Ο Σωτήρης Γεωργίου αναλύει τους λόγους που μπορεί να ωθήσουν κάποιον στην αυτοκτονία, εξετάζει τον ρόλο της πολιτείας σε αυτό αλλά και γράφει για το πόσο πολύτιμο δώρο είναι η ζωή
Πριν από μερικές μέρες είχαμε την Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας όπως έχει οριστεί η 10η Σεπτεμβρίου. Μιλάμε για ένα μεγάλο θέμα και άκρως επίκαιρο και διαχρονικά. Με την σχετική απόφαση του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ),γίνεται η προσπάθεια να σωθεί κόσμος . Καθώς έχουμε την απώλεια περί των 800.000 ανθρώπων κάθε χρόνο από αυτοτραυματισμούς όπως θα διαβάστε. Μάλιστα περισσότεροι από 500 άνθρωποι αυτοκτονούν τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Σε μια άλλη παράμετρο διαβάζουμε στο https://www.sansimera.gr/worldays/131 ότι 5-10 άτομα ανά άτομο που αυτοκτονεί, πενθούν, βιώνοντας όχι μόνο το συναισθηματικό φορτίο του πένθους αλλά και τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες του στίγματος της αυτοκτονίας. Επίσης 135 άτομα θεωρείται ότι επηρεάζονται άμεσα από κάθε αυτοκτονία.
Η αυτοκτονία είναι ένα μείζον πρόβλημα της δημόσιας υγείας και ως τέτοιο αναγνωρίζεται και αντιμετωπίζεται σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Κάθε 40 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος σε όλο τον κόσμο θέτει τέρμα στη ζωή του, ενώ πάντα σύμφωνα με τον ΠΟΥ ,ο απαγχονισμός, η δηλητηρίαση και ο αυτοπυροβολισμός είναι οι πιο συνηθισμένες μέθοδοι αυτοκτονίας. Η αυτοκτονία είναι ο δεύτερη κυριότερη αιτία θανάτου μεταξύ των νέων ηλικίας από 15 έως 29 ετών, μετά τα τροχαία δυστυχήματα. Τέλος σύμφωνα με την έρευνα, τριπλάσιος αριθμός ανδρών σε σχέση με εκείνον των γυναικών αυτοκτονούν στις πλούσιες χώρες, αντίθετα με τις χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες, όπου τα ποσοστά είναι πιο ίσα. Η Γουιάνα, μια πρώην βρετανική αποικία , είναι η χώρα που καταγράφει το υψηλότερο ποσοστό αυτοκτονιών ανά κάτοικο (30,2 ανά 100.000). Ακολουθεί η Ρωσία, όπου η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ θεωρείται υπεύθυνη. Μεταξύ των άλλων χωρών που έχουν υψηλά ποσοστά περιλαμβάνονται η Λιθουανία, το Λεσότο, η Ουγκάντα, η Σρι Λάνκα, η Νότια Κορέα, η Ινδία, ακόμη και η Ιαπωνία
Στην Ελλάδα σύμφωνα με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών του Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ο αριθμός των αυτοκτονιών παρουσιάζει μία σταθερή αυξητική τάση. Οι άνθρωποι ηλικίας 80 και άνω και ηλικίας από 50 έως 59 ετών σημειώνουν τις περισσότερες αυτοκτονίες και οι περιφέρειες με το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από αυτοκτονία είναι η Κρήτη, η Θεσσαλία και η Αττική. Η πιο συχνή μέθοδος αυτοκτονίας κατά την τελευταία τριετία είναι ο απαγχονισμός και ακολουθεί η πτώση από ύψος. Τέλος η χρονική περίοδος κατά την οποία σημειώθηκαν τα υψηλότερα ποσοστά αυτοκτονιών είναι κατά τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες (Μάρτιος έως Αύγουστος). Μέσα σε όλα να προσθέσουμε ότι για πολλούς λόγους(όπως θρησκείας ή κοινωνίας) πολλοί θάνατοι που οφείλονται σε αυτοκτονία δεν καταγράφονται ανάλογα. Και η χώρα μας με την οικονομική κρίση και μετά βιώνει πολλά τέτοια τραγικά συμβάντα καθημερινά που δυστυχώς πλέον δεν αποτελούν καν είδηση και περνάνε στα ψιλά γράμματα…
