Θύμα βιασμού καθώς πήγαινε να πάρει νερό, η Ανιά, 15 ετών, είναι ανάμεσα στα 680.000 και πλέον παιδιά στην Αϊτή που έχουν εκτοπιστεί εξαναγκαστικά, λόγω της βίας των συμμοριών σε μια χώρα όπου, για τους μικρότερους και τις μικρότερες, κάθε μέρα είναι συνώνυμη με «αγώνα για την επιβίωση», τόνισε χθες Τετάρτη η UNICEF.
«Έχω υποστεί πολλά στη ζωή μου. Αν δεν είχα θάρρος, δεν θα ήμουν εδώ σήμερα», είπε στην υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για την παιδική ηλικία η Ανιά (το όνομά της έχει αλλαχτεί για την προστασία της), η οποία ξυλοκοπήθηκε και βιάστηκε ομαδικά από κακοποιούς.
Η έφηβη δυστυχώς δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό. Στην Αϊτή, «τα παιδιά δεν είναι πλέον μόνο παράπλευρες απώλειες. Στοχοποιούνται άμεσα», υπογράμμισε η UNICEF σε έκθεσή της που έδωσε στη δημοσιότητα χθες.
«Η Αϊτή είναι στα πρόθυρα διάλυσης, είναι ξεκάθαρο πως αυτή η γενιά δεν γίνεται να συνεχίσει να περιμένει να έρθει βοήθεια», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ρομπέρτο Μπένες, περιφερειακός διευθυντής της υπηρεσίας, αρμόδιος για τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική.
«Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να ξεχαστεί αυτή η γενιά», επέμεινε, εκφράζοντας την ανησυχία πως η κρίση στη φτωχότερη χώρα του δυτικού ημισφαιρίου γίνεται «αόρατη» εν μέσω άλλων κρίσεων σε παγκόσμια κλίμακα.
Το 2024, ο ΟΗΕ κατέγραψε στην Αϊτή 2.269 «σοβαρές παραβιάσεις» με θύματα 1.373 παιδιά, από τα οποία 213 δολοφονήθηκαν, 138 τραυματίστηκαν, 566 έγιναν θύματα σεξουαλικής βίας (406 βιάστηκαν, 160 υπέστησαν ομαδικούς βιασμούς) και 302 στρατολογήθηκαν από συμμορίες.
Το σύνολο αυτό είναι «σχεδόν πενταπλάσιο από εκείνο της περασμένης χρονιάς — και πιθανόν η εκτίμηση αυτή είναι πολύ κατώτερη της πραγματικότητας, καθώς στην πλειονότητά τους οι υποθέσεις αυτές δεν αναφέρονται σε περιοχές υπό τον έλεγχο ένοπλων οργανώσεων», επισημαίνεται στο κείμενο.
Η υπηρεσία εκτιμά ότι 2,7 εκατ. άνθρωποι, ανάμεσά τους 1,6 εκατ. γυναίκες και παιδιά, ζουν πλέον σε περιοχές που ελέγχονται από συμμορίες. Πρόκειται για σχεδόν το ένα τέταρτο του πληθυσμού της Αϊτής.
Στις περιοχές αυτές, ειδικά στην πρωτεύουσα Πορτ-ο-Πρενς, που πλέον έχει πέσει σχεδόν όλη στα χέρια των συμμοριών, «το τραύμα είναι η καθημερινότητα αναρίθμητων παιδιών», που γίνονται μάρτυρες φόνων, ή αναγκάζονται να τραπούν σε φυγή μέσα στη νύχτα.
«Να έχουν μέλλον»
«Αν οι υπηρεσίες προστασίας δεν αντιμετωπίσουν την κατάσταση έκτακτης ανάγκης αυτή, μια ολόκληρη γενιά διατρέχει κίνδυνο να μεγαλώσει μέσα στον φόβο, εκτεθειμένη μόνιμα στη βία και στην εκμετάλλευση», προειδοποιεί η UNICEF.
Με αυτό το φόντο, ο αριθμός των παιδιών που έχουν εκτοπιστεί – πολλά επανειλημμένα – εξαιτίας της βίας σχεδόν διπλασιάστηκε τον τελευταίο χρόνο, ξεπερνώντας τα 680.000, επί συνόλου 1,3 εκατ. εσωτερικά εκτοπισμένων πολιτών.
Ανήλικοι, που έχουν απομείνει σε πολλές περιπτώσεις μόνοι, βρίσκουν καταφύγιο σε εγκαταλελειμμένα κτίρια, σχολεία ή ευκαιριακά καταλύματα, όπου στοιβάζονται κι άλλοι εκτοπισμένοι, χωρίς πόσιμο νερό, ούτε αποχέτευση· οι συνθήκες αυτές ευνοούν την εξάπλωση ασθενειών, ιδίως της χολέρας.
Το 2025, πάνω από 3,3 εκατομμύρια παιδιά είχαν ανάγκη ανθρωπιστική βοήθεια, από 3 εκατομμύρια την περασμένη χρονιά, ενώ 1 εκατομμύριο ήταν αντιμέτωπα με σοβαρή διατροφική ανασφάλεια.
«Για τα παιδιά στην Αϊτή, αυτή η συσσώρευση κρίσεων είναι συνώνυμη με τον καθημερινό αγώνα για την επιβίωση, τα κλειστά σχολεία, τα κατακλυσμένα νοσοκομεία, την παιδική ηλικία που συντομεύουν η βία, η παραμέληση, η εκμετάλλευση κι η πείνα», υπογραμμίζει η UNICEF.
«Αυτό που θα ευχόμουν για τα παιδιά στην Αϊτή, κι όχι μόνο τα δικά μου, είναι να μπορούσαν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, να μάθουν κάποιο επάγγελμα, να έχουν μέλλον», συνοψίζει η Μπλαντέν (το όνομα της αλλάχτηκε από τη UNICEF για την προστασία της), μητέρα δυο παιδιών, που εκτοπίστηκε έπειτα από επανειλημμένες επιθέσεις συμμοριών στην Κενσκόφ, προάστιο της πρωτεύουσας Πορτ-ο-Πρενς.
Η στέρηση της πρόσβασης στην παιδεία είναι εξάλλου ανάμεσα στα πιο πιεστικά προβλήματα που επισημαίνονται στην έκθεση.
«Το εκπαιδευτικό σύστημα υφίσταται επίθεση (…) Τουλάχιστον το ένα παιδί στα τέσσερα στην Αϊτή είναι εκτός σχολείου», αναφέρει η UNICEF.
Κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο εξαναγκαστικής στρατολόγησης από τις συμμορίες. «Παιδιά ηλικίας ενίοτε κάτω των 10 ετών αναγκάζονται να φέρουν όπλα, να παραφυλάνε ή να επιδίδονται σε άλλα επικίνδυνα καθήκοντα».
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έδωσε πράσινο φως στα τέλη Σεπτεμβρίου για να μεταμορφωθεί η πολυεθνική αποστολή υποστήριξης της αϊτινής αστυνομίας υπό την ηγεσία της Κένυας σε δύναμη που θα δρα εναντίον συμμοριών, πιο ισχυρή, ώστε να καμφθεί η βία των συμμοριών που λυμαίνονται τη χώρα, καθώς η Αϊτή αντιμετωπίζει επί δεκαετίες πολυδιάστατη κρίση, πολιτική, ανθρωπιστική και ασφαλείας.
