Η Πανδώρα Μαμελετζή «μπήκε» στο «Σπίτι» του Δήμητρη Καραντζά και γράφει για την πολυαναμενόμενη περφόρμανς-επιστροφή στη Στέγη που «μιλά» ηχηρά για τον εθισμό στην εικόνα, για τη βία που μας ταΐζει και τελικά για την πραγματικότητα που είναι αναπόφευκτη
Δύο άνθρωποι, ένα ζευγάρι, ένα σπίτι, ένα παράθυρο. Και από εκεί και πέρα ο εξωτερικός κόσμος. Η ησυχία της γειτονιάς και η φασαρία της χαοτικής πόλης.
Η Αλεξία Καλτσίκη και ο Φιντέλ Ταλαμπούκας, έχοντας ξανασυνεργαστεί με τον Δημήτρη Καραντζά– ενσαρκώνουν το ζευγάρι που στο πλαίσιο μιας αέναης ρουτίνας, πληρώνει λογαριασμούς, τακτοποιεί τα ψώνια του σούπερ μάρκετ, συγυρίζει, σιδερώνει.. Βρίσκουν χρόνο να διαβάσουν ένα βιβλίο αλλά δεν ρίχνουν ούτε μια ματιά έξω από το παράθυρο, δεν παρατηρούν καν τους τυχόν περαστικούς.
Οι κινήσεις τους στην αρχή είναι αργές ενώ τον ρυθμό δίνει ο γνώριμος σε κάθε νοικοκυριό ήχος του πλυντηρίου, ο οποίος καλύπτει σχεδόν τις συνομιλίες τους. Ώσπου το παράθυρο- κλειδαρότρυπα μετατρέπεται σε παράθυρο χωνευτήρι, από το οποίο παρελαύνουν διαφορετικές εκφάνσεις της βίας της εποχής μας και ακραίες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας του 21ου αιώνα. Και τότε, η ένταση μεγαλώνει, οι κινήσεις γίνονται σπασμωδικές, και ο λόγος γίνεται χείμαρρος- καθηλωτικός ο μονόλογος της Καλτσίκη. Η βία εισβάλει μέσα στο σπίτι και το καταφύγιο καταρρέει σαν χάρτινος πύργος. Την σιωπή διαδέχεται ο ήχος από τα συντρίμμια.
Μοναδική σύλληψη αναδεικνύεται το σκηνικό της Κλειούς Μπομπότη. Στην αρχή νιώθεις άβολα που δεν μπορείς να δεις καλά από τη θέση του θεατή όλες τις πλευρές του σπιτιού-κελιού, ενώ στη συνέχεια εκπλήσσεσαι για το πόσο «ανοιχτή» μπροστά στα μάτια μας είναι η καταστροφή. Παράλληλα, η ταινία της Γκέλυς Καλαμπάκα που από μικρό παράθυρο μεταμορφώνεται σε ένα τεράστιο video wall (με πιξελαρισμένες εικόνες) καταλαμβάνοντας όλη την σκηνή, είναι εξίσου σημαντική για αυτό το νέο έργο-παραβολή του Δημήτρη Καραντζά που λειτουργεί τόσο ρεαλιστικά όσο και λυρικά.
Οι δύο κεντρικοί ήρωες συνεχίζουν να φροντίζουν τον μικρόκοσμό τους, αρνούνται την σκληρή πραγματικότητα έξωθεν και εξαναγκάζονται στο να την ανέχονται μέχρι το τέλος. Η δυστοπία όμως είναι εδώ και η απονεύρωσή μας είναι περισσότερο επικίνδυνη.
