Ο Σωτήρης Γεωργίου καταπιάνεται με τα νέα στοιχεία ερευνών για τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης
Σας έχω πει πολλές φορές τις απόψεις μου για την κλιματική αλλαγή που είναι κλιματική κρίση. Αν κάποιος ζει σε δικό του κόσμο μπορεί να βλέπει φαντάσματα. Τα δεδομένα δεν επιδέχονται όμως αμφισβήτηση και ήδη στην Ελλάδα βιώσαμε τον πιο ζεστό Οκτώβρη έχοντας ξεχάσει την έννοια φθινόπωρο, ενώ το πιο ζεστό όλων των εποχών έχω την αίσθηση ήταν και το πρώτο δεκαήμερο του Νοέμβρη.
Τα ευρήματα για τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης που είναι και αυτή σε εξέλιξη και άρα γίνονται ακόμα χειρότερα, διευρύνονται κάθε μέρα πιστοποιώντας το δυστοπικό περιβάλλον που ζούμε. Μια από τις μεγαλύτερες επιπτώσεις είναι η ζέστη και οι καύσωνες διαρκείας που είδαμε φέτος το Οκτώβρη στην Δυτική ειδικά Ευρώπη να έχουμε και 35άρια! Αν το έλεγες αυτό παλιά θα σε έλεγαν τρελό! Το ερώτημα είναι τι κάνουμε και τι θα κάνουμε παγκοσμίως.
Η ετήσια έκθεση που συντονίζεται από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO) για την κατάσταση των κλιματικών υπηρεσιών εστιάζει φέτος στην υγεία. Και επισημαίνει τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν για την υποστήριξη του τομέα της υγείας ενόψει των πιο ακραίων καιρικών συνθηκών και της κακής ποιότητας του αέρα, των μεταβαλλόμενων προτύπων μολυσματικών ασθενειών και της επισιτιστικής και υδατικής ανασφάλειας.
«Σχεδόν ολόκληρος ο πλανήτης βίωσε φέτος καύσωνες. Η εμφάνιση του Ελ Νίνιο το 2023 θα αυξήσει σημαντικά την πιθανότητα να σπάσει περαιτέρω το ρεκόρ θερμοκρασίας, προκαλώντας ακραία ζέστη σε πολλά μέρη του κόσμου και στους ωκεανούς, και καθιστώντας την πρόκληση ακόμη μεγαλύτερη», επισημαίνει με αφορμή τη δημοσιοποίηση της έκθεσης ο Γενικός Γραμματέας του WMO, καθηγητής Petteri Taalas.
Ένα ειδικό τμήμα είναι αφιερωμένο στην ακραία ζέστη, η οποία προκαλεί τη μεγαλύτερη θνησιμότητα από όλα τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Και διαβάζουμε ότι η θνησιμότητα που σχετίζεται με τη ζέστη θα μπορούσε να είναι 30 φορές υψηλότερη συγκριτικά με ό,τι καταγράφεται σήμερα. Μεταξύ 2000 και 2019, οι εκτιμώμενοι θάνατοι λόγω ζέστης ήταν περίπου 489.000 ετησίως, με ιδιαίτερα υψηλή επιβάρυνση στην Ασία (45%) και την Ευρώπη (36%). Οι ακραίες συνθήκες καύσωνα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2022, εκτιμάται ότι προκάλεσαν πάνω από 60.000 θανάτους σε 35 ευρωπαϊκές χώρες. Πάμε και στην συνέχεια όμως. Οι καύσωνες επιδεινώνουν την υπάρχουσα ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία είναι ήδη υπεύθυνη για περίπου επτά εκατομμύρια πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο και αποτελεί τον τέταρτο μεγαλύτερο παράγοντα κινδύνου για την υγεία.
Μια άλλη παράμετρος είναι ότι η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τους κινδύνους επισιτιστικής ανασφάλειας. Την περίοδο 2012-2021, η έκταση γης που επηρεάστηκε από ακραία ξηρασία για τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο αυξήθηκε κατά 29%, σε σχέση με την περίοδο 1951-1960. Οι επιδεινούμενες επιπτώσεις της ξηρασίας και των ημερών καύσωνα συνδέθηκαν με επιπλέον 98 εκατομμύρια άτομα που ανέφεραν μέτρια έως σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια το 2020 σε σχέση με την ετήσια περίοδο 1981-2010, σε 103 χώρες που αναλύθηκαν.
