Το έργο θα συμπεριληφθεί στο σχέδιο διαχείρισης υδάτων της Θεσσαλίας, ως απαραίτητο για την κάλυψη μέρους του υδατικού ελλείμματος – Η ολοκλήρωση του φράγματος και της σήραγγας έχει στο παρελθόν εκτιμηθεί στα 250-300 εκατ. ευρώ

Στη μερική εκτροπή του Αχελώου, η υλοποίηση της οποίας έχει έως σήμερα ακυρωθεί πέντε φορές από το Συμβούλιο της Επικρατείας, προχωρεί το υπουργείο Περιβάλλοντος. Η ολική επαναφορά των έργων της εκτροπής έλαβε και επίσημο χαρακτήρα την προηγούμενη εβδομάδα, μέσα από την παρουσίαση των σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής αρχικά της Δυτικής Στερεάς και στη συνέχεια της Θεσσαλία

Το έργο θα συμπεριληφθεί στο σχέδιο διαχείρισης υδάτων της Θεσσαλίας, ως απαραίτητο για την κάλυψη μέρους του υδατικού ελλείμματος. Αξιοσημείωτο είναι πάντως ότι τα 55 έργα ή δράσεις που περιλαμβάνει το νέο σχέδιο, χωρίς να συμπεριληφθούν τα έργα της εκτροπής, κοστολογούνται σε 1,1 δισ. ευρώ, γεγονός που θέτει ένα βασικό ερώτημα για το ποιες θα είναι τελικά οι επιλογές της πολιτείας και εάν θα διαθέσει σημαντικό μέρος των ούτως ή άλλως περιορισμένων πόρων της για ένα έργο με τόσο μεγάλο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Την ξεκάθαρη εναντίωσή του στη μερική εκτροπή του Αχελώου που προκρίνει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τονίζει ο Μίλτος Ζαμπάρας.

Ο βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας με τον ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει ότι κυβέρνηση και ΥΠΕΝ έχουν εμμονή στις «αντιπεριβαλλοντικές πολιτικές», κάνοντας λόγο ότι εάν προχωρήσει η μερική εκτροπή του ποταμού «θα κατακρεουργηθεί το φυσικό περιβάλλον» και ταυτόχρονα θα κατακλυστούν κηρυγμένα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς και αρχαιολογικού χώρου καθώς και η μοναδική παραλία του Αχελώου.

Αναλυτικά η ανακοίνωση του βουλευτή Αιτωλοακαρνανίας με τον ΣΥΡΙΖΑ:

Στην καθυστερημένη 2η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων Δυτικής Στερεάς Ελλάδας (EL04) και Θεσσαλίας (EL08), το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε την φαεινή ιδέα να επαναφέρει το έργο της μερικής εκτροπής του ποταμού Αχελώου.

Επί σειρά ετών έγιναν προσπάθειες για έργα εκτροπής του Αχελώου αλλά όλα είχαν ακυρωθεί από το ΣΤΕ (έξι καταδικαστικές αποφάσεις). Το ΥΠΕΝ εξακολουθεί να επιμένει ενώ είχε διαγραφεί και από το ισχύον Σχέδιο Υδάτων (ΣΔΛΑΠ) Δυτικής Ελλάδας (ΦΕΚ 4681/Β/29-12-2017] και από τον κατάλογο του πρώτου Σχεδίου Διαχείρισης [υπ΄ αριθμ. 908/2014 ΦΕΚ (2562/Β/2014)] το εν λόγω έργο.

Το συγκεκριμένο έργο είναι επιπλέον, σε αντίθεση με τη νέα Στρατηγική της Ε.Ε. για τη Βιοποικιλότητα, όπου προβλέπεται η αποκατάσταση υγροτόπων και η άρση εμποδίων και φραγμάτων σε ποτάμια, ώστε να επιτευχθεί η κατάσταση ελεύθερης ροής σε μήκος τουλάχιστον 25000km, μέχρι το 2030.Για την κατασκευή του θα απαιτηθεί ακόμη ο κατακλυσμός κηρυγμένων μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς και αρχαιολογικού χώρου και της μοναδικής παραλίας του Αχελώου.

Η Συντονιστική Επιτροπή Φορέων Αιτωλοακαρνανίας έχει ήδη καταγγείλει την προσπάθεια αυτή της κυβέρνησης και έχει ξεκινήσει σειρά συναντήσεων για να προβάλλει τα αιτήματα τους. Στο ίδιο κλίμα είναι και η επιστολή 4 περιβαλλοντικών οργανώσεων: της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, της Ελληνική Εταιρίας Προστασίας της Φύσης, της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και της WWF Ελλάς.

Καθ΄όλη την διάρκεια όλων των αποτυχημένων προσπαθειών για την εκτροπή του Αχελώου σύσσωμη η τοπική κοινωνία και όλοι οι φορείς έχουν σθεναρά αντισταθεί σε αυτό το περιβαλλοντικό έγκλημα.

Είναι γνωστή η εμμονή της κυβέρνησης και του ΥΠΕΝ σε αντι-περιβαλλοντικές πολιτικές και μάλιστα χωρίς κανένα σχεδιασμό ή στοιχειώδη διαβούλευση αλλά αυτή την φορά έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο αφού δεν διστάζουν για μικροπολιτικά οφέλη ή εξυπηρετώντας επιχειρηματικά συμφέροντα να κατακρεουργούν το φυσικό περιβάλλον.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει καταθέσει μία ολοκληρωμένη πρόταση που δίνει παράλληλα λύσεις και προοπτική στη διαχείριση και προστασία των οικοσυστημάτων, αλλά και στην τοπική ανάπτυξη και απασχόληση την οποία η κυβέρνηση δεν έλαβε υπ΄ όψιν της.

