Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας με τίτλο «Προστασία των ανηλίκων από προϊόντα καπνού και αλκοόλ – Ρυθμίσεις για μη καπνικά προϊόντα – Ψηφιακό μητρώο ελέγχου προϊόντων καπνού, αλκοόλ και λοιπών μη καπνικών προϊόντων και άλλες διατάξεις». Η επεξεργασία του νομοσχεδίου, στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή θα αρχίσει την ερχόμενη Παρασκευή 27 Ιουνίου 2025.

Βασικό αντικείμενο του νομοσχεδίου είναι η αυστηροποίηση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει την πώληση, προσφορά και διάθεση προϊόντων καπνού και αλκοόλ και η καθιέρωση ενός αποτελεσματικού μηχανισμού ελέγχου για την αποτροπή της πρόσβασης των ανηλίκων στα προϊόντα αυτά και ειδικότερα:

α) η απαγόρευση της πώλησης, προσφοράς και διάθεσης, με οποιονδήποτε τρόπο, των προϊόντων αυτών σε ανηλίκους,

β) η θέσπιση της υποχρέωσης αναζήτησης στοιχείων ταυτότητας εκ μέρους του πωλητή σε όλα τα σημεία πώλησης,

γ) η υποχρεωτική αναγγελία στην Ελληνική Αστυνομία ή σε Λιμενική Αρχή των ιδιωτικών εκδηλώσεων, οι οποίες πραγματοποιούνται σε κέντρα διασκέδασης και αμιγή μπαρ, εφόσον σε αυτές συμμετέχουν ανήλικοι, μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας,

δ) η καθιέρωση αυστηρών διοικητικών κυρώσεων σε περιπτώσεις παραβάσεων και

ε) η πρόβλεψη ποινικών κυρώσεων σε περιπτώσεις πώλησης, προσφοράς και διάθεσης καπνού και αλκοόλ σε ανηλίκους και από ανηλίκους, καθώς και σε περιπτώσεις εισόδου, παραμονής και απασχόλησής τους σε κέντρα διασκέδασης και αμιγή μπαρ.

Στο κατατεθέν νομοσχέδιο περιλαμβάνεται και η γνώμη της Οικονομικής & Κοινωνικής Επιτροπής (ΟΚΕ), σύμφωνα με την οποία «κρίνεται θετικά ένα σχ/ν που στοχεύει αφενός στον περιορισμό της διαθεσιμότητας και προσβασιμότητας των προϊόντων καπνού, των λοιπών προϊόντων που εξομοιώνονται με αυτά (ηλεκτρονικά τσιγάρα, θερμαινόμενα προϊόντα καπνού κ.λπ.) και των αλκοολούχων ποτών σε άτομα κάτω των δεκαοκτώ ετών, αφετέρου στην αποτροπή της άμεσης και έμμεσης προώθησης των προϊόντων αυτών προς ανηλίκους, με ειδικές ρυθμίσεις αναφορικά με την εμπορική πρακτική, την πώληση, τη διάθεση αλλά και την είσοδο, παραμονή και εργασία τους σε χώρους πώλησης, διάθεσης και κατανάλωσης των προϊόντων αυτών». Η ΟΚΕ επισημαίνει επίσης ότι υπάρχουν ορισμένες ελλείψεις, όπως ότι το νομοσχέδιο δεν συμπεριλαμβάνει πρόβλεψη για την πώληση και διάθεση των προϊόντων αλκοόλ και καπνού, καθώς και για τον έλεγχο της ενηλικότητας ατόμων που προβαίνουν είτε σε τηλεφωνικές παραγγελίες είτε σε αγορά προϊόντων στο διαδίκτυο, ή και σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες παραγγελίας και διανομής προϊόντων.

Ερωτηματολόγιο από την ΕΚΠΟΙΖΩ; Πόσο φιλικές προς το περιβάλλον είναι οι αγορές μας σε ρούχα και παπούτσια; φωτο

Ένα ερωτηματολόγιο που βοηθά τους καταναλωτές να καταλάβουν πόσο φιλικές προς το περιβάλλον είναι οι αγορές τους σε ρούχα και παπούτσια και να κάνουν πιο «πράσινες» επιλογές, θα βρουν οι ενδιαφερόμενοι στην ηλεκτρονική σελίδα της Ένωσης Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ).

Η μόδα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας και κάθε αγορά – από μια απλή μπλούζα μέχρι ένα ζευγάρι παπούτσια – κρύβει πίσω της μια ολόκληρη αλυσίδα παραγωγής, μεταφοράς και κατανάλωσης πόρων. Πόσοι όμως από εμάς γνωρίζουμε το πραγματικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο των προϊόντων που αγοράζουμε;

Όπως σημειώνει η ΕΚΠΟΙΖΩ σε ανάρτησή της στην ηλεκτρονική σελίδα της, στην εποχή της οικολογικής κρίσης και της υπερκατανάλωσης, η ανάγκη για συνειδητές, φιλικές προς το περιβάλλον αγορές είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Παράλληλα, η πληθώρα περιβαλλοντικών ισχυρισμών από τις εταιρείες, πολλές φορές παραπλανητικών, δημιουργεί σύγχυση στους καταναλωτές.

Πόσο ενημερωμένος είναι ο καταναλωτής;

Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου VETtingGreen, δημιουργήθηκε ένα διαδραστικό ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης που στοχεύει να βοηθήσει τους καταναλωτές να κατανοήσουν τις αγοραστικές τους συνήθειες και να ενημερωθούν για, περισσότερο, οικολογικές και υπεύθυνες επιλογές.

Με τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου μπορούν:

  • να αξιολογήσουν κατά πόσο λαμβάνουν υπόψη τους περιβαλλοντικά κριτήρια όταν αγοράζουν ρούχα ή παπούτσια,
  • να αναγνωρίσουν τι σημαίνει πραγματικά βιώσιμο προϊόν,
  • να μάθουν να εντοπίζουν το «πράσινο ξέπλυμα» (greenwashing), δηλαδή τους ψευδείς ή παραπλανητικούς περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς ενός προϊόντος,
  • να ενημερωθούν για βιώσιμα υλικά και υπεύθυνες πρακτικές παραγωγής,
  • να λάβουν πρακτικές συμβουλές για πιο οικολογικές και συνειδητές αγορές.

Το ερωτηματολόγιο είναι σύντομο και μπορεί να συμπληρωθεί ανώνυμα ενώ όλα τα προσωπικά δεδομένα προστατεύονται σύμφωνα με τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων (GDPR) της ΕΕ.

«Οι καταναλωτικές επιλογές μας έχουν δύναμη. Αφού ενημερωθούμε, μπορούμε να κάνουμε πιο συνειδητές αγοραστικές επιλογές, να μειώσουμε το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα και να συμβάλλουμε στη μετάβαση σε μια πιο βιώσιμη και κυκλική οικονομία» υπογραμμίζει η ΕΚΠΟΙΖΩ και προσθέτει ότι, ταυτόχρονα, οι απαντήσεις που θα δοθούν στο ερωτηματολόγιο θα συμβάλουν στην ανάπτυξη καλύτερων πρακτικών περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, με στόχο την ενίσχυση της υπεύθυνης κατανάλωσης.