Τα πράγματα είναι όμως ακόμα χειρότερα. Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι μελλοντικοί κίνδυνοι για την υγεία της ανθρωπότητας από τραυματισμούς, ασθένειες και θάνατο, θα αυξηθούν λόγω των πιο έντονων και συχνών ακραίων θερμοκρασιών, κυκλώνων, καταιγίδων, πλημμυρών, ξηρασιών και πυρκαγιών. Αναμένεται ότι πάνω από το 50% της υπερβάλλουσας θνησιμότητας που θα προκύψει από την κλιματική αλλαγή έως το 2050 θα συμβεί μάλιστα στην Αφρική.
Και εδώ μια άλλη επισήμανση. Αύξηση των θανάτων καρδιαγγειακής αιτιολογίας από την υπερθέρμανση του πλανήτη προβλέπουν οι επιστήμονες για το διάστημα 2036 – 2065, σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη που εκπονήθηκε με τη στήριξη των αμερικανικών Ινστιτούτων Υγείας (NIH) και δημοσιεύεται στο Circulation.
Αν και σήμερα μόλις το 1% των θανάτων καρδιαγγειακής αιτιολογίας αποδίδεται στις υψηλές θερμοκρασίες, το μοντέλο των ερευνητών, κατέληξε ότι η αύξηση του ποσοστού θα επέλθει από τον συνδυασμό ανόδου του υδραργύρου στους 32°C τουλάχιστον καθημερινά και υποκείμενων νοσηροτήτων ή κοινωνικοοικονομικών μειονεξιών όπως η έλλειψη κλιματισμού και η διαβίωση σε θερμικές αστικές νησίδες. Και έτσι θα κινδυνεύουν περισσότεροι οι κάτοικοι της Αφρικής βασικά και οι ενήλικες άνω των 65 ετών, Προφανώς λόγω της υπερβολικής ζέστης που ήδη δημιουργεί προβλήματα στην Αφρική αλλά και σε ανθρώπους μεγάλης ηλικίας που δεν έχουν τα απαραίτητα μέτρα (π χ κλιματιστικά)για την προστασία τους από τις υψηλές θερμοκρασίες.
Σύμφωνα με τον συγγραφέα της μελέτης Sameed A. Khatana, M.D., M.P.H., καρδιολόγο και Επίκουρο Καθηγητή Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια στη Φιλαδέλφεια, οι αυξανόμενες επιπτώσεις από τις ακραίες θερμοκρασίες στις επόμενες δεκαετίες εγείρουν σοβαρά ζητήματα νέων και υφιστάμενων ανισοτήτων στην υγεία. Και είναι αλήθεια αυτό καθώς θα έχει να κάνει και με τον τρόπο που ζει την καθημερινότητα του κάποιος.
Ακόμα στις ΗΠΑ οι ερευνητές εκτιμούν ότι η θνησιμότητα από καρδιαγγειακές αιτιολογίες λόγω ζέστης θα αυξηθεί 2,6 φορές για τον γενικό πληθυσμό (από 1.651 σε 4.320) εάν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου διατηρηθούν στο ελάχιστο επίπεδο. Και πιθανώς να υπερτριπλασιαστει αν οι εκπομπές αυξηθούν σημαντικά, φθάνοντας τους 5.491. Η έρευνα επίσης κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στα άτομα με υποκείμενες παθήσεις όπως ο διαβήτης και η καρδιαγγειακή νόσος, τα οποία πρέπει λαμβάνουν επιπλέον μέτρα ασφαλείας για να μειώσουν τις πιθανότητες εμφράγματος, ακανόνιστου καρδιακού ρυθμού ή εγκεφαλικού επεισοδίου σε περιόδους καύσωνα.
Συνεπώς μπαίνουμε σε ένα άκρως δυστοπικό τοπίο από όλες τις πλευρές αν δεν αλλάξει κάτι άμεσα. Και η ζέστη και η υπερθέρμανση μόνο σαν αριθμοί φέρνουν σοβαρά προβλήματα υγείας και καρδιάς. Και φυσικά εδώ δεν έχουμε υπολογίσει τους θανάτους που θα έρθουν από την έλλειψη νερού, τροφής, από τις φυσικές καταστροφές απόρροια της κλιματικής κρίσης και υπερθέρμανσης και φυσικά την οικονομική ζημία
