Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, ο Σωτήρης Γεωργίου δράττεται της ευκαιρίας να θυμίσει τι σημαίνει άντρας σε μια εποχή που οι έννοιες χάνονται ή αλλοιώνονται!

Καταρχάς η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, με απόφασή της στις 17 Δεκεμβρίου 1999, ανακήρυξε την 25η Νοεμβρίου και ημέρα της Αγίας Αικατερίνης, ως Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών για να αναδείξει ένα σημαντικό πρόβλημα με παγκόσμια διάσταση.

Σύμφωνα με έρευνα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA,2014), περίπου 13 εκατομμύρια γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχουν πέσει θύματα σωματικής βίας, ήτοι ποσοστό 7 % των γυναικών ηλικίας 18–74 ετών, 3,7 περίπου εκατομμύρια γυναίκες έχουν υποστεί σεξουαλική βία ήτοι ποσοστό 2 % των γυναικών ηλικίας 18–74 ετών. Ακόμα μία στις 20 γυναίκες (δηλ. 5 %) έχει πέσει θύμα βιασμού από την ηλικία των 15 ετών και άνω και 18 % έχουν πέσει θύματα εξακολουθητικής παρενόχλησης από την ηλικία των 15 ετών και άνω.

Επίσης, περίπου το 12 % των γυναικών έχουν βιώσει κάποια μορφή σεξουαλικής κακοποίησης ή κάποιο συναφές περιστατικό από κάποιον ενήλικα πριν από την ηλικία των 15 ετών. Τέλος σχεδόν το ήμισυ όλων των γυναικών στην ΕΕ (53 %) αυτοπεριορίζουν τις μετακινήσεις τους σε δημόσιο χώρο από φόβο μήπως υποστούν σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση (πηγή https://www.sansimera.gr/worldays/74).

Τα νούμερα είναι τραγικά και είναι ακόμα χειρότερα καθώς πολλές γυναίκες κακώς δεν τολμούν να προχωρήσουν σε καταγγελία και έτσι η βία παραμένει και δεν καταγράφεται. Ειδικά μάλιστα στην εποχή της πανδημίας, σε πολλές οικογένειες καταγράφηκε έξαρση της βίας μιας και όταν δεν υπάρχουν υγιείς σχέσεις αυτό είναι το επακόλουθο για πολλές περιπτώσεις. Ακόμα και στην πατρίδα μας τα νούμερα είναι ανησυχητικά και σε μια εποχή που στις ανεπτυγμένες χώρες και στην πατρίδα μας η γυναίκα έχει μετά από κόπο κερδίσει την ισότητά της, εν τούτοις η βία όχι απλά δεν έχει εκλείψει αλλά διευρύνεται.

Τα προβλήματα της εποχής δεν αποτελούν ουδεμία δικαιολογία για ένα άντρα να ασκήσει οποιασδήποτε μορφής βίας σε μια γυναίκα. Δυστυχώς βέβαια το όλο θέμα έχει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις καθώς η βία κατά των γυναικών έχει πολλαπλές προεκτάσεις και εξίσου σημαντική είναι και η ψυχολογική βία που βιώνουν οι γυναίκες ειδικά στο κομμάτι της εργασίας. Και που τους επηρεάζει αρνητικά την ζωή. Την ώρα που η γυναίκα δείχνει στον ανεπτυγμένο κόσμο πιο δυνατή από ποτέ, την ίδια ώρα κινδυνεύει ακόμα περισσότερο από την έξαρση της βίας σε όλα τα επίπεδα. Φυσικά οι γυναίκες είναι θύματα της βίας και σε πολύ σοβαρό επίπεδο με το περίφημο trafficking.

Αυτά είναι πολύ σοβαρά θέματα όπως και η αντιμετώπιση των γυναικών σε χώρες με άλλα ήθη και έθιμα που η γυναίκα ζει σαν παιδί ενός κατώτερου Θεού και είναι απορίας άξιον πως σε ένα κόσμο που κάνει άλματα ελευθερίας σε πολλά επίπεδα, εκεί η γυναίκα ακόμα και σήμερα αντιμετωπίζεται με βάναυσο σε πολλές περιπτώσεις τρόπο και βασικά σε ψυχολογικό επίπεδο.

Και στην πατρίδα μας όλοι ακούμε ή έχουμε γνωστούς μας που ασκούν σωματική και ψυχολογική βία στις γυναίκες. Ο άντρας στις παλιές εποχές ακούγαμε πολύ κακώς ότι πρέπει να είναι ο άντρας ο πολλά βαρύς με ότι αυτό συνεπάγεται… Ο πραγματικός άντρας, αυτός που σέβεται τον εαυτό του και το φύλο του, είναι κύριος. Αγαπά, σέβεται και τιμά την γυναίκα που είναι το ον στον πλανήτη μας με την σημαντικότερη αποστολή. Την διαιώνιση του είδους μας. Δεν χτυπάει ποτέ μια γυναίκα, δεν της ασκεί ποτέ ψυχολογικό πόλεμο. Και ακόμα και όταν υπάρχει μια έντονη διαφορά, απλά προσπερνά αν δεν του κάνει. Κάθε μορφή βίας δεν είναι απλά καταδικαστέα, αλλά πρέπει να τιμωρείται με βαρύτατες ποινές. Σε μια εποχή που η βία δεν είναι μόνο σωματική αλλά και ψυχολογική ή και εκδικητική όπως βλέπουμε με τις περίφημες διαρροές από προσωπικές στιγμές ζευγαριών…

