Εξετάζονται μέτρα για ενισχυθεί έμμεσα η οικονομική κατάσταση των αγροτών, όπως αναφέρεται σε άτυπη ενημέρωση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, στην οποία υπογραμμίζεται ότι δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο που να καλύπτει το χαμένο εισόδημα.
Υπογραμμίζεται ότι σχεδιάζονται αλλαγές στον κανονισμό του ΕΛΓΑ ώστε να συμπεριληφθούν και νέοι κίνδυνοι για τις αποζημιώσεις και αναφορικά με το αφορολόγητο πετρέλαιο τονίζεται ότι έχει θεσπιστεί μόνιμος μηχανισμός επιστροφής ΕΦΚ.
Σύμφωνα με το ΥΠΑΑΤ, η επιδότηση λιπασμάτων και αγροεφοδίων αντιμετωπίζεται από την Ε.Ε. ως κρατική ενίσχυση και απαγορεύεται, ενώ σχετικά με τα ιστορικά δικαιώματα αναφέρεται πως βρίσκεται σε εξέλιξη η κατάργησή τους ώστε να διασφαλιστεί η ίση κατανομή των ενισχύσεων στους παραγωγούς.
Στη μελισσοκομία, σύμφωνα με την άτυπη ενημέρωση, προβλέπεται νέο πρόγραμμα για βιολογική καλλιέργεια και μέτρα μείωσης του κόστους παραγωγής μέσω τομεακών προγραμμάτων, ενώ για την αύξηση των συνδεδεμένων ενισχύσεων στο ελαιόλαδο το υπουργείο σημειώνει πως «υπάρχει περιθώριο ώστε το ζήτημα να εξεταστεί στη νέα προγραμματική περίοδο».
Τέλος, για τον ΟΠΕΚΕΠΕ τονίζεται ότι βρίσκεται σε φάση αναδιοργάνωσης, με στόχο τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα, ενώ έχει ήδη οριστεί τεχνικός σύμβουλος μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας, αποφεύγοντας αδιαφανείς πρακτικές του παρελθόντος.
Ακολουθούν οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις για τα αιτήματα των αγροτών:
ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ
- Ερ.: Θα υπάρξει αναπλήρωση του χαμένου αγροτικού εισοδήματος λόγω μειωμένης παραγωγής και χαμηλών τιμών;
Απ.: Δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο που να καλύπτει χαμένο εισόδημα. Εξετάζονται ωστόσο μέτρα που θα ενισχύσουν έμμεσα την οικονομική κατάσταση των αγροτών.
- Ερ.: Πώς θα διασφαλιστεί η αποζημίωση στο 100% για τις ζημιές σε αγροτικό κεφάλαιο και παραγωγή;
Απ.: Ο κανονισμός του ΕΛΓΑ καλύπτει φυσικές καταστροφές. Σχεδιάζονται αλλαγές ώστε να συμπεριλαμβάνονται νέοι κίνδυνοι και νόσοι με την αναθεώρηση του Κανονισμού η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη.
- Ερ.: Ποια είναι τα μέτρα για την αποζημίωση λόγω ζωονόσων;
Απ.: Οι αποζημιώσεις για την απώλεια ζωικού κεφαλαίου έχουν αυξηθεί στα 250 ευρώ ανά ζώο, ενώ προγραμματίζεται νέο πρόγραμμα με 100% χρηματοδότηση για την αγορά ζωικού κεφαλαίου.
ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
- Ερ.: Υπάρχει σχέδιο για αφορολόγητο πετρέλαιο;
Απ.: Έχει θεσπιστεί μόνιμος μηχανισμός επιστροφής ΕΦΚ, με βάση και τη σχετική δέσμευση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
- Ερ.: Θα μειωθεί το ΦΠΑ σε αγροτικά εφόδια ή θα επιδοτηθεί η αγορά τους;
Απ.: Έχει ήδη μειωθεί στο 6% για λιπάσματα και ζωοτροφές. Δηλαδή στον χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή που υπάρχει!