Αν κάποιος πιστεύει στον Θεό η ζωή είναι δώρο Θεού όπως λέμε. Αν πιστεύει σε κάποια άλλη δύναμη πάλι μάλλον δώρο είναι. Ακόμα και αν δεν πιστεύει σε τίποτα, έχει κάτι που του ανήκει. Δεν υπάρχει λόγος να πετάξουμε το δώρο αυτό ,πόσο δε μάλλον αν πιστεύουμε στον Θεό ή στο καλό ευρύτερα. Αν μάλιστα την αφαιρούμε μόνοι μας για μένα είναι ότι χειρότερη δυνατή πράξη. Δεν ξέρω ακριβώς τι λέει η εκκλησία αλλά για μένα είναι είδος αμαρτίας. Πάλι προσωπική μου άποψη, η αυτοκτονία είναι μια πράξη δειλίας αν και πολλοί θα πουν ότι θέλει θάρρος να αυτοκτονήσεις. Είναι όμως δειλία για μένα απέναντι στα προβλήματά σου, όποια και αν είναι αυτά. Στην τελική δεν ήρθαμε σε …πάρτι στην Γη αλλά σε μια μάχη καλού κακού. Θεωρώ προσωπικά πάλι και ασέβεια προς τον Θεό την αυτοκτονία. Έχω πολλές φορές μιλήσει με ανθρώπους που ήταν ….ένα βήμα πριν και βοήθησα να δουν κάπως αλλιώς τα πράγματα και να αλλάξουν γνώμη. Κατανοώ τα προβλήματά τους, τα άγχη τους, την απόγνωσή τους. Άλλωστε εμείς έξω από αυτά είμαστε; Όχι βέβαια. Και στην τελική πόσοι δεν έχουμε περάσει κατάθλιψη οποιασδήποτε μορφής κάποια εποχή ή δεν έχουμε βυθιστεί σε απόγνωση. Πιστέψτε με ειδικά στην σόου μπιζ μόλις κλείσουν οι πόρτες, υπάρχει μεγάλη απόγνωση…
Η κακή ψυχολογία, η κατάθλιψη και οι τάσεις για αυτοκτονία δεν κάνουν διακρίσεις. Πόσοι διάσημοι που για τον απλό κόσμο τα έχουν όλα και τους ζηλεύουν μάλιστα, είναι αυτοί που διαβάζουμε ότι αυτοκτονούν ή έφτασαν ένα βήμα πριν ή νοσηλεύονται σε ειδικά κέντρα ή είναι σε βαθιά κατάθλιψη; Δυστυχώς ζούμε σε πολύ άσχημες εποχές. Το προοίμιο ίσως της αυτοκτονίας είναι η κατάθλιψη που επισκέπτεται αργά ή γρήγορα και για διάφορους λόγους σχεδόν όλους μας. Μην κρυβόμαστε και δεν είναι ντροπή. Και χαίρομαι που όλο και περισσότεροι διάσημοι πλέον μιλούν ανοιχτά για τα σοβαρά ψυχολογικά θεματά τους.
Τα οικονομικά προβλήματα και η ανεργία (ή οι κακά αμειβόμενες εργασίες) επίσης παίζουν μεγάλο ρόλο στην διαμόρφωση μιας τέτοιας τάσης σε ένα πολίτη. Και πολλά ακόμα, μικρά ή μεγάλα θέματα. Πάντως εδώ έχω μια επισήμανση. Θεωρώ εντελώς ανόητο να αυτοκτονεί κόσμος για τα ερωτικά του. Αν τα ερωτικά είναι το πρόβλημα της ζωής μας μάλλον είμαστε πολύ ευχαριστημένοι αν δούμε τι γίνεται γύρω μας! Ας σοβαρευτούμε επιτέλους! Δέχομαι εν μέρη στο τομέα αυτό την μοναξιά που βιώνουν πολλοί για πολλούς λόγους. Αλλά και πάλι εδώ πρέπει να πολεμήσουμε και να δεχθούμε εν τέλει την πραγματικότητα που ζούμε. Ότι και να συμβαίνει όμως θα πρέπει να αγαπάμε την ζωή, το δώρο αυτό, τον εαυτό μας-σ.