Και επειδή ζούμε σε περίεργες εποχές, μεγάλη προσοχή απ’ όλες τις γυναίκες. Και φυσικά αυτό ισχύει και για τους άντρες. Οι διάφορες μορφές βίας στο σεξ είναι άκρως επικίνδυνες καθώς μπορεί να ξεκινάνε σαν παιχνίδι και καταλήγουν σε ακραίες καταστάσεις που ξεφεύγουν και από το κρεβάτι. Για μένα δεν πρέπει να υπάρχουν αυτά τα πράγματα απλά. Το καλό σεξ δεν χρειάζεται τέτοια παιχνίδια, αλλά πραγματικό έρωτα. Η σεξουαλική απελευθέρωση και ανακάλυψη πρέπει να έχει ταμπού και στοπ. Και αυτό πρέπει να ισχύει αμφίδρομα και από τα δύο φύλα…

Για πρώτη φορά καθολικός ορισμός και συστάσεις για τη διαδικτυακή βία κατά των γυναικών από το Συμβούλιο της Ευρώπης

Body shaming, doxing, cyber flashing. Μια σειρά από νέοι όροι έχουν κάνει την εμφάνισή τους στις ζωές μας καταδεικνύοντας μορφές βίας, συχνότερα κατά των γυναικών, που τελούνται διαδικτυακά. Η έμφυλη βία που ασκείται με τη χρήση της τεχνολογίας ή μέσω διαδικτύου είναι ένα ολοένα συχνότερο φαινόμενο, για το οποίο απουσιάζει ωστόσο ένας καθολικά αποδεκτός ορισμός. Το κενό αυτό έρχεται να καλύψει ο όρος «ψηφιακή διάσταση της βίας κατά των γυναικών», τον οποίο εισάγει για πρώτη φορά το Συμβούλιο της Ευρώπης απευθύνοντας παράλληλα συστάσεις στα κράτη μέλη του.

Στον ορισμό, που παρουσιάστηκε χθες (24 Νοεμβρίου 2021) με την ευκαιρία της σημερινής Παγκόσμιας Ημέρας για την εξάλειψη της βίας κατά των Γυναικών και Κοριτσιών, συνδέονται όλες οι μορφές βίας κατά των γυναικών που γίνονται διαδικτυακά, από τα κοροϊδευτικά σχόλια για το σώμα ή την εμφάνιση (body shaming), την αποστολή ανεπιθύμητων σεξουαλικών εικόνων σε απευθείας σύνδεση (cyber flashing), την κοινοποίηση προσωπικών πληροφοριών ενός ατόμου χωρίς συγκατάθεση (doxing), τη διαδικτυακή παρακολούθηση (online stalking) και την ανάρτηση προσβλητικών ή εχθρικών μηνυμάτων σε κοινωνικά δίκτυα ή φόρουμ (flaming).

Η ομάδα εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (GREVIO) εντόπισε κατά την παρακολούθηση της εφαρμογής της Συνθήκης της Κωνσταντινούπολης ότι υπάρχουν μεγάλα κενά στους εθνικούς νόμους σχετικά με τη βία κατά των γυναικών μέσω της τεχνολογίας, την ώρα που η ταχεία ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας ανοίγει νέους δρόμους για τη βία κατά των γυναικών και κοριτσιών, εκθέτοντάς τις σε μεγαλύτερους κινδύνους.

Μάλιστα, εταιρείες ασφάλειας του Διαδικτύου προσδιορίζουν λογισμικά παρακολούθησης προσωπικών δεδομένων (stalkerwares και spousewares), μέσα από τα οποία είναι πιθανή η παρακολούθηση της ιδιωτικής ζωής ενός ατόμου χωρίς τη γνώση ή τη συναίνεσή του, αποκτώντας πρόσβαση σε προσωπικές πληροφορίες όπως επαφές, αρχεία καταγραφής κλήσεων, φωτογραφίες, βίντεο, sms και τοποθεσία.

Κάθε χρόνο χιλιάδες γυναίκες σε όλη την Ελλάδα βρίσκουν το κουράγιο να καταγγείλουν πως έπεσαν θύματα βίας, μέσα στο ίδιο τους το σπίτι. Το νούμερο είναι πολύ πολύ μεγαλύτερο. Πολλές γυναίκες φοβούνται την αντίδραση της κοινωνίας, τον ίδιο τους τον άντρα ή σύντροφο. Ακόμα έχουν εξάρτηση οικονομική πολλές φορές με την έννοια ότι δεν μπορεί να βγουν στην αγορά εργασίας μόνες όταν πχ μεγαλώνουν παιδί ή έχουν σχεδιάσει κάπως την ζωή τους. Ακόμα πολλές φορές κάνουν τα στραβά μάτια για να μεγαλώσει χωρίς στερήσεις το παιδί. Με μαθηματική ακρίβεια αν και υπάρχουν ειδικοί γι’ αυτές τις καταστάσεις, αλλά από αυτά που βλέπουμε καθημερινά, η επόμενη φορά θα είναι χειρότερη και αυτό αποκτά γεωμετρική πρόοδο. Καθώς μάλιστα πολλοί άντρες δεν παραδέχονται το πρόβλημα θυμού ή από εξαρτήσεις (πχ. αλκοόλ, ναρκωτικά) και δεν δέχονται να πάνε σε ειδικό.