- Ερ.: Ποια μέτρα λαμβάνονται για τη μείωση του κόστους ρεύματος;
Απ.: Η τιμή του ρεύματος έχει σταθεροποιηθεί στα 0,093 ευρώ/κιλοβατώρα για δύο χρόνια. Όσοι δεν εντάχθηκαν στη ρύθμιση αποτελεί δική τους επιλογή.
- Ερ.: Τι γίνεται με την επιδότηση λιπασμάτων και αγροεφοδίων;
Απ.: Η επιδότηση αντιμετωπίζεται ως κρατική ενίσχυση και απαγορεύεται από την Ε.Ε.
ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ
- Ερ: Ποια έργα υλοποιούνται για την προστασία από φυσικές καταστροφές;
Απ.: Υλοποιείται το πρόγραμμα «ΥΔΩΡ 2.0» με επενδύσεις ύψους 4 δισ. ευρώ. Παράλληλα, ολοκληρώνονται μελέτες για έργα στη Θεσσαλία και την Κρήτη.
- Ερ.: Θα υπάρξουν νέες επενδύσεις για μικρά εγγειοβελτιωτικά έργα;
Απ.: Προβλέπεται νέο πρόγραμμα από το ΠΑΑ για μικρά εγγειοβελτιωτικά έργα και αγροτική οδοποιία.
- Ερ.: Ποια μέτρα λαμβάνονται για την αρδευτική πολιτική;
Απ.: Έχουν ξεκινήσει επενδύσεις για νέες αρδευτικές υποδομές, ενώ σχεδιάζονται πρόσθετα έργα μέσω ΣΔΙΤ.
ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ
- Ερ.: Θα υπάρξει σύνδεση της επιδότησης με την παραγωγή;
Απ.: Το θέμα συζητείται σε επίπεδο Ε.Ε. για την επόμενη προγραμματική περίοδο.
- Ερ.: Τι γίνεται με τις συνδεδεμένες ενισχύσεις που χάνονται λόγω καιρικών συνθηκών;
Απ.: Εξετάζεται η μείωση του πλαφόν για τις συνδεδεμένες καλλιέργειες που επλήγησαν από καιρικές συνθήκες ή νόσους.
- Ερ.: Θα καταργηθούν τα ιστορικά δικαιώματα;
Απ.: Βρίσκεται σε εξέλιξη η κατάργηση των ιστορικών δικαιωμάτων, ώστε να διασφαλιστεί ίση κατανομή ενισχύσεων.
ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ
- Ερ.: Θα υπάρξουν οικονομικές ενισχύσεις για τη μελισσοκομία;
Απ.: Προβλέπεται νέο πρόγραμμα για βιολογική καλλιέργεια και μέτρα μείωσης του κόστους παραγωγής μέσω τομεακών προγραμμάτων.
- Ερ.: Τι μέτρα λαμβάνονται για τις ελληνοποιήσεις στο μέλι;
Απ.: Εντατικοποιούνται οι έλεγχοι, ενώ δημιουργείται Μητρώο για την καταγραφή ισοζυγίων μελιού.
ΕΛΑΙΟΚΟΜΙΑ
- Ερ.: Θα αυξηθούν οι συνδεδεμένες ενισχύσεις στο ελαιόλαδο;
Απ.: Υπάρχει περιθώριο ώστε το ζήτημα να εξεταστεί στη νέα προγραμματική περίοδο.
- Ερ.: Τι γίνεται με την καταπολέμηση της νοθείας στο ελαιόλαδο;
Απ.: Διεξάγονται τακτικοί και έκτακτοι έλεγχοι από τον ΕΦΕΤ και τη ΔΑΟΚ.
- Ερ.: Θα εγκριθεί το ελαιόλαδο Π.Γ.Ε. Κρήτης;
Απ.: Ο φάκελος έχει υποβληθεί και βρίσκεται υπό αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
ΑΛΙΕΙΑ
- Ερ: Θα υπάρξουν αποζημιώσεις για ζημιές από εισβολικά ξενικά είδη;
Απ.: Συζητείται η ένταξη σχετικού μέτρου στο ΠΑΛΥΘ.
