Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών επισημαίνει την ανάγκη λήψης προληπτικών μέτρων απέναντι στις συνέπειες των υψηλών θερμοκρασιών και του καύσωνα. Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος υπερβαίνει τα ανεκτά όρια και συνδυάζεται με επιβαρυντικούς παράγοντες, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, δημιουργούνται συνθήκες που καθίστανται επικίνδυνες για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Οι θερμικές αυτές συνθήκες ενδέχεται να προκαλέσουν σοβαρές παθολογικές αντιδράσεις, με πιθανές επιπλοκές που μπορεί να απειλήσουν τη ζωή των ομάδων υψηλού κινδύνου.

Ο ΙΣΑ συνιστά στους πολίτες να αποφεύγουν άσκοπες μετακινήσεις και να παραμένουν σε κλιματιζόμενους χώρους. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στην αποφυγή κάθε μορφής άσκησης ή σωματικής κόπωσης σε εξωτερικούς χώρους, όχι μόνο κατά τις θερμές ώρες της ημέρας αλλά και τις νυχτερινές, σε περιπτώσεις όπου η θερμοκρασία δεν πέφτει κάτω από τους 32°C.

Σχολιάζοντας το θέμα, ο πρόεδρος του ΙΣΑ, Γιώργος Πατούλης, τόνισε πως ιδιαίτερη μέριμνα οφείλουν να δείξουν οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες πρόληψης. Όπως ανέφερε, «άτομα με καρδιολογικά προβλήματα, σακχαρώδη διαβήτη, νεφρική ανεπάρκεια, αναπνευστικά νοσήματα και άλλες χρόνιες παθήσεις, ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου και οφείλουν να τηρούν αυστηρά τις οδηγίες των ειδικών.

Θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η κατάσταση επιδεινώνεται ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα, όπου οι υψηλές θερμοκρασίες συνοδεύονται από αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση. Είναι σημαντικό να αποφεύγεται κάθε μορφή σωματικής καταπόνησης, τόσο τη μέρα όσο και τη νύχτα».

Οδηγίες προφύλαξης:

  • Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο και παραμονή σε σκιασμένους και δροσερούς χώρους. Σε περίπτωση αναγκαστικής έκθεσης στον ήλιο πρέπει να χρησιμοποιείται καπέλο και σκουρόχρωμα γυαλιά. Η ένδυση να αποτελείται κατά προτίμηση από λεπτά, ευρύχωρα, ανοιχτόχρωμα, κυρίως βαμβακερά ενδύματα.
  • Αποφυγή, κατά το δυνατό, σωματικής κόπωσης και εργασίας τις θερμές ώρες της ημέρας.
  • ‘Αφθονη λήψη δροσερού νερού ή φυσικών χυμών. Αποφυγή σακχαρούχων, ανθρακούχων ποτών.
  • Λήψη ελαφράς, μη λιπαρής, αλατισμένης τροφής, κατανεμημένης σε μικρά συχνά γεύματα.
  • Αποφυγή οινοπνευματωδών ποτών. Συχνά δροσερά λουτρά, τοποθέτηση ψυχρών επιθεμάτων.
  • Οι ευρισκόμενοι σε φαρμακευτική αγωγή και ιδίως όσοι λαμβάνουν διουρητικά, ηρεμιστικά, αντιυπερτασικά, αντιϊσταμινικά, Β΄αναστολείς κ.λπ. φάρμακα πρέπει να βρίσκονται σε διαρκή επαφή με τους θεράποντες γιατρούς τους προκειμένου να λαμβάνουν τις ανάλογες οδηγίες.
  • Επίσης, σε διαρκή επαφή με τους γιατρούς τους πρέπει να βρίσκονται όσοι πάσχουν από νοσήματα του καρδιαγγειακού, κεντρικού νευρικού και αναπνευστικού συστήματος, οι διαβητικοί, νεφροπαθείς, αλκοολικοί καθώς και οι πάσχοντες από πάσης φύσεως βαρέα νοσήματα.
  • Οι κάτοικοι του κέντρου της Αθήνας να περιορίσουν τις μετακινήσεις τους στις περιοχές του κέντρου που διακρίνονται από υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση και αυξημένη κυκλοφορία. Οι μόνιμοι κάτοικοι του κέντρου της Αθήνας είναι προτιμότερο τις θερμές ώρες της ημέρας να παραμένουν στο σπίτι τους.
  • Οι ευπαθείς κατηγορίες πληθυσμού (βρέφη, παιδιά προσχολικής ηλικίας, υπερήλικες, έγκυες, παχύσαρκοι κ.λπ.) να τηρούν με σχολαστικότητα τα μέτρα προφύλαξης και να επικοινωνήσουν άμεσα με το γιατρός τους εφόσον εμφανίσουν σύμπτωμα το οποίο ενδεχομένως είναι αποτέλεσμα των καιρικών συνθηκών όπως ζάλη, κεφαλαλγία, ίλιγγο, υπνηλία, διαταραχές συμπεριφοράς, ναυτία, εμετούς, κράμπες κ.λπ.
  • Κατά τη διάρκεια του καύσωνα να αποφεύγονται οι σωματικές δραστηριότητες.
  • Απευθυνθείτε στους κλιματιζόμενους χώρους που λειτουργούν, όλο το 24ωρο.