Η αδιανόητη κίνηση του ΥΠΕΝ να επαναφέρει το θέμα της εκτροπής θα βρει απέναντι της όλη την τοπική κοινωνία, όλους τους περιβαλλοντικούς και επιστημονικούς φορείς και τους προειδοποιούμε ότι δεν θα καταφέρουν ούτε αυτή την φορά να πετύχουν τα σχέδια τους.

Τα στοιχεία

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασαν οι μελετητές του νέου σχεδίου διαχείρισης της λεκάνης απορροής της Θεσσαλίας:

  • Καταγράφεται αύξηση των αρδευόμενων εκτάσεων (από το προηγούμενο σχέδιο) από 2,5 εκατ. στρέμματα και 2,83 εκατ. στρέμματα. Η αύξηση αυτή προέκυψε ως αποτέλεσμα της χρήσης στοιχείων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ (τον οργανισμό που είναι αρμόδιος για τις επιδοτήσεις).
  • Οι ανάγκες άρδευσης με βάση την «τυπική» σύνθεση καλλιεργειών είναι 1,29 δισ. κυβικά μέτρα νερού ετησίως. Οι ανάγκες για ύδρευση, κτηνοτροφία και βιομηχανία είναι 106 εκατ. κυβικά ετησίως, ενώ οι απώλειες από τα πρωτεύοντα και τα δευτερεύοντα δίκτυα 90 εκατ. κυβικά ετησίως. Επομένως, οι συνολικές υδατικές ανάγκες ανέρχονται σε 1,48 δισ. κυβικά νερού ετησίως.
  • Οσον αφορά το διαθέσιμο νερό, από υφιστάμενα έργα αποταμίευσης μπορούν να προέρχονται 220 εκατ. κυβικά ετησίως, από απολήψεις (λ.χ. γεωτρήσεις), ώστε να είναι σε βιώσιμο επίπεδο, 620 εκατ. κυβικά ετησίως, και από επιφανειακά ύδατα 180 εκατ. κυβικά ετησίως. Συνολικά, 1,02 δισ. κυβικά νερού ετησίως.
  • Επομένως, το έλλειμμα στο υδατικό ισοζύγιο ορίζεται σε 465 εκατ. κυβικά ετησίως.

Αναλύοντας τα έργα που θα πρέπει να γίνουν, ο Γιώργος Κοτζαγεώργης από την ομάδα των μελετητών κατέληξε ότι «αν θέλουμε η Θεσσαλία να διατηρήσει τις χρήσεις νερού που έχει, με μεγαλύτερη εξοικονόμηση, αλλά να αποκαθίστανται ταυτόχρονα τα επιφανειακά και τα υπόγεια νερά, δεν υπάρχει άλλος τρόπος από το να βρει από κάπου 175 εκατ. κυβικά νερού ετησίως. Στο πλαίσιο αυτό δίνεται η δυνατότητα η πολιτεία, αν το επιθυμεί, να εξετάσει τη μεταφορά νερού από τον Αχελώο, περίπου 250 εκατ. κυβικών ετησίως».

Στην παρουσίαση οι μελετητές δεν εκτίμησαν το κόστος ολοκλήρωσης των έργων της εκτροπής. Όπως ανέφεραν, τα προτεινόμενα 55 έργα και δράσεις (χωρίς την εκτροπή) κοστολογούνται στο 1,1 δισ. ευρώ. Οσον αφορά την εκτροπή, όπως αναφέρθηκε, χρειάζονται τέσσερα βήματα: να ανασχεδιαστεί ο ταμιευτήρας της Συκιάς σε επίπεδο προμελέτης και να αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά. Στη συνέχεια να κατασκευαστεί το φράγμα, να ολοκληρωθούν τα έργα της σήραγγας μεταφοράς του νερού και τέλος να μελετηθούν και να κατασκευαστούν δίκτυα άρδευσης. Να σημειωθεί ότι η ολοκλήρωση του φράγματος και της σήραγγας έχει στο παρελθόν εκτιμηθεί στα 250-300 εκατ. ευρώ.

Ο Αχελώος ποταμός

Ο Αχελώος, γνωστός κι ως Ασπροπόταμος, είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας. Πηγάζει από την οροσειρά της Πίνδου και συγκεκριμένα από το όρος Λάκμος (Περιστέρι), νότια νοτιοδυτικά του Μετσόβου και μετά από μια διαδρομή 220 χιλιομέτρων εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος, έχοντας σχηματίσει με τις προσχώσεις του τα νησιά Εχινάδες. Κατά τη διαδρομή του διέρχεται από το νομό Τρικάλων, από τα όρια των νομών Καρδίτσας και Άρτας και στη συνέχεια από τα όρια των νομών Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας.

Μετά το φράγμα των Κρεμαστών, διαχωρίζει με την πορεία του την Ακαρνανία από την Αιτωλία, διασχίζοντας διαδοχικά τις τεχνητές λίμνες των Κρεμαστών, του Καστρακίου και του Στράτου και αρδεύει την πεδιάδα του Αγρινίου.

Στη ροή του προς το Ιόνιο δέχεται τα νερά των παραποτάμων του Αγραφιώτη, Ταυρωπού, Τρικεριώτη και Ινάχου.

Σήμερα οι τρεις πρώτοι χύνονται στην τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών και ο τέταρτος στην τεχνητή λίμνη του Καστρακίου. Θεωρείται ο πλουσιότερος σε νερά γηγενής ποταμός της Ελλάδας.