ΠΡΟΒΟΛΗ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ
- Ερ. : Ποια μέτρα λαμβάνονται για την προώθηση αγροτικών προϊόντων;
Απ.: Υπάρχει ο ευρωπαϊκός κανονισμός 1144 που επιτρέπει την υποβολή προτάσεων για προβολή προϊόντων κάθε χρόνο.
ΟΠΕΚΕΠΕ
- Ερ.: Σε ποια κατάσταση βρίσκεται ο ΟΠΕΚΕΠΕ;
Απ.: Ο ΟΠΕΚΕΠΕ βρίσκεται σε φάση αναδιοργάνωσης, με στόχο τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα. Έχει ήδη οριστεί τεχνικός σύμβουλος μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας, αποφεύγοντας αδιαφανείς πρακτικές του παρελθόντος.
- Ερ.: Πόσα χρήματα έχει δώσει ο ΟΠΕΚΕΠΕ
Απ.: Από τον Ιανουάριο του 2024 έως τον Δεκέμβριο του 2024, έχουν ήδη πραγματοποιηθεί πληρωμές ύψους 2,78 δισ. ευρώ, και καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για τη μείωση των καθυστερήσεων.
Σε ποσό άνω των 4,7 δισ. ευρώ κοστολογούνται οι απαιτήσεις των αγροτών στα μπλόκα
Τα τελευταία χρόνια οι αγρότες όλης της χώρας έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με μια σειρά κρίσεων που ουδεμία ευθύνη φέρουν οι ίδιοι. Πανδημία, πόλεμος στην Ουκρανία, ενεργειακή κρίση, πόλεμος στη Γάζα με αποκλεισμό του Σουέζ, πρωτοφανή φυσικά φαινόμενα όπως ο «Daniel», ο «Ιανός», ο «Elias» και πολλά άλλα μικρότερης έντασης, είναι μερικά αυτά.
Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η κατακόρυφη αύξηση του κόστους παραγωγής που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματός τους.
Χθες, Πέμπτη παραγωγοί της Λάρισας και της Καρδίτσας ξεκίνησαν τις «καθιερωμένες» κινητοποιήσεις, με τα δυο μπλόκα να βρίσκονται στη Γυρτώνη της Λάρισας και στον Ε65 στην Καρδίτσα.
Κατά τις κινητοποιήσεις του περασμένου έτους, βασικά αιτήματα ήταν η επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο αλλά και η χαμηλή τιμή στο ηλεκτρικό ρεύμα.
Η κυβέρνηση, μετά από εντολή του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, αφού πρώτα συναντήθηκε με εκπροσώπους των αγροτών, νομοθέτησε τη μόνιμη επιστροφή του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες ( είχε καταργηθεί από το 2016) και την ένταξη όλων των επαγγελματιών αγροτών στο χαμηλότερο τιμολόγιο με κόστος κιλοβατώρας 0,093 ευρώ.
Αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος
Στις εφετινές κινητοποιήσεις οι γεωργοί και κτηνοτρόφοι προτάσσουν ως κύριο αίτημά τους την αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος λόγω μείωσης της παραγωγής που επέφερε η κλιματική κρίση. Βέβαια το εν λόγω αίτημα δεν είναι τωρινό, μιας και πρωτοδιατυπώθηκε από τους ελαιοπαραγωγούς με αφορμή την χαμηλή παραγωγή του 2023, χρονιά που η τιμή είχε εκτοξευθεί στα ύψη λόγω της μικρής σοδιάς. «Με δεδομένο ότι στο ΟΣΔΕ είναι δηλωμένα 7.910.007 στρέμματα που αντιστοιχούν σε πάνω από 210 εκατ. δένδρα, αυτό σημαίνει ότι με μία ελάχιστη στήριξη των ελαιοπαραγωγών που θα ισοδυναμούσε σε 10 ευρώ ανά δένδρο, το ποσό που θα έπρεπε να καταβάλει το ελληνικό κράτος για την απώλεια εισοδήματος, ανέρχεται σε άνω των 2,1 δισ. ευρώ» τόνισαν στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων πηγές με γνώση επί του θέματος.