«Το απέναντι σπίτι, όταν πέθαναν αυτοί που μένανε, έγινε δάσος, φύτρωσαν ρίζες και χορτάρια και όλες οι πρασινάδες και τα δέντρα άρχισαν να πνίγουν το κτίριο. Έφυγαν οι άνθρωποι, ήρθε η φύση και ίσως, τελικά, πάντα δάσος να έπρεπε να είναι εκεί κι όχι άνθρωποι». Αλεξία Καλτσίκη- Η γυναίκα
Μια παράσταση που δεν πρέπει να χάσει κανείς καθώς ούσα επίκαιρη, συμπεριλαμβάνει τον θεατή πολύ εύκολα μέσα στα οικεία δρώμενα. Από έναν δημιουργό που δεν παραλείπει πότε να μας θυμίζει ότι αξίζει πάντα να παρακολουθούμε κάθε του νέα δουλειά.
Λίγα λόγια για τον δημιουργό
Δέκα χρόνια πριν, το 2013, έκανε το ντεμπούτο του στη Στέγη ο Δημήτρης Καραντζάς, με το έργο του Δημήτρη Δημητριάδη, «Ο κυκλισμός του τετραγώνου», για τις εξαντλητικές εξισώσεις των ερωτικών σχέσεων. Έναν χρόνο μετά, το καλοκαίρι του 2014, η παράσταση παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ της Αβινιόν, με την εφημερίδα “Libération” να τη χαρακτηρίζει «μια από τις καλύτερες παραγωγές της διοργάνωσης». Η παράσταση ανέβηκε και στο Ίδρυμα Calouste Gulbenkian στη Λισαβόνα.
Μετά τον «Κυκλισμό του Τετραγώνου», ο Δημήτρης Καραντζάς επανήλθε στη Στέγη άλλες δύο φορές. Το 2017 σκηνοθέτησε, στο πλαίσιο της Εφηβικής Σκηνής, τα «Κύματα» της Virginia Woolf, , έναν ύμνο στη φιλία, στον έρωτα, στη διαφορετικότητα. Το 2018 ανέβασε το έργο του πολυβραβευμένου σεναριογράφου Ευθύμη Φιλίππου, «Ρομπ/Rob»: μια παράδοξη τελετή γύρω από τη βία, με πηγή έμπνευσης το «Ρομπέρτο Τσούκο» του Bernard-Marie Koltès, το οποίο παρουσιάστηκε και στο Le Lieu Unique της Ναντ τον Απρίλιο του 2019.
«Το Σπίτι» σηματοδοτεί την πρώτη, μετά από δώδεκα χρόνια, δραματουργική απόπειρα του Δημήτρη Καραντζά, σε συνεργασία με την Γκέλυ Καλαμπάκα, για τη δημιουργία ενός πρωτότυπου έργου, ύστερα από ανάθεση της Στέγης. Στο παρελθόν έχει σκηνοθετήσει τα έργα του, «Χιόνι στο στόμα» (η πρώτη παράστασή του, σε ηλικία 19 ετών, που παρουσιάστηκε τον Μάιο του 2008 στο Θέατρο του Νότου [Θέατρο Αμόρε]) και «Η γυναίκα που κάθεται» (2011) στο Θέατρο Άρτι.
Η παράσταση είναι ένα πολυμεσικό πείραμα με βασικά εργαλεία την εικόνα, την κίνηση και τη σιωπή, αντλώντας έμπνευση από το διήγημα του Julio Cortázar «Το Σπίτι» (1946), το μονόπρακτο θεατρικό έργο της Λούλας Αναγνωστάκη «Η Παρέλαση» (1965) και αρχιτεκτονικές έρευνες για την πρόσληψη του ανοίκειου.
Το 2018, ως Onassis AiR fellow, ο Δημήτρης Καραντζάς πραγματοποίησε έρευνα πάνω στο αρχαίο δράμα, παρακολούθησε παραστάσεις και συνάντησε φορείς σε σημαντικά ευρωπαϊκά φεστιβάλ και οργανισμούς που εστιάζουν στη σύγχρονη περφόρμανς: Kunstenfestivaldesarts (Βρυξέλλες), Alcantara (Λισαβόνα), Théâtre de la Ville (Παρίσι), Vooruit Arts Centre (Γάνδη) κ.ά.
https://www.onassis.org/el/whats-on/the-house-dimitris-karantzas
