «Τυφώνα» -ο οποίος εξακολουθεί να περιπολεί ανά τις ελληνικές θάλασσες- οι υπεύθυνοι του Ιδρύματος «Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης» προχώρησαν στο επόμενο στάδιο: Την εκστρατεία απορρύπανσης αρχαιολογικών χώρων, καθώς και χερσαίων τμημάτων, όπως ρέματα, λίμνες, ποτάμια κ.ο.κ.
Η «συλλογή» των σκουπιδιών, όπως καταγράφεται μέχρι στιγμής από τα ευρήματα του «Cyclone Project» στη διάρκεια των πρώτων πεντέμιση περίπου μηνών εφαρμογής του προγράμματος επιβεβαιώνει την, αδιανόητα χαμηλή έγνοια ορισμένων Ελλήνων για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και, δυστυχώς, την σχεδόν παντελή έλλειψη σεβασμού προς την πολιτιστική κληρονομιά και τα αρχαιολογικά μνημεία.
Μικρές χωματερές ακόμη και κοντά σε αρχαιολογικούς χώρους
Σε κάθε σημείο όπου παρενέβη το πρώτο συνεργείο του Cyclone Project παρατηρήθηκε το ίδιο μοτίβο: Μικρές χωματερές, ακόμη και κοντά σε αρχαιολογικούς χώρους υψηλής επισκεψιμότητας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η 20μελης ομάδα απορρύπανσης βρέθηκε ενώπιον ολόκληρων οικοσκευών, καθώς οι ιδιοκτήτες του επέλεξαν να απαλλαγούν από άχρηστους και ξεχαρβαλωμένους καναπέδες, πλυντήρια, κουζίνες κ.λπ. εναποθέτοντάς τα στη φύση.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η Εκτελεστική Διευθύντρια του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης», κα Πέγκυ Ξηροταγάρου «μέσα σε 167 ημέρες στην Αργολίδα, έχουμε καταφέρει να απορρυπάνουμε 15 αρχαιολογικούς χώρους, μαζί με πολλά ποτάμια και ρέματα. Απαιτήθηκαν 23.000 ώρες εργασίας. Στο ίδιο διάστημα των 167 ημερών, έχουμε συλλέξει περισσότερους από 518,413 τόνους απορριμμάτων, που αντιστοιχούν σε πάνω από 684.000 τεμάχια απορριμμάτων. Εξ αυτών, τα μη ανακυκλώσιμα ήταν 467.354 κιλά, τα ανακυκλώσιμα 50.959 κιλά. Το ισοδύναμο αυτών των ποσοτήτων είναι 99 κοντέινερ (μεταλλικά εμπορευματοκιβώτια) γεμάτα σκουπίδια, με συνολικό όγκο 3.174 κυβικών μέτρων».
Αυτή την περίοδο, η πρώτη ομάδα του Κυκλώνα συνεχίζει το έργο της στο νομό Αργολίδας. Μια δεύτερη ομάδα ξεκίνησε παράλληλα, πριν από λίγες ημέρες, στο νομό Μεσσηνίας και συγκεκριμένα από την περιοχή της Πύλου. Μέσα στο επόμενο διάστημα, οι δράσεις του Κυκλώνα θα επεκταθούν στους νομούς Ηλείας και Λακωνίας, έτσι ώστε να καλυφθεί ένα μεγάλο τμήμα της Πελοποννήσου.
Στρατηγική συνεργασία του ιδρύματος με το υπουργείο Πολιτισμού
Η Πρόεδρος του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης» κα Εύη Λαζού-Λασκαρίδη, επισήμανε μεταξύ άλλων στην ομιλία της ότι «πέρα από τις ειδυλλιακές παραλίες, τα γαλάζια νερά, τα πολυποίκιλα βουνά μας, τα πανέμορφα νησιά κ.ο.κ. και τα αξιοθαύμαστα έργα του παρελθόντος, η χώρα μας είναι δυστυχώς θύμα εκτεταμένης ρύπανσης. Το βλέπουμε καθημερινά, καθώς τα σκουπίδια κατακλύζουν τη ζωή μας, από τις γειτονιές μας, τους δρόμους μας, τα πάρκα μας, σε αστικούς χώρους και επαρχίες, από τα απόκρημνα μονοπάτια έως τις ερημικές παραλίες, σε κάθε σημείο όπου φτάνει η ανθρώπινη παρουσία -ίσως κι ακόμη παραπέρα.
» Οι εικόνες αυτές, μας ντροπιάζουν και μας πληγώνουν καθημερινά. Πέρα από την αισθητική ενόχληση, αποτελούν ένα μέρος -το ορατό- της περιβαλλοντικής αλλά και της πολιτισμικής κρίσης μας. Το ‘Cyclone Project’ ξεκίνησε από τη θέληση να αντιμετωπίσουμε αυτές τις εικόνες και από τη γνώση που μας έδωσε η ναυαρχίδα των προγραμμάτων μας, ο Τυφώνας.
» Το πρόγραμμα ‘Κυκλώνας’ διαφέρει από τις άλλες δράσεις του Ιδρύματος, διότι συνδέει την προστασία του περιβάλλοντος με τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο ‘Κυκλώνας’ απορρυπαίνει, πέρα από ποτάμια, λίμνες, ρέματα κ.λπ., και αρχαιολογικούς χώρους. Άλλωστε, το περιβάλλον και ο πολιτισμός είναι άρρηκτα συνδεδεμένα στοιχεία της ελληνικής ταυτότητας. Στην αρχαιότητα, ο σεβασμός στο περιβάλλον και η σωστή σχέση του ανθρώπου με αυτό ήταν θεμελιώδεις αρχές του ελληνικού πολιτισμού.
» Σήμερα, με την υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας ανάμεσα στο Κοινωφελές Ίδρυμα ‘Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης» με το Υπουργείο Πολιτισμού -κι ευχαριστώ γι’ αυτό θερμά την Υπουργό, κυρία Λίνα Μενδώνη- δίνεται το έναυσμα μιας στρατηγικής συνεργασίας με το Υπουργείο Πολιτισμού και τους πολιτιστικούς φορείς της χώρας, η οποία θα αποφέρει σημαντικούς καρπούς και μετρήσιμα αποτελέσματα».