Χρειάζονται συνολικά 4,7 δισ. ευρώ
Και δεν είναι μόνο αυτή η καλλιέργεια μιας και πολλές ήταν αυτές που επλήγησαν από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Από το βαμβάκι, το καλαμπόκι, τα αμπέλια, το σιτάρι μέχρι και το τριφύλλι, τα φιστίκια, τα αμύγδαλα, τα μήλα, τα σύκα, τα διάφορα όσπρια, τα αιγοπρόβατα κλπ, οι παραγωγοί έχουν δει το εισόδημά τους να μειώνεται.
Με βάση τα καλλιεργούμενα στρέμματα (δηλώσεις ΟΣΔΕ 2023) για τα 20 προϊόντα που οι αγρότες των μπλόκων διεκδικούν αναπλήρωση εισοδήματος, το ποσό που πρέπει να καταβάλει η κυβέρνηση ξεπερνά, σύμφωνα με τους υπολογισμούς που έχει κάνει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, τα 4,7 δισεκατομμύρια ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη ως ελάχιστο ποσό αποζημίωσης αυτό που οι ίδιοι οι παραγωγοί διεκδικούν.
Όμως, όπως σημείωσαν οι ίδιες πηγές «εάν η κυβέρνηση αποζημιώσει ένα προϊόν θα πρέπει να αποζημιώσει όλα τα προϊόντα για τα οποία έχουν κατατεθεί σχετικά αιτήματα» υπογραμμίζοντας ότι «τα 4,7 δισ. ευρώ είναι ποσό αστρονομικό καθώς η οικονομία της χώρας δεν μπορεί να αντέξει τέτοια δαπάνη. Πρόκειται για ποσό που καμία ευρωπαϊκή χώρα, όχι μόνο η Ελλάδα, θα μπορούσε να αντέξει».
Δημιουργία Ταμείου Αλληλοβοήθειας
Μια σημαντική «ανάσα», τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που πλήττονται από την κλιματική κρίση, αποτελεί η πρόταση που έχει θέσει σε επίπεδο Ε.Ε. ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας για τη σύσταση ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλληλοβοήθειας το οποίο θα παρεμβαίνει σε αντίστοιχες περιπτώσεις.
Την πρόταση του Έλληνα υπουργού στηρίζουν τόσο οι χώρες του Μεσογειακού Νότου (Med9) όσο και ο Επίτροπος Γεωργίας, Κρίστοφ Χάνσεν.
Στις συζητήσεις που γίνονται αναφορικά με την Κοινή Αγροτική μετά το 2027 έχουν προταθεί μεταξύ άλλων η ενίσχυση του προϋπολογισμού της ΚΑΠ και αύξηση του ύψους του γεωργικού αποθεματικού.
Σημειώνεται ότι η τρέχουσα ΚΑΠ 2023-2027 προβλέπει γεωργικό αποθεματικό, το οποίο έχει προϋπολογισμό 450 εκατ. ευρώ, ο οποίος καλύπτει ζημιές από φυσικές καταστροφές, για κάθε έτος εφαρμογής της. Όμως, τα εν λόγω χρήματα, παρακρατούνται από τους πόρους που έχουν τα Κράτη-Μέλη διαθέσιμα προς διάθεση, με ό,τι και αν αυτό συνεπάγεται.
Πάντως όπως είχαν τονίσει πριν λίγο καιρό στελέχη του ΥΠΑΑΤ στο ΑΠΕ-ΜΠΕ οι οποίες αλλαγές αλλά και μια ενδεχόμενη σύσταση του Ειδικού Ταμείου πάει για μετά το 2027, όταν και θα εφαρμοστεί η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική.