Μέτρα προστασίας των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα από τις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες

Στη λήψη έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα από τις υψηλές θερμοκρασίες, που αναμένεται να επικρατήσουν την Παρασκευή 27 Ιουνίου 2025 σε ορισμένες περιοχές της χώρας, προχωρά το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Σε συνέχεια της ανακοίνωσης της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (Ε.Μ.Υ.) σχετικά με τις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες που αναμένεται να επικρατήσουν αύριο σε ορισμένες περιοχές της χώρας και, κατόπιν συσκέψεως με τη γενική γραμματεία Πολιτικής Προστασίας του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης με την από 27.06.2025 εγκύκλιο λαμβάνει έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα.

Ειδικότερα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και την από 3 Ιουνίου του 2024 (αριθ. πρωτ. 34666) σχετική εγκύκλιο: «Πρόληψη της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, με τη νέα εγκύκλιο, που δημοσιεύθηκε, προβλέπονται τα εξής:

Υποχρεωτική παύση εργασιών σε υπαίθριες δραστηριότητες

Για τους εργαζόμενους επιχειρήσεων που βρίσκονται σε περιοχές που, σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (Ε.Μ.Υ.), αναμένεται να επικρατήσουν ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες και, συγκεκριμένα, στις Περιφέρειες Αττικής και Θεσσαλίας, καθώς και τις Περιφερειακές Ενότητες Κιλκίς, Σερρών, Βοιωτίας, Αργολίδας, Ηλείας και Αιτωλοακαρνανίας, καθίσταται υποχρεωτική η παύση εργασιών την Παρασκευή 27.06.2025, κατά το χρονικό διάστημα 12.00΄-17.00΄, σε χειρωνακτικές εργασίες που εκτελούνται σε εξωτερικό χώρο, όπως εργασίες σε τεχνικά και οικοδομικά έργα, εργοτάξια, ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες, διανομή και μεταφορά προϊόντων και αντικειμένων με δίτροχο όχημα, πατίνι, τροχοπέδιλα (delivery) κ.λπ..

Σημειώνεται ότι στις ως άνω περιπτώσεις υποχρεωτικής παύσης εργασιών εντάσσονται όλοι οι εργαζόμενοι ανεξαρτήτως του είδους απασχόλησής τους, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών πλατφορμών του άρθρου 68 του ν. 4808/2021.

Εφόσον εφαρμοστεί το μέτρο της παύσης εργασιών διανομής για τις επιχειρήσεις delivery, τούτο αφορά όλες τις επιχειρήσεις που διενεργούν delivery είτε διατηρούν φυσικό κατάστημα είτε ψηφιακή πλατφόρμα. Δύναται ωστόσο να διατηρείται ενεργή η επιλογή της παραγγελιοληψίας με παραλαβή του χρήστη απευθείας από το κατάστημα/σημείο παραλαβής (takeaway), καθώς και η ενδεχόμενη δυνατότητα εκτέλεσης της παραγγελίας με οχήματα ιδιωτικής και δημόσιας χρήσης, εκτός των κάθε μορφής δικύκλων και μοτοποδηλάτων, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 του ν. 2696/1999, εφόσον αυτά διαθέτουν κλιματισμό.

Η παύση εργασιών δεν εφαρμόζεται σε οικονομικές δραστηριότητες που αφορούν σημαντικές και κοινωνικά κρίσιμες υποδομές στους τομείς της υγείας, των μεταφορών και της κοινής ωφέλειας (π.χ. υγειονομικές μονάδες, ύδρευση, ηλεκτρισμός, αεροπορικές μεταφορές, handling, θαλάσσιες, χερσαίες και σιδηροδρομικές μεταφορές), υπό την προϋπόθεση της λήψης των λοιπών τεχνικών και οργανωτικών μέτρων της υπ’ αριθμ. 34666/03.06.2024 εγκυκλίου «Πρόληψη της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων» (ΑΔΑ: ΡΓ1Ν46ΝΛΔΓ-ΩΟ6), συμπεριλαμβανομένης της οργάνωσης του χρόνου εργασίας.

Σε περίπτωση μη τήρησης των υποχρεώσεων της παρούσας επιβάλλεται από την Επιθεώρηση Εργασίας, σύμφωνα με τα άρθρα 23 και 24 του ν. 3996/2011 (Α’ 170), χρηματικό πρόστιμο 2.000 ευρώ ανά εργαζόμενο της επιχείρησης.

Παροχή εξ αποστάσεως εργασίας με το σύστημα της τηλεργασίας

Για εργαζόμενους με σχέση εξαρτημένης εργασίας στον ιδιωτικό τομέα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου (πίνακας Παραρτήματος 2 της υπ’ αριθμ. 34666/03.06.2024 εγκυκλίου) και ειδικά στις περιπτώσεις έκθεσής τους σε επιβαρυντικές συνθήκες στις περιοχές της παραγράφου Β της παρούσας εγκυκλίου, θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα από τις επιχειρήσεις, ώστε να δίνεται η δυνατότητα να εργάζονται με εξ αποστάσεως εργασία, εφόσον είναι εφικτό από τη φύση της εργασίας τους.

Έκτακτα μέτρα για την οργάνωση του χρόνου εργασίας

Για την αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων στις περιοχές που προαναφέρθηκαν και για τη διευκόλυνση των εργαζομένων κατά την τυχόν αλλαγή χρόνου προσέλευσης και αποχώρησής τους από την εργασία, οι εργοδότες δύνανται να μην καταχωρούν εκ των προτέρων στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» κάθε αλλαγή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας.