Δεκάδες ηγέτες χωρών θα συναντηθούν σήμερα στην πόλη Μπελέμ της Βραζιλίας ενόψει της ετήσιας διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα, που διεξάγεται την επόμενη εβδομάδα, με την ελπίδα να σώσουν τη μάχη για την προστασία του περιβάλλοντος που απειλείται από διχασμούς, διεθνείς εντάσεις και τη στάση των ΗΠΑ.

Περίπου πενήντα αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων αποδέχτηκαν την πρόσκληση του προέδρου της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα να επισκεφθούν αυτή την πόλη του Αμαζονίου λίγες ημέρς πριν από την έναρξη της 30ής Διάσκεψης του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, COP30 (10-21 Νοεμβρίου).

Από τον κατάλογο απουσιάζουν οι ηγέτες τεσσάρων από τις πέντε πιο ρυπογόνες οικονομίες στον κόσμο – Κίνα, Ηνωμένες Πολιτείες, Ινδία και Ρωσία. Αλλά σε αντίθεση με τους υπόλοιπες χώρες που θα στείλουν αντιπροσωπείες, η κυβέρνηση των ΗΠΑ, η οποία αρνείται την κλιματική αλλαγή, επέλεξε να μην εκπροσωπηθεί στις συνομιλίες.

Η επιλογή της Μπελέμ, της πρωτεύουσας της πολιτείας Παρά, ήταν αμφιλεγόμενη λόγω των περιορισμένων υποδομών της, οι οποίες αύξησαν το κόστος ταξιδιού για μικρές αντιπροσωπείες και ΜΚΟ. Μάλιστα η Βραζιλία αναγκάστηκε να βρει χρηματοδότηση για να φιλοξενήσει δωρεάν αντιπροσώπους από τις φτωχότερες χώρες σε δύο ναυλωμένα κρουαζιερόπλοια.

Αυτή η πόλη των περίπου 1,4 εκατομμυρίου κατοίκων, εκ των οποίων οι μισοί ζουν σε φαβέλες, δεν είχε φιλοξενήσει ποτέ στο παρελθόν μια τέτοια διεθνή εκδήλωση, και οι ομοσπονδιακές αρχές και οι αρχές της Παραγουάης επένδυσαν σε ανακαινίσεις ή κατασκευές υποδομών.

“Αρκετά πια με τα λόγια”

Για την βραζιλιάνικη προεδρία, σκοπός είναι να διασωθεί η διεθνής συνεργασία δέκα χρόνια μετά τη συμφωνία του Παρισιού, την ώρα που ο ΟΗΕ παραδέχεται πλέον επίσημα ότι η αύξηση της θερμοκρασίας τα επόμενα χρόνια αναμένεται να υπερβεί τον στόχο του 1,5°C σε σύγκριση με την προβιομηχανική περίοδο.

Η Βραζιλία δεν θα επιδιώξει νέες, εμβληματικές αποφάσεις στο Μπελέμ, αλλά θέλει η COP30 να κατοχυρώσει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και να διασφαλίσει την τήρηση προηγούμενων υποσχέσεων, για παράδειγμα, σχετικά με την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

“Αρκετά με τα λόγια, ήρθε η ώρα να εφαρμόσουμε όσα έχουμε συμφωνήσει”, δήλωσε ο Λούλα σε συνέντευξή του σε πρακτορεία ειδήσεων.

Εξάλλου η Βραζιλία θα παρουσιάσει σήμερα ένα ταμείο προστασίας των δασών (TFFF), μαζί με μια δέσμευση για τετραπλασιασμό της παραγωγής “βιώσιμων” καυσίμων. Αρκετές χώρες θέλουν επίσης να επεκτείνουν τις δεσμεύσεις τους για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου, ενός από τα αέρια που προκαλεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης και δισεκατομμυριούχος Μάικλ Μπλούμπεργκ ανακοίνωσε σήμερα μια επένδυση 100 εκατομμυρίων δολαρίων για την ενίσχυση της συλλογής δεδομένων παρακολούθησης μεθανίου από ένα παγκόσμιο δίκτυο δορυφόρων.

Χωρίς τις ΗΠΑ

Εκατόν εβδομήντα χώρες συμμετέχουν στην COP30, αλλά οι ΗΠΑ, ο δεύτερος μεγαλύτερος ρυπαντής παγκοσμίως, δεν θα στείλουν αντιπροσωπεία, προς ανακούφιση όσων φοβόντουσαν ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα παρεμπόδιζε τη διαδικασία, όπως έκανε πρόσφατα, με την αναβολή κατά ένα έτος της υιοθέτησης ενός παγκόσμιου σχεδίου για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τις θαλάσσιες μεταφορές.

“Χωρίς την παρουσία των ΗΠΑ μπορεί να υπάρξει μια πραγματική πολυμερής συζήτηση”, δήλωσε ο Πέδρο Αμπραμόβαι, αντιπρόεδρος προγραμμάτων στα Ιδρύματα Ανοικτής Κοινωνίας και πρώην υπουργός Δικαιοσύνης του Λούλα

Ο ίδιος σημείωσε ότι ο Λούλα γενικά έχει επαφές με ηγέτες εκτός Λατινικής Αμερικής, στην Κίνα, την Αφρική, τη Νοτιοανατολική Ασία και την Ευρώπη για το θέμα. Σήμερα ο Βραζιλιάνος πρόεδρος θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό της Βρετανίας Κιρ Στάρμερ και τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Ήδη χθες είχε διμερείς συνομιλίες με τον Κινέζο αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και αξιωματούχους από τη Φινλανδία και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

“Όχι φιλανθρωπία”

Ένα μέρος των αναπτυσσόμενων χωρών παραμένει δυσαρεστημένο μετά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με κόπο πέρυσι στο Μπακού για τη χρηματοδότηση της κλιματικής αλλαγής και θέλει να θέσει το ζήτημα ξανά στο τραπέζι.

“Δεν πρόκειται για φιλανθρωπία, είναι αναγκαιότητα”, δήλωσε στο AFP ο Έβανς Νζουέβα διπλωμάτης από το Μαλάουι που προεδρεύει της ομάδας των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Μικρά Νησιωτικά Αναπτυσσόμενα Κράτη (SIDS) επικεντρώνονται κυρίως στην περαιτέρω μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέσω του περιορισμού των ορυκτών καυσίμων.

“Πολλές από τις χώρες μας δεν θα μπορέσουν να προσαρμοστούν σε μια αύξηση της θερμοκρασίας που θα ξεπεράσει τους 2°C”, δήλωσε στο AFP η Ιλάνα Σέιντ, διπλωμάτης από το αρχιπέλαγος Παλάου του Ειρηνικού και πρόεδρος των SIDS. “Ορισμένες από τις χώρες μας δεν θα υπάρχουν πλέον”.