Τα συχνότερα λάθη των κακοποιημένων γυναικών

Τα τρία συχνότερα λάθη των γυναικών θυμάτων βίας, ειδικά τις πρώτες κρίσιμες ώρες μετά από ένα περιστατικό βίας, επισημαίνει η Ελληνική Ιατροδικαστική Εταιρία με αφορμή την σημερινή Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.

1ο λάθος: Θα βγάλω μία φωτογραφία για να αποδείξω τον ξυλοδαρμό μου.

Η φωτογραφία δεν είναι από μόνο της ικανό αποδεικτικό μέσο. Αυτό συμβαίνει αφενός γιατί μπορεί με κατάλληλα μέσα να υποστεί επεξεργασία αφετέρου γιατί το άτομο προ της φωτογράφισής του μπορεί να μακιγιαριστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να αλλοιώνει την πραγματική εικόνα. Συνεπώς, το άτομο που έχει υποστεί κακοποίηση εάν απλά φωτογραφίσει τις κακώσεις του δεν θα μπορέσει να αποδείξει την κακοποίηση.

2ο λάθος: Θα πάω στο πλησιέστερο νοσοκομείο και θα πάρω ιατρικό πιστοποιητικό από τον χειρουργό.

Πράγματι, το πρώτο που πρέπει να κάνει το θύμα που φέρει σοβαρά τραύματα (ανοιχτά θλαστικά, πιθανά κατάγματα κ.λπ.) είναι να επισκεφθεί ένα νοσοκομείο για την παροχή πρώτων βοηθειών και εξετάσεων. Στη συνέχεια, όμως, είναι απαραίτητη η εξέταση από ιατροδικαστή.

Ο ιατροδικαστής είναι ο μόνος ιατρός που έχει την κατάλληλη εκπαίδευση για την πιστοποίηση των σωματικών βλαβών. Καμία άλλη ιατρική ειδικότητα δεν έχει αντίστοιχη εκπαίδευση, συνεπώς ιατρός άλλης ειδικότητας δεν μπορεί να καταγράψει ορθά και πλήρως τις σωματικές βλάβες. Για μία εκχύμωση, για παράδειγμα, ο ιατροδικαστής περιγράφει πλήρως τα χαρακτηριστικά της, δηλαδή τις διαστάσεις, τη χροιά και το σχήμα της, με αποτέλεσμα να μπορεί να δώσει απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα της υπόθεσης.

3ο λάθος: Δεν θέλω να υποβάλω μήνυση οπότε δεν μπορώ να εξεταστώ από ιατροδικαστή.

Όταν μία γυναίκα έχει αποφασίσει να υποβάλει μήνυση στον δράστη, θα πρέπει να το κάνει το συντομότερο δυνατό στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής. Σε αυτήν την περίπτωση, η αστυνομία εκδίδει εντολή κλινικής ιατροδικαστικής εξέτασης στην πλησιέστερη ιατροδικαστική δομή και η όλη διαδικασία είναι δωρεάν.

Σε περίπτωση, όμως, που το θύμα δεν είναι έτοιμο για μία νομική διαδικασία, είναι σημαντικό για να υπάρξει πιστοποίηση της κακοποίησης για μελλοντική χρήση, να υπάρξει ιατροδικαστική εξέταση σε κάποιο ιατροδικαστικό ιατρείο. Ιατρεία υπάρχουν στις κυριότερες πόλεις της χώρας. Και στις δύο περιπτώσεις, η έκθεση κλινικής εξέτασης που εκδίδεται έχει το ίδιο κύρος και την ίδια νομική ισχύ ως προς τις νόμιμες χρήσεις και ενώπιον όλων των αρχών και υπηρεσιών.

«Είναι σημαντικό όλες οι γυναίκες να γνωρίζουν τις ορθές διαδικασίες. Ακόμη κι αν δεν συμβεί στις ίδιες ένα τέτοιο περιστατικό, βάσει των επιδημιολογικών δεδομένων, είναι εξαιρετικά πιθανό να χρειαστεί να συμβουλεύσουν κάποιο άτομο του οικογενειακού ή του φιλικού τους περιβάλλοντος. Μόνο με τη σωστή ενημέρωση η γυναίκα θα μπορέσει να προβεί στις σωστές κινήσεις και τελικά να καταφέρει να δικαιωθεί. Οι ιατροδικαστές είμαστε δίπλα στα θύματα βίας όποτε και αν μας χρειάζονται», τόνισε ο πρόεδρος της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρίας, Γρηγόρης Λέων.