Ο Χρήστος Νομικός βρέθηκε στο θέατρο Πορεία και παρακολούθησε την παράσταση «Όταν έκλαψε ο Νίτσε», του Irvin D. Yalom, σε σκηνοθεσία των Ακύλλα Καραζήση & Νίκου Χατζόπουλου και μας μεταφέρει τις εντυπώσεις του

Λίγα λόγια για το έργο και τους συντελεστές

Δύο μεγάλες προσωπικότητες του 19ου αιώνα σε κρίση μέσης ηλικίας. Μια εμπνευσμένη διαδικασία διπλής ψυχοθεραπείας. Επί σκηνής ξετυλίγεται η ανθρώπινη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στον θεραπευτή και στον θεραπευόμενο. Δύο ανθρώπων που ο καθένας έχει τις δικές του ανάγκες και αδυναμίες. Ο Νίτσε θα κλάψει, αλλά και ο Μπρόιερ θα λυτρωθεί. Η διαδικασία της κατανόησης της ανθρώπινης ψυχής έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας αστυνομικής ιστορίας: αναζήτηση στοιχείων, απρόβλεπτες εξελίξεις, εμφάνιση σχεδόν ανυπέρβλητων εμποδίων, ακόμα και κίνδυνο θανάτου.

Τρεις άντρες ζωντανεύουν το έργο, πότε ως αφηγητές και πότε υποδυόμενοι ρόλους. Οι ποθητές γυναίκες, η εκρηκτική Λου Σαλομέ, η ευάλωτη Άννα Ο., η σταθερή κυρία Μπρόιερ παρουσιάζονται μέσα από τα μάτια και τη φωνή των ανδρών σε μια ιστορία όπου εκείνες έχουν τον πρωταρχικό ρόλο.

Δύο εκπληκτικές επιστολές που ανακαλύφθηκαν πριν μερικά χρόνια δείχνουν ότι η φανταστική συνάντηση που εμπνεύστηκε ο Ίρβιν Γιάλομ μεταξύ Νίτσε, Μπρόιερ και του νεαρού Φρόιντ θα μπορούσε να έχει συντελεστεί στην πραγματικότητα. Έχουμε την απίθανη περίπτωση όπου 140 χρόνια μετά τα γεγονότα και 30 χρόνια από τη συγγραφή του μυθιστορήματος, η πραγματικότητα έρχεται να επιβεβαιώσει τον Συγγραφέα!

Μέσα από μια σειρά μυστικές συμφωνίες, ο μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος Φρήντριχ Νίτσε και ο Αυστριακός γιατρός Γιόζεφ Μπρόιερ, ένας από τους πατέρες της ψυχανάλυσης, συναντιούνται στη Βιέννη του 19ου αιώνα, σε μια εμπνευσμένη διαδικασία διπλής ψυχοθεραπείας.

Σ’ αυτήν την περιπέτεια υπαρξιακής αναζήτησης δύο μοναδικών ανθρώπων εμπλέκονται ένας νεαρός ειδικευόμενος γιατρός ονόματι Ζίγκμουντ Φρόυντ, μια θυελλώδης γυναίκα-ίνδαλμα ποιητών και ψυχιάτρων, η Λου Σαλομέ, και μια σαγηνευτική ασθενής, η Άννα Ο., που στοιχειώνει την ψυχή του γιατρού της. Ο διάσημος ψυχίατρος Irvin D. Yalom επινοεί στο μυθιστόρημα αυτό τη συνάντηση δύο ιστορικών προσώπων στη μητρόπολη των διανοητικών ζυμώσεων του 19ου αιώνα, τη Βιέννη, δίνοντας μια ερμηνευτική εκδοχή της γέννησης της ψυχοθεραπείας και της σχέσης της με την υπαρξιακή φιλοσοφία. Η ψυχοθεραπευτική περιπέτεια που ξετυλίγεται κόβει την ανάσα καθώς αποκαλύπτει βήμα- βήμα την ιαματική δύναμη της αληθινής σχέσης.

Η θεατρική διασκευή της θεατρολόγου και μεταφράστριας του Γιάλομ στην Ελλάδα, Ευαγγελίας Ανδριτσάνου, επικεντρώνεται κυρίως στην ιδιαίτερη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στον θεραπευτή και στον θεραπευόμενο, όπως την παρακολουθούμε να ταλαντεύεται σε τεντωμένο σκοινί σ’ αυτή την παράδοξη αμοιβαία ψυχοθεραπεία.