σ με την καλή την έννοια-και να μην το χαραμίσουμε. Πόσο δε μάλλον αν έχουμε πίστη στον Θεό. Γενικώς όμως όπου και αν πιστεύουμε και εάν, πρέπει να πιστεύουμε στις δυσκολίες της ζωής σε εμάς . Και φυσικά επουδενί δεν πρέπει να σκεφτόμαστε κάτι τέτοιο, μια τέτοια πράξη, αν πέσουμε θύματα εκβιασμού, απειλών κτλ. Μην κάνετε το χατήρι σε κανένα. Η ζωή είναι δικιά σας και σε τελική αν και όλοι σας κακοχαρακτηρίσουν και τι έγινε; Ειδικά αν εσείς δεν έχετε βλάψει κανένα. Πολλές φορές δε απορώ όταν βλέπω νέα παιδιά να αυτοκτονούν γιατί απέτυχαν πχ στις εξετάσεις! Οχι ρε παιδιά, δεν χρωστάτε τίποτα σε κανέναν και δεν ανήκει σε κανένα, ούτε καν στην οικογενειά σας η ζωή σας
Πάμε σε ένα άλλο σημαντικό κεφάλαιο. Υπάρχει βοήθεια που μπορεί να σε περιμένει και δεν είναι ντροπή. Δεν είσαι μόνος. Πολύς κόσμος δεν μιλά για τα προβλήματά του και τις πιθανές κακές (αυτοκτονία)σκέψεις του. Για την κατάθλιψή του. Λάθος. Μας βοηθά να μοιραστούμε το πρόβλημά μας και δεν είναι αδυναμία. Αντιθέτως είναι δύναμη ψυχής να μιλήσουμε για το πρόβλημά μας. Κανείς δεν είναι πάντα τέλειος και τέλεια. Νομοτέλεια λέγεται αυτό. Δεν πρέπει να διστάζουμε να ζητήσουμε βοήθεια από ένα ψυχολόγο για παράδειγμα. Έστω αρχικά από ένα φίλο-η. Ακόμα και να μιλήσουμε κάπου μας ξαλαφρώνει νομίζω κάπως και μπορεί στην συνέχεια να βρούμε λύσεις που δεν βρίσκαμε μέσα στην μαυρίλα μας. Η αυτοκτονία ταλανίζει όλο τον κόσμο, πλούσιους και φτωχούς και είναι ένα σύγχρονο κοινωνικό πρόβλημα χωρίς εξαιρέσεις.
Στην Ελλάδα έχουμε επίσης το 1018. Η ΚΛΙΜΑΚΑ (ένας κοινωνικός φορέας, μη κερδοσκοπικός – μη κυβερνητικός οργανισμός (ΝΠΙΔ), που ιδρύθηκε το 2000 και δραστηριοποιείται στη λειτουργία Μονάδων και στην υλοποίηση προγραμμάτων και παρεμβάσεων για την προαγωγή της ψυχικής υγείας και την προώθηση της κοινωνικής ενσωμάτωσης των αποκλεισμένων ομάδων στην Ελλάδα και το εξωτερικό) λειτουργεί από το 2007, τη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία με το νούμερο 1018. Η Γραμμή λειτουργεί σε εικοσιτετράωρη βάση, 7 ημέρες την εβδομάδα και δέχεται κλήσεις από κινητό ή σταθερό τηλέφωνο, από όλες τις περιοχές της Ελλάδας, με αστική χρέωση. Οι κλήσεις είναι ανώνυμες και εμπιστευτικές. Μάλιστα η 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία – 1018 δέχθηκε 24.883 κλήσεις το 2020. Που βάση θανάτων σημαίνει ότι σώθηκε πολύς κόσμος!
Μέσα σε όλα αυτά ο ρόλος της πολιτείας είναι σημαντικός. Και ανάλογα με την περιοχή και τις ιδιαιτερότητές της. Για παράδειγμα λένε η έλλειψη ήλιου και γενικά ο τρόπος ζωής οδηγεί στην αυτοκτονία πολύ κόσμο στα κεντροβόρεια. Η φτώχεια στις μη ανεπτυγμένες χώρες. Η οικονομική κρίση μετά τα μνημόνια ειδικά και τα οικονομικά αδιέξοδα οδηγούν πολλούς συμπατριώτες μας στην τραγική πράξη. Αν είχαμε παγκοσμίως κράτη που να νοιάζονται πραγματικά για τον πολίτη, θα είχαμε πολύ λιγότερες αυτοκτονίες. Και αν και στην Ελλάδα κάποιος που έπεσε έξω στα οικονομικά του, έχει μια κρατική στήριξη με κάποιο τρόπο, δεν θα μπαίνουν στο μυαλό του τέτοια σκεπτικά για πράξεις αυτοκτονίας. Η πολιτεία πρέπει να αγκαλιάζει τους πολίτες της και ειδικά όσους είναι σε δύσκολη καμπή. Και όχι να τους αφήνει έρμαιο των μαύρων σκέψεών τους. Είναι υποχρέωσή της….
