Η Λίλα Παπαπάσχου γράφει για τη διαχρονική γοητεία των παλαιότερων σειρών μυστηρίου, που ενώ δεν διαθέτουν υπερσύγχρονα εφέ, ακραίες σκηνές βίας/σεξ ή άλλα εμπορικά «τερτίπια», συνεχίζουν να αφορούν το τηλεοπτικό κοινό με την αριστοτεχνική πλοκή, τα υπέροχα σκηνικά και κοστούμια τους, αλλά κυρίως με τις αριστοτεχνικές ερμηνείες των εξαίρετων πρωταγωνιστών τους
Έχω δηλώσει και στο παρελθόν ότι είμαι φαν των σειρών μυστηρίου και δη αυτών που βασίζονται στα βιβλία της «ηγέριας» του είδους, της Άγκαθα Κρίστι. Ειδικά τώρα το χειμώνα που ο καιρός δημιουργεί το κατάλληλο σκηνικό για κουβερτούλα, ποπ κορν και τηλεοπτικούς μαραθώνιους ο Ηρακλής Πουαρό και η Μις Μαρπλ έχουν την τιμητική τους. Όταν όλα τα άλλα φαίνονται δυστοπικά, κοινότοπα και καταθλιπτικά, οι ιστορίες της ευφάνταστης συγγραφέα, μοιάζουν σαν το πιο τρυφερό…καταφύγιο.
Ο ιδιόρρυθμος, πανέξυπνος και πάντα αποτελεσματικός Hercule Poirot, ο Βέλγος ντετέκτιβ που συχνά παρεξηγείτε ως Γάλλος, βρήκε την τέλεια ενσάρκωσή του στο πρόσωπο του εξαιρετικού σερ Ντέιβιντ Σουσέι (Sir David Courtney Suchet).
Τον υποδύθηκαν φυσικά κι άλλοι καταξιωμένοι ηθοποιοί όπως οι Τζον Μόφατ, Άλμπερτ Φίννεϋ, Πήτερ Ουστίνοφ, Ίαν Χολμ, Τόνυ Ράνταλ, Άλφρεντ Μολίνα, Όρσον Ουέλλς και Κέννεθ Μπράνα, αλλά μπροστά στην ανεπανάληπτη ερμηνεία του βρετανού ηθοποιού, όλοι οι άλλοι…ωχριούν.
Ο κόσμος αγάπησε πολύ αυτόν τον περίεργο τύπο, που περπατάει παράξενα και έχει εμμονή με τη λεπτομέρεια. Αυτόν τον κομψό δανδή με το περίτεχνο μουστάκι που επί σειρά ετών επιλύει τα πιο περίπλοκα μυστήρια, χάρη στα little green cells του, που λειτουργούν περίφημα.
Μαζί του μία αναπάντεχη ντριμ τιμ. Ο Λοχαγός Χέιστινγκς, πιστός του συνεργάτης, η Μις Λέμον, αφοσιωμένη γραμματέας του και φυσικά ο Επιθεωρητής Τζαπ, φίλος και συνοδοιπόρος του. Όλοι απολαυστικοί και αγαπημένοι.
Από την άλλη, η γλυκιά ηλικιωμένη Μις Μαρπλ, με τα παστέλ συνολάκια και τη φιλοπερίεργη φύση, βρίσκεται «κατά διαβολική σύμπτωση» στο επίκεντρο των γεγονότων, αποκαλύπτοντας πάντα τους ενόχους. Εκείνη, αν και πιο μοναχική, βρίσκει πάντα συντροφιά στις αστυνομικές αναζητήσεις της, έχοντας ως ορμητήριο το γραφικό χωριουδάκι Σεντ Μερι Μιντ.
Η «δαιμόνια» Μις Τζέιν Μαρπλ πρωταγωνιστεί σε 12 μυθιστορήματα και 21 διηγήματα της Α. Κρίστι εξιχνιάζοντας διάφορα μυστήρια και εγκλήματα. Πολλά από αυτά έχουν ζωντανέψει επί της οθόνης με γνωστές ηθοποιούς να ενσαρκώνουν την πιο ανατρεπτική ερασιτέχνη ντετέκτιβ όλων των εποχών. Ανυπέρβλητες όμως παραμένουν οι ερμηνείες των συμπαθέστατων Τζέραλντιν ΜακΓιούαν (σεζόν 1-2-3) και Τζούλια Μακένζι (σεζόν 4-5-6).
Οι Τζέραλντιν ΜακΓιούαν (σεζόν 1-2-3) και Τζούλια Μακένζι (σεζόν 4-5-6) έλαμψαν ως Μις Μαρπλ
Τι είναι όμως αυτό που κάνει αυτές τις «παλιακές» σειρές τόσο ελκυστικές στα μάτια των σύγχρονων τηλεθεατών που έχουν δει πλέον τα πάντα και δύσκολα σοκάρονται ή εντυπωσιάζονται; Χμ…από που να αρχίσουμε; Έχουμε και λέμε….
Υψηλή αισθητική, ενδιαφέρουσα πλοκή, ολοκληρωμένες ερμηνείες και φλεγματικό χιούμορ. Το γέλιο συνυπάρχει με το σασπένς και τα κοραλλί ή κατακόκκινα χείλη και νύχια των γυναικών, αποκαλύπτουν femme fatale ή ρομαντικές ηρωίδες, βγαλμένες από τις σελίδες κάποιου περιοδικού του μεσοπολέμου.
Μέσα από αυτές τις σειρές αναδεικνύεται επίσης το παρασκήνιο της νεότερης ευρωπαϊκής (και όχι μόνο) ιστορίας και η κοινωνική διαστρωμάτωση της εποχής, ενώ η αστική τάξη μπαίνει στο μικροσκόπιο της διεισδυτικής πένας της Α. Κρίστι.
Κάπου ανάμεσα στον Α’ και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και λίγο μετά, στο Λονδίνο και την αγγλική εξοχή, οι άνθρωποι παραμένουν άνθρωποι με πάθη και εγκληματικές τάσεις. Σίγουρα πολλά στοιχεία των σειρών αυτών μπορεί να μας φαίνονται αναχρονιστικά και κάπως παρωχημένα, αλλά αν ρίξουμε μία προσεκτική ματιά γύρω μας, θα διαπιστώσουμε πως οι κοινωνίες συντηρητικοποιούνται.
Το ίδιο και η ελληνική (και όχι μόνο) τηλεόραση. Είτε πρόκειται για σειρά , είτε για διαφήμιση, κοινός παρονομαστής η παράδοση, το χωριό, η γιαγιά κι ο παππούς και ό,τι τέλος πάντων θυμίζει ελληνική ύπαιθρο.
Έχω την αίσθηση πως μετά κι από τις πρόσφατες αμερικανικές εκλογές, διαφαίνεται πλέον ξεκάθαρα πως το μόνο σίγουρο μέλλον είναι η επιστροφή στο….παρελθόν. Εκεί όπου «ζουν» ο Ηρακλής και η Τζέιν, αν και οι ίδιοι βρίσκονται μπροστά από την εποχή τους. Παραμένοντας αδιαφιλονίκητα….αντισυμβατικοί! Όσο για την vintage γοητεία τους…αδιαφιλονίκητη κι αυτή.