Η Γνώμη μας για την παράσταση

Οι καλές θεατρικές παραστάσεις δεν λείπουν τα τελευταία χρόνια από το ελληνικό θέατρο, ευτυχώς. Mερικές όμως, ξεπερνούν τα όρια της θεατρικής σύμβασης και αποτελούν πραγματική ψυχαγωγία-μυσταγωγία, προσφέροντας στο κοινό και μία ευκαιρία για… ενδοσκόπηση και…αυτοβελτίωση .

Μια διαδικασία που προκύπτει μέσα από ένα πρίσμα ανάλυσης του εαυτού μας , όταν αυτό βέβαια είναι και το επιθυμητό από εμάς τους θεατές, που παρακολουθούμε μεν στο σκοτάδι, αλλά επί της ουσία λειτουργούμε ως…συμπρωταγωνιστές.

Στη μέθεξη μιας τέτοιας παράστασης βρεθήκαμε μια γλυκιά βραδιά του Νοέμβρη και αισθανθήκαμε βαθιά ικανοποίηση, αλλά και έναν υγιή προβληματισμό αναφορικά με τις ανθρώπινες σχέσεις, τις κρυμμένες ευαισθησίες και τις βαθιές αλήθειες μας.

Με εξαιρετικές και πειστικές ερμηνείες και από τους τρεις πρωταγωνιστές, με ιδιαίτερες χιουμοριστικές πινελιές και στο τέλος μια θριαμβεύουσα ανθρωπιά, η παράσταση καταφέρνει να κατακτήσει το κοινό, συγκινώντας και ταυτόχρονα αφυπνίζοντας.

Σε υψηλό επίπεδο και η σκηνοθεσία που συνυπογράφουν οι καταξιωμένοι δημιουργοί, Α. Καραζήσης και Ν. Χατζόπουλος, η οποία  μέσα από την λιτότητα -αλλά και τις καινοτομίες της- αναδεικνύει την δύναμη του κειμένου και των νοημάτων του.

Η μουσική, το ηχητικό περιβάλλον, η ενδυματολογική και σκηνογραφική προσέγγιση των ικανών συντελεστών της παράστασης, αναδεικνύουν συνολικά το σκηνικό αποτέλεσμα,  που κρατάει σε εγρήγορση τον θεατή παρά τη μεγάλη διάρκεια της (σχεδόν δυόμιση ώρες!).

Η έναρξη της παράστασης ιδιαίτερα ευφυής επίσης, εφορμά κυριολεκτικά από το φουαγιέ του θεάτρου και προϊδεάζει κατάλληλα τους θεατές για όσα επακολουθούν.

ΌΤΑΝ ΈΚΛΑΨΕ Ο ΝΙΤΣΕ: Μία πραγματικά αξιόλογη παράσταση που αξίζει να δείτε ειδικά όσες και όσοι έχετε τη διάθεση και το θάρρος να ψάξετε μέσα σας αρχέγονες αλήθειες και την ίδια την πηγή των συναισθημάτων!

Συντελεστές

Συγγραφέας:  IRVIN D. YALOM

Θεατρική διασκευή: Ευαγγελία Ανδριτσάνου

Σκηνοθεσία: Ακύλλας Καραζήσης, Νίκος Χατζόπουλος

Σκηνικό – Κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου

Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής

Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου

Βοηθός σκηνοθέτη: Φαίη Κοτσιλίτη

Βοηθός σκηνογράφου – ενδυματολόγου: Έμιλυ Κουκουτσάκη

Παραγωγή: Γιώργος Λυκιαρδόπουλος-Λυκόφως ΑΜΚΕ

Διεύθυνση Παραγωγής: Κατερίνα Μπερδέκα

Οργάνωση Παραγωγής: Ρόζα Καλούδη

Επιμέλεια εικόνας: Dasc Branding

Φωτογραφίες: Πάνος Γιαννακόπουλος

Ερμηνεύουν

Φρίντριχ Νίτσε – Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης

Γιατρός Γιόζεφ Μπρόιερ – Γιάννης Κότσιφας

Ζίγκμουντ Φρόιντ – Μάνος Βαβαδάκης

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ- ΘΕΑΤΡΟ ΠΟΡΕΙΑ

Από 5 Νοεμβρίου 2025

Τετάρτη: 19.00

Πέμπτη & Παρασκευή: 20.00

Σάββατο: 21.00

Κυριακή: